Της Άννας Βραϊμάκη,
Η θέση της γυναίκας στη σημερινή κοινωνία και, κυρίως στην πολιτική ζωή, είναι ένα ζήτημα που έχει προκαλέσει πολλές αντιδράσεις, ακόμα και στο παρελθόν, αν και στην Ελλάδα καθυστέρησε να θεμελιωθεί η αρχή της ισότητας, η οποία το 1975 καθιερώθηκε για πρώτη φορά. Στο άρθρο 4 της παραγράφου 2 του Συντάγματος του 1975 αναφέρεται ότι «Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις».
Στη συνέχεια, έγιναν μια σειρά από σημαντικές μεταρρυθμίσεις προς όφελος των γυναικών, όπως με τον Ν. 1558/85 του 1985 που ιδρύθηκε η Γενική Γραμματεία Ισότητας –με σκοπό να προωθεί την ισότητα στους πολιτικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτιστικούς τομείς– ως δημόσια υπηρεσία. Από το 1995 και μετά, καθιερώθηκε η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη των γυναικών στο Πρόγραμμα Δράσης του Ο.Η.Ε. που περιλαμβάνει θέματα, όπως τη συμμετοχή των γυναικών στα κέντρα λήψης των αποφάσεων και την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας. Τα τελευταία χρόνια, γίνονται αρκετές μεταρρυθμίσεις, όπως η ποσόστωση, προκειμένου η συμμετοχή των γυναικών στη λήψη των πολιτικών αποφάσεων να είναι υποχρεωτική.
Παρόλο που θεσπίζονται όλο και περισσότεροι νόμοι, η παραβίαση των δικαιωμάτων της γυναίκας στην πολιτική ζωή δεν εξαλείφεται. Η περιορισμένη παρουσία των γυναικών στα Κοινοβούλια φάνηκε και στην Ελλάδα στις Εκλογές της 21ης Μαΐου, στις οποίες η εκπροσώπηση κυμάνθηκε στο 23,66%. Βέβαια, αν συγκρίνουμε την εκπροσώπηση των γυναικών στις Εκλογές του 2019, μπορούμε να πούμε ότι έχει μια αυξητική πορεία, αλλά δυστυχώς, τα ποσοστά είναι αρκετά χαμηλά.
Ένα φαινόμενο σαν και αυτό, οφείλεται στην καχυποψία και στις στερεοτυπικές απόψεις του κόσμου απέναντι στις ηγετικές ικανότητες των γυναικών. Η αμφισβήτηση της αξίας του γυναικείου φύλου ως προσωπικότητας παρατηρείται από τα υποτιμητικά-σεξιστικά σχόλια που γίνονται μέχρι και σήμερα στα πάνελ των τηλεοπτικών εκπομπών και στο διαδίκτυο. Είναι βέβαιο ότι έστω και σε μια δημόσια εμφάνιση μιας γυναίκας πολιτικού, πάντα θα σχολιαστεί το ντύσιμό της, το βάρος της και δεν θα δοθεί καθόλου αξία στις πολιτικές της τοποθετήσεις. Αρκετές γυναίκες φοβούνται να συμμετάσχουν στα κοινά, επειδή όλο και περισσότερο σήμερα παρατηρούνται σεξουαλικές παρενοχλήσεις και ποικιλότροπες μορφές κακοποίησης, όπως η λεκτική βία στο πολιτικό χώρο. Στην Ελλάδα, ευτυχώς, είναι ελάχιστα τα φαινόμενα κακοποίησης, σε αντίθεση με τις χώρες του εξωτερικού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι πρόσφατες καταγγελίες που έχουν γίνει στο Ευρωκοινοβούλιο, κάτι που δεν έχει επιλυθεί μέχρι και σήμερα.
Τα εμπόδια που μπορεί να αντιμετωπίζει μια γυναίκα στον πολιτικό στίβο είναι αρκετά, αλλά η συμμετοχή της στα πολιτικά πράγματα μπορεί να ανατρέψει τα δεδομένα. Αξιοσημείωτο παράδειγμα αποτελεί η Ισλανδία, κατά την περίοδο του 2009 μέχρι το 2013, με τη Γιοχάννα Σιγκουρδαντότιρ να είναι η πρώτη Πρωθυπουργός της χώρας. Εκείνη την περίοδο, η Ισλανδία αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα, κυρίως οικονομικά. Καθοριστικό ρόλο έπαιξαν οι γυναίκες, γιατί κατάφεραν –για πρώτη φορά στην παγκόσμια ιστορία– να δημιουργήσουν ένα ισάριθμο Υπουργικό Συμβούλιο, με αποτέλεσμα η χώρα να μη χρεοκοπήσει ολοσχερώς.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η διοίκηση υπό γυναικεία μυαλά αντιμετωπίζει καλύτερα μια κρίση. Ακόμη και στην Ελλάδα, έχουμε συναντήσει γυναίκες οι οποίες καταλαμβάνουν υψηλές πολιτικές θέσεις. Παράδειγμα αυτών των γυναικών, είναι η Κατερίνα Σακελλαροπούλου με το αξίωμα της Προέδρου της Δημοκρατίας. Η αείμνηστη Φώφη Γεννήματα αποτελεί πρότυπο γυναίκας πολιτικού στη χώρα μας, επειδή ταυτόχρονα με τις πολιτικές μάχες έδινε τη μάχη με τον καρκίνο. Αξίζει να σημειωθεί ότι υπήρξε Πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ., το οποίο κράτησε ζωντανό στις πιο δύσκολες εποχές για την παράταξη.
Θα ήταν, όμως, μεγάλη παράλειψη να μην γίνει αναφορά στη Μελίνα Μερκούρη, η οποία, κατά τη θητεία της ως Υπουργός Πολιτισμού δήλωσε ότι «ελπίζω να δω τα μάρμαρα πίσω στην Αθήνα προτού πεθάνω. Αν, όμως, έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ». Κατά τη διάρκεια της ζωής της, της αφαιρέθηκε η ελληνική υπηκοότητα και έγιναν πολλές απόπειρες δολοφονίας, επειδή μαχόταν με κάθε τρόπο τη Χούντα, προσπαθώντας να κινητοποιήσει και τον υπόλοιπο λαό.
Η γυναικεία εκπροσώπηση στα Κοινοβούλια, τελικά, φαίνεται να είναι αναγκαία, επειδή ενισχύεται η συμμετοχή των δύο φύλων και βελτιώνονται οι συνθήκες ζωής, ειδικά στις χώρες που εφαρμόζεται το δημοκρατικό πολίτευμα. Βέβαια στην πολιτική, πέρα από το γεγονός ότι η πολιτεία πρέπει να στηρίξει μια γυναίκα, να αναγνωρίσει την αξία της, να την ενθαρρύνει να προχωρήσει και να επιβιώσει, ταυτόχρονα αποκτάται η δυνατότητα να δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές, προκειμένου να αλλάξουν όλα όσα θεωρούνται δεδομένα. Έτσι, κάθε γυναίκα, μέσα από τη δημοσιότητα, μπορεί να δημιουργήσει νέα πρότυπα και να αποδείξει ότι οι γυναίκες μπορούν να τα καταφέρουν, χαρακτηρίζοντας όλη αυτήν την προσπάθεια ως μια νίκη για τον άνθρωπο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ, fairy-tales.eu, διαθέσιμο εδώ
- Εκλογές 2023: Υποεκπροσώπηση των γυναικών στη Βουλή παρά την αύξηση, ot.gr, διαθέσιμο εδώ
-
Γυναίκες στην πολιτική, capital.gr, διαθέσιμο εδώ
