Της Κωνσταντίνας Βαλμά,
Οι νοητικές διαταραχές, όπως είναι αυτές της μνήμης, της προσοχής, της κρίσης και πολλές άλλες, σύμφωνα με την κλινική εκπαίδευση έχουν συνδεθεί με νευροαναπτυξιακά και νευροεκφυλιστικά ελλείμματα. Προσφάτως, έχει τεκμηριωθεί η σύνδεση των νοητικών δυσλειτουργιών με μεγάλο φάσμα ψυχικών διαταραχών. Είναι γεγονός, πως οι διαταραχές αυτές επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των παθόντων σε κοινωνικό και εργασιακό επίπεδο.
Ήδη από τα πρώτα χρόνια του 18ου αιώνα, διάφοροι γιατροί ανά τον κόσμο προσπάθησαν να βρουν την κατάλληλη θεραπεία γι’ αυτό που αποκαλούσαν τότε «παραφροσύνη» ή «τρέλα». Χαρακτηριστικό παράδειγμα, εκείνης της εποχής, ήταν ο Βασιλιάς Γεώργιος Δ’, ο οποίος ποτέ δεν διαγνώστηκε με κάποια συγκεκριμένη ασθένεια, απλώς αποκαλούταν παράφρων! Αντιλαμβανόμαστε πως εκείνη την εποχή, ήταν δυσκολότερο για έναν άνθρωπο, σε οποιαδήποτε θέση κι αν βρισκόταν, να διαγνωστεί ή να εκδηλώσει ψήγματα διαταραχής. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως οι ασθενείς αντιμετώπιζαν τον στιγματισμό και την κοινωνική κατακραυγή, αν όχι τον θάνατο, επομένως μπορούμε να αντιληφθούμε πως το βάρος που έπεφτε στην βασιλική οικογένεια ήταν μεγάλο. Προκειμένου να θεραπευτεί ο διάδοχος του στέμματος, χρειάστηκε να υποστεί ορισμένες φορές βασανιστικές μεθόδους για να υποτάξει το μυαλό του και να επιστρέψει στα καθήκοντα του, οι οποίες όμως δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα.
Ο σύγχρονος ψυχίατρος οφείλει να εκτιμήσει κλινικά τη δυσλειτουργία του ασθενή του, να κάνει την κατάλληλη θεραπευτική επιλογή για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του παθόντος και να παρακολουθήσει την επίδραση της θεραπείας που έχει προτείνει. Για τους προαναφερθέντες λόγους, θα πρέπει να εντρυφήσει στις επιδράσεις της φαρμακευτικής αγωγής στις νοητικές και ψυχολογικές λειτουργίες και την χρήση των ειδικών θεραπευτικών τεχνικών. Τυχόν λάθος πρακτική, μπορεί να στιγματίσει τον ασθενή για πάντα και να δυσχεράνει την επάνοδο στην «κανονικότητα» του.
Μια «βάναυση» ιατρική θεραπεία αποτελεί η ηλεκτροσπασμοθεραπεία, ευρύτερα γνωστή ως “ECT”, η οποία χρονολογείται από το 1930 και χρησιμοποιούνταν ως θεραπεία στις προκλήσεις επιληπτικών κρίσεων σχιζοφρένειας με την χρήση καμφοράς. Τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά αισιόδοξα, καθώς παρατηρήθηκε μια δραματική βελτίωση στα συμπτώματα της σχιζοφρένειας. Τον καιρό που ανακαλύφθηκε το ηλεκτροσόκ –που επικρατούσαν συνθήκες ολοκληρωτικού καθεστώτος–, κυριαρχούσαν στη ψυχιατρική ιδέες πως οι ψυχικά άρρωστοι ήταν άτομα που υπέφεραν από εκφυλιστικές ασθένειες, που τους έφθειραν σταδιακά και τους οδηγούσαν σε πρόωρο θάνατο. Με αυτόν τον τρόπο, οι επιβλαβείς επεμβάσεις στους αρρώστους με σκοπό την συμμόρφωση τους αποτελούσαν γενικά αποδεκτές πρακτικές. Στις μέρες μας, είναι εξαιρετικά περιορισμένη η χρήση της και ανήκει στην ιστορία ως μια από τις τρεις απάνθρωπες μεθόδους της ψυχιατρικής.
Η αναγνώριση και η κατανόηση των ψυχικών διαταραχών έχει υποστεί αλλαγές με το πέρασμα των χρόνων και ακόμη αναδύονται νέες αποτιμήσεις και ορισμοί που τροποποιούν το περιεχόμενο των διαταραχών. Οι υπηρεσίες, βασίζονται στην παρατήρηση και στις ερωτήσεις, και παρέχονται από ψυχιάτρους, κλινικούς ψυχολόγους και κλινικούς κοινωνικούς λειτουργούς. Οι ψυχικές ασθένειες αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου, και μπορεί να συνδέονται με γονίδια ή ακόμη μπορεί να προκληθούν από διάφορες εμπειρίες του ατόμου. Με την πάροδο του χρόνου, το περιεχόμενο του όρου έχει αλλάξει, έχει διευρυνθεί σε επίπεδο όπου ψυχική ασθένεια μπορεί να μην είναι το ίδιο πράγμα σε διαφορετικές κουλτούρες.
Κλείνοντας, τα άτομα τα οποία αντιμετωπίζουν ψυχικές διαταραχές, είναι συχνά δύσκολο να επικοινωνήσουν με το κοντινό τους περιβάλλον, να εκδηλώσουν τα συναισθήματα τους, να ανοιχτούν και να βρουν το θάρρος να αντικρίσουν το πρόβλημα τους και να «παλέψουν» για μια καλύτερη πιο σταθερή συναισθηματικά ζωή. Παλαιότερα, η κοινωνία στιγμάτιζε τους ψυχικά διαταραγμένους ανθρώπους και τους απομόνωνε από το σύνολο καθώς η οποιαδήποτε δυσμορφία και «ανωμαλία» χαλούσε το ιδανικό και τέλεια φτιαγμένο πρότυπο που είχε χτίσει για την ίδια. Σήμερα, είναι κοινωνικά αποδεκτό ένας άνθρωπος να συμβουλευτεί έναν ειδικό εάν πιστεύει πως διαταράσσεται η ψυχική του υγεία, όπως θα συμβουλευόταν έναν οδοντίατρο εάν πονούσε το δόντι του. Μπορεί να μην έχουμε φτάσει ολοκληρωτικά σε αυτό το στάδιο, όμως οδεύουμε προς αυτή την κατεύθυνση και αυτό είναι εξαιρετικά αισιόδοξο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ψυχική ασθένεια, el.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Ηλεκτροσπασμοθεραπεία ή αλλιώς θεραπεία με ηλεκτροσόκ, psychologynow.gr, διαθέσιμο εδώ
