Της Μαρίνας Ταμπάκογλου,
Λίγες μέρες πριν έρθει ο τελευταίος μήνας του φθινοπώρου, το 1921, συγκεκριμένα στις 26 Οκτωβρίου, γεννήθηκε μία σπουδαία καλλιτέχνης, η Ελένη Βακαλό, η οποία ήταν ποιήτρια και συγγραφέας. Γεννήθηκε, λοιπόν, στην Κωνσταντινούπολη, ενώ και οι δύο της γονείς είχαν καταγωγή από τα Δωδεκάνησα. Στην Κωνσταντινούπολη έζησε για έναν χρόνο περίπου, μέχρι, δηλαδή, την άφιξη της οικογένειάς της στην Αθήνα.
Τα παιδικά της χρόνια τα πέρασε στην πρωτεύουσα της Ελλάδας, την Αθήνα, και συγκεκριμένα στα Πατήσια, μαζί με την οικογένειά της. Η αφοσίωσή της και η αγάπη της για τα γράμματα ήταν εμφανής ήδη από νεαρή ηλικία. Με πείσμα και πολλή προσπάθεια κατάφερε να περάσει στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, κάτι σχεδόν αδιανόητο για την εποχή που ζούσε, μιας και πολύ σπάνια και σε ειδικές περιπτώσεις οι γυναίκες σπούδαζαν. Όμως, δεν έμεινε εκεί, αλλά έφυγε για το Παρίσι και συγκεκριμένα τη Σορβόννη, ώστε να παρακολουθήσει σεμινάρια γύρω από την Ιστορίας της Τέχνης.
Οι κόποι όλων αυτών των χρόνων ανταμείφθηκαν και με το παραπάνω, ενώ πολύ σύντομα τα έργα της έλαβαν σπουδαίες κριτικές. Ο Ελύτης και ο Γκάτσος έπαιξαν σημαντικό ρόλο για την επαγγελματική ζωή της ποιήτριας. Ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους δημοσίευσε τα ποιήματά της είναι η προτροπή των μεγάλων αυτών ποιητών. Το πρώτο της βήμα έγινε το 1945, σε ηλικία 24 μόλις χρόνων, κι έπειτα ακολούθησαν 14 ποιητικές συλλογές και εκατοντάδες κριτικές εικαστικών τεχνών.
Έναν χρόνο πριν, παντρεύτηκε τον αγαπημένο της Γιώργο Βακαλόπουλο, ο οποίος άλλαξε το όνομά του σε Γιώργο Βακαλό, για να είναι πιο καλλιτεχνικό. Ο Βακαλό ήταν ζωγράφος, σκηνογράφος και ενδυματολόγος. Από τότε και έπειτα, το όνομά της από Σταυρινού άλλαξε σε Βακαλό. Απέκτησαν μαζί έναν γιο, ο οποίος, επίσης, ακολούθησε τον καλλιτεχνικό δρόμο των γονέων του. Η κοινή τους αγάπη για την τέχνη ήταν και αύτη που τους ένωσε για πάντα. Μαζί δημιούργησαν τη Σχολή Βακαλό, στην ίδρυση της οποίας συνέβαλαν και οι Παναγιώτης Τέτσης και Φραντζής Φραντζισκάκης. Ήταν η πρώτη σχολή διακοσμητικής τέχνης στην Ελλάδα, η οποία ιδρύθηκε το 1957, και που η Ελένη Βακαλό δίδασκε Ιστορία της Τέχνης και Στοιχεία Οπτικής Αντίληψης.
Η Ελένη Βακαλό δεν χαρακτηριζόταν μόνο με την ιδιότητα της ποιήτριας, αλλά και με αυτή της κριτικού τέχνης. Επίσης, εργάστηκε σκληρά, μέχρι και τα τελευταία χρόνια της ζωής της, ως εκπαιδεύτρια. Και στα τρία αυτά αντικείμενα ενασχόλησής της εργάστηκε με προσήλωση και επιτυχία. Στη σχολή που δημιούργησαν μαζί με τον σύζυγό της εργάστηκε από την αρχή της λειτουργίας της μέχρι το 1990, δέκα χρόνια πριν τον θάνατό της, ενώ εργάστηκε για 20 χρόνια και στην εφημερίδα Τα Νέα από το 1952 έως το 1974. Ποιητικά έργα της αποτελούν τα Η Έννοια των Τυφλών (Αθήνα, 1962) και Γεγονότα και Ιστορίες της κυρα-Ροδαλίνας (Ύψιλον, 1990), για το οποίο έλαβε και το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης το 1991.
Ο Γιώργος Βακαλό απεβίωσε στις 2 Οκτωβρίου του 1991, ενώ δέκα χρόνια αργότερα, μετά από τον τραγικό χαμό του γιου τους, Μάνο, το 2000, τον ίδιο μήνα που πέθανε και ο άντρας της, έφυγε και η Ελένη Βακαλό, στις 10 Οκτωβρίου του 2001. Η Ελένη Βακαλό, φεύγοντας από τη ζωή, άφησε μια σημαντική επαγγελματική καριέρα και ένα αξιοθαύμαστο εκπαιδευτικό έργο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Ελένη Βακαλό, hartismag.gr, διαθέσιμο εδώ
