Του Γιώργου Κοσματόπουλου,
Στις Εκλογές της 21ης Μαΐου, πλην των άλλων πολιτικών γεγονότων, εντοπίζεται και η ημέρα κατά την οποία η απλή αναλογική «ενταφιάστηκε». Ένα εκλογικό σύστημα, ασύμβατο με την ιστορία και τη σημερινή πραγματικότητα της Ελλάδος, απέτυχε να δώσει Κυβέρνηση στον τόπο, ενώ ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος θέσπισε το εν λόγω σύστημα και κατέβηκε στις κάλπες με σημαία την υπεράσπισή του, αποδοκιμάστηκε. Πολιτικά και πρακτικά, η απλή αναλογική απεδείχθη βραχύβια.
Η Αριστερά, σε διάφορες εκφάνσεις της, είχε ως διαχρονικό της αίτημα τη θέσπιση της «απλής και άδολης αναλογικής». Ιδεοληψία, σε συνδυασμό με ατομικά συμφέροντα, οδήγησαν τους φορείς της να ομνύουν στο όνομά της. Αφενός, ήταν εδραία η πεποίθηση ότι το εν λόγω σύστημα διεξαγωγής των εκλογών και κατανομής των βουλευτικών εδρών ήταν το πλέον δίκαιο, μιας και αποτύπωνε επακριβώς στο Κοινοβούλιο την εκλογική δύναμη κάθε κόμματος. Το πρόβλημα της ακυβερνησίας που αυτό συνεπάγεται δεν αφορούσε την εν Ελλάδι Αριστερά, η οποία, άλλωστε, ως πάγια τακτική της έχει την προσκόλληση στις ονειρώξεις της και την αδιαφορία για την απτή πραγματικότητα.
Βέβαια, ήταν προφανέστατη και η εξής αντίφαση: Ενώ η απλή αναλογική είναι το κατεξοχήν εκλογικό σύστημα των κυβερνητικών συνεργασιών, οι πλέον φανατικοί υποστηρικτές της ήταν και οι πλέον συγκρουσιακοί παίκτες της πολιτικής σκακιέρας! Ο χώρος της Αριστεράς, άλλωστε, είναι ο πλέον κατακερματισμένος, ενώ οι περισσότερες ψηφίδες του διακηρύσσουν ως ξεκάθαρο στόχο τους τη σύγκρουση με το Κέντρο, τη Δεξιά και τις διάφορες εκφάνσεις τους. Οι περισσότεροι, μάλιστα, εκ των αριστερών κομματικών φορέων δηλώνουν πως επιδιώκουν την επαναστατική κατάλυση του αστικού δημοκρατικού πολιτεύματος της χώρας, ενώ οι ιδέες που ευαγγελίζονται έχουν τύχει εφαρμογής μόνο σε αυταρχικά, αριστερά καθεστώτα, πολλά δε εκ των οποίων μονοκομματικά! Λένε, επομένως, στη Δημοκρατία «το δίκαιο είναι να μας δώσεις τα όπλα που θεωρούμε ότι θα μας βοηθήσουν να σε καταλύσουμε». Εξωφρενικό, αλλά εξόχως ελληνικό!
Στο σήμερα, η υποκρισία του Τσίπρα έγινε και πάλι πασιφανής στον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε το ζήτημα της απλής αναλογικής. Όσο ήταν «καβάλα στο κύμα», ουδέποτε ενδιαφέρθηκε για τη θέσπισή της. Διότι το μπόνους των 50 εδρών της ενισχυμένης αναλογικής ήταν καλπονοθευτικό μόνον όταν ήταν «γαλάζιο» ή «πράσινο». Στην περίπτωσή του, έχοντας και την «τσόντα» των ΑΝ.ΕΛ., ήταν καλοδεχούμενο. Όταν, όμως, κατέστη σαφές ότι έρχεται η ήττα τους στις Εκλογές του 2019, θυμήθηκε το «άδολο» σύστημα, λειτουργώντας με ισχυρές δόσεις δόλου: Αποφάσισε να ναρκοθετήσει το κυβερνητικό πεδίο του Μητσοτάκη.
Αρχικώς, επέλεξε να εκθέσει το ΠΑ.ΣΟ.Κ., εκμεταλλευόμενο φωνές (υπερβατικής και συνταγματολογικής χροιάς…) που είχαν ακουστεί στο εσωτερικό του υπέρ της απλής αναλογικής. Η αείμνηστη Φώφη Γεννηματά, παρά τις αδυναμίες της, είχε τη δυνατότητα να αντιληφθεί το κλίμα που επικρατούσε στην ιστορική βάση του κόμματος και –όπως και στο ζήτημα της Συμφωνίας των Πρεσπών– δεν έπεσε στην παγίδα. Με τα πολλά και τα λίγα κι αφού διατυπώθηκε και η θεωρία περί μη ανεπιθύμητων χρυσαυγήτικων ψήφων από πλευράς του τότε Προέδρου της Βουλής, Νίκου Βούτση, η απλή αναλογική θεσπίστηκε, χωρίς, όμως, να λάβει τις κοινοβουλευτικές ψήφους που θα της επέτρεπαν να ισχύσει από τις αμέσως επόμενες Βουλευτικές Εκλογές, αυτές δηλαδή του 2019. Έτσι, ο Τσίπρας έχασε με το ίδιο σύστημα με το οποίο εξελέγη και κυβέρνησε.
Η Ν.Δ. άλλαξε το μοντέλο αυτό κατά τις δικές της πάγιες θέσεις υπέρ της ενισχυμένης αναλογικής, αλλά ήταν, εν τέλει, αναπόφευκτο, οι τελευταίες εκλογές να διεξαχθούν με τον εκλογικό νόμο του Τσίπρα. Η προεκλογική υπεράσπιση της απλής αναλογικής ουσιαστικά τη «σκότωσε»: Ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. έτεινε, αρχικά, χείρα συνεργασίας στο ΠΑ.ΣΟ.Κ., το οποίο την απέρριψε. Στην εξίσωση της «προοδευτικής διακυβέρνησης» μπήκε, κάποια στιγμή, και ο Βαρουφάκης, με τις μνήμες από το καταστροφικό πρώτο εξάμηνο του 2015 να ξυπνούν και τον Γιάν(ν)η να συνεχίζει να διατυπώνει απίθανες θεωρίες δημιουργίας νέων νομισμάτων, συστημάτων πληρωμών κ.λπ., κουμπώνοντας με τους «Ομπρελίτες» του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Προσεκλήθη και το Κ.Κ.Ε. στο μέτωπο που ήθελε να συμπτύξει ο Αλέξης Τσίπρας, με τον Περισσό να απαντά περισσότερο σαρκαστικά.
Δηλαδή, η προοπτική της απλής αναλογικής, κατά Τσίπρα, ήταν η δημιουργία μιας κυβέρνησης, η οποία θα αποτελούνταν από τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α., που ακόμη δεν έχει αποφασίσει αν είναι αστικό ή ανατρεπτικό κόμμα, το ΠΑ.ΣΟ.Κ., το οποίο μέχρι πριν λίγα χρόνια κατέτασσε στους «γερμανοτσολιάδες», γιατί ψήφισε το πρώτο και το δεύτερο Μνημόνιο πριν αυτός ψηφίσει το τρίτο και χειρότερο, τον Βαρουφάκη, ο οποίος είναι υπέρ της ρήξης με την Ευρώπη και των νομισματικών εφευρέσεων, και το σταλινικό Κ.Κ.Ε., που θέλει επανάσταση και δικτατορία του προλεταριάτου!
Αφού βρήκε κλειστές πόρτες στο σενάριο αυτό, έπαιξε το «χαρτί» της κυβέρνησης ανοχής: Να τα βρει με το ΠΑ.ΣΟ.Κ., εφόσον έβγαιναν οι αριθμοί και το Κ.Κ.Ε. να παράσχει ψήφο ανοχής. Δεν έκατσε ούτε αυτό και σειρά πήρε η κυβέρνηση ειδικού σκοπού: Συνεργασία με το ΠΑ.ΣΟ.Κ. κι όποιον άλλον θέλει να μπει ή να αναχθεί, προκειμένου να οδηγηθούν ο Μητσοτάκης και άλλοι Νεοδημοκράτες στη Δικαιοσύνη και, γιατί όχι, στη φυλακή. Στο πρότυπο του «βρώμικου» ’89, δηλαδή, με τον ΣΥΡΙΖΑ σε ρόλο «μπαλαντέρ» και τον έτερο «αρχάγγελο» της κάθαρσης να αλλάζει. Την ίδια στιγμή που ο Τσίπρας πρότεινε διάφορους τρόπους, ώστε να οδηγηθούμε σ’ ένα «μπάχαλο» ακυβερνησίας κι εκτροπής, ο Μητσοτάκης επένδυσε από την αρχή στην ξεκάθαρη για τον μέσο πολίτη άποψη, δηλαδή δεύτερες Εκλογές χωρίς απλή αναλογική, για να υπάρξει αυτοδυναμία και σταθερότητα. Πόνταρε τόσο στην έντονη τάση του ελληνικού λαού, τα τελευταία χρόνια, να αποφύγει περιπέτειες και πειραματισμούς, μετά την αντι-μνημονιακή υστερία του 2010-2015 και τη «λαίλαπα» ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ όσο και στην ξεκάθαρη εκπομπή ενός απλού και κατανοητού πολιτικού μηνύματος, κόντρα σε αλληλοαναιρούμενες προτάσεις από πλευράς Τσίπρα, βαρουφάκειες θεωρίες για «Δήμητρες», ψήφους εμπιστοσύνης, ανοχής κ.λπ. Το αποτέλεσμα γνωστό κι αναμενόμενο…
Κάπως έτσι, στις 21 Μαΐου μπήκε το τελευταίο «καρφί» στο «φέρετρο» της απλής αναλογικής, με τους εμπνευστές και οπαδούς της να είναι ουσιαστικά και οι «νεκροθάφτες» αυτής. Από μία άποψη, ίσως και να επιτέλεσε και μια θετική λειτουργία, μιας κι έδειξε –έστω και σε θεωρητικό επίπεδο– τι είδους και τι μεγέθους κυβερνητικές τερατογενέσεις και πολιτειακές ανωμαλίες μπορεί να προκαλέσει. Κι όχι, όποιος δεν είναι υπέρ της απλής αναλογικής δεν είναι αναγκαστικά και υπέρ τεράστιων μπόνους. Υπάρχει η χρυσή τομή που εξασφαλίζει ορθή αποτύπωση συσχετισμών και κυβερνητική λειτουργικότητα.
