Της Αντωνίας Πετρολέκα,
Εδώ και επτά εβδομάδες το Σουδάν είναι βυθισμένο στην δίνη συνεχών και εκτεταμένων συγκρούσεων. Στις 15 Απριλίου ξέσπασαν ένοπλες συγκρούσεις σε όλη την χώρα και ιδιαίτερα στην πρωτεύουσα, Khartoum, μεταξύ των Σουδανικών ενόπλων δυνάμεων και των παραστρατιωτικών Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF). Η χώρα έχει βυθιστεί σε μια –δίχως προηγούμενο– ανθρωπιστική κρίση, με περισσότερους από 1.800 νεκρούς και τουλάχιστον 1,6 εκατομμύρια εκτοπισμένων εντός και εκτός της χώρας, με τους περισσότερους να τρέπονται σε φυγή στα γειτονικά κράτη της Αιγύπτου, του Τσαντ και του Νότιου Σουδάν.
Συγκεκριμένα, η σύγκρουση ξεκίνησε ύστερα από επιθέσεις των παραστρατιωτικών RSF σε κυβερνητικούς χώρους, με συνεχείς εκρήξεις και πυροβολισμούς να λαμβάνουν χώρα σε όλο το Σουδάν. Καθ’ όλη τη διάρκεια της σύγκρουσης, ο ηγέτης των RSF, Mohamed Hamdan Dagalo, και ο de facto ηγέτης του Σουδάν και αρχηγός του στρατού, Abdel Fattah al-Burhan, ισχυρίστηκαν ότι ελέγχουν βασικούς κυβερνητικούς χώρους, συμπεριλαμβανομένου του γενικού στρατιωτικού αρχηγείου, του Προεδρικού Μεγάρου, του Διεθνούς Αεροδρομίου Χαρτούμ, της επίσημης κατοικίας του Burhan αλλά και τα κεντρικά γραφεία της δημόσιας τηλεόρασης του Σουδάν.
Η ιστορία του Σουδάν συγκροτείται από ένα «φαύλο κύκλο συγκρούσεων» και εμφύλιων πολέμων, από ξένες εισβολές, εθνοτικές εντάσεις, θρησκευτικές διαμάχες και από έναν ατέρμονο ανταγωνισμό για τους πόρους. Στη σύγχρονη ιστορία της χώρας, οι δύο εμφύλιοι πόλεμοι μεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης και των Νότιων περιοχών οδήγησαν στον θάνατο 1,5 εκατομμύριο ανθρώπων, ενώ η συνεχιζόμενη σύγκρουση στη δυτική περιοχή του Darfur έχει εκτοπίσει δύο εκατομμύρια ανθρώπους και σκοτώσει περισσότερους από 200.000. Χαρακτηριστικό της συνεχούς αστάθειας είναι ότι από την ανεξαρτησία του το 1956, στο Σουδάν πραγματοποιήθηκαν περισσότερα από δεκαπέντε στρατιωτικά πραξικοπήματα, ενώ την εξουσία κατείχαν στρατιωτικές κυβερνήσεις με πολύ σύντομες περιόδους δημοκρατικής πολιτικής και κοινοβουλευτικής διακυβέρνησης.
Εν συνεχεία των πρόσφατων συγκρούσεων, οι Η.Π.Α. ήταν οι πρώτες που επέβαλαν κυρώσεις, προειδοποιώντας ότι όλοι όσοι υπονομεύουν την ειρήνη στη χώρα της θα λογοδοτήσουν. Οι κυρώσεις στόχευαν εταιρείες που συνδέονται με τους συμμετέχοντες της σύγκρουσης, συμπεριλαμβανομένων δύο αμυντικών εταιρειών που συνδέονται με τις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας. Παράλληλα, πρόκειται να επιβληθούν περιορισμοί όσον αφορά την έκδοση βίζας «εναντίον εκείνων που διαιωνίζουν τη βία στο Σουδάν». Οι κυρώσεις έχουν ως στόχο να μειώσουν τα πυρομαχικά που έχουν στην κατοχή τους οι δυο εμπόλεμες πλευρές, ώστε να οδηγηθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Οι διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός ξεκίνησαν με την συμμετοχή των Η.Π.Α. και της Σαουδικής Αραβίας. Παρόλα αυτά, οι συνομιλίες για την κατάπαυση πυρός διακόπηκαν την προηγούμενη Πέμπτη λόγω επανειλημμένων παραβιάσεων της εκεχειρίας. Εκπρόσωποι της κυβέρνησης Biden δήλωσαν ότι εξακολουθούν να βρίσκονται σε επικοινωνία με τον μεσολαβητή ομόλογό τους στη Σαουδική Αραβία, καθώς και με την Αφρικανική Ένωση και άλλους παράγοντες της περιοχής, για να παροτρύνουν τις αντιμαχόμενες πλευρές να τερματίσουν τη σύγκρουση.
Το μοτίβο των συνεχιζόμενων παραβιάσεων της εκεχειρίας συνεχίστηκε με πολλαπλούς βομβαρδισμούς και ανταλλαγή πυρών στο νότιο τμήμα της πρωτεύουσας, Khartoum, με τον στρατό της χώρας να προσπαθεί να ελέγξει μια στρατιωτική βάση που ανήκει στις RSF. Έξω από το Khartoum, η περιοχή του Darfur συνεχίζει να αποτελεί εστία βίας. Μια περιφερειακή οργάνωση προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων υπογράμμισε ότι μόνο την περασμένη εβδομάδα τουλάχιστον 50 άνθρωποι σκοτώθηκαν στην πόλη Εl-Geneina, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με ολική διακοπή επικοινωνίας για περισσότερες από 10 ημέρες.
Η ανθρωπιστική κρίση του ταλανίζει την περιοχή είναι άνευ προηγουμένου, με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες να δηλώνει ότι περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει την χώρα με προορισμό το γειτονικό Τσαντ, ενώ ο αριθμός ενδέχεται να διπλασιαστεί τους επόμενους τρεις μήνες. Το Τσαντ, μια από τις φτωχότερες χώρες στον κόσμο, φιλοξενούσε ήδη περίπου 600.000 πρόσφυγες πριν από τη σύγκρουση. Ενώ, έντονα προβλήματα αντιμετωπίζουν οι ομάδες βοήθειας, με το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Επισιτισμού να αναφέρει ότι σχεδόν 17.000 τόνοι επισιτιστικής βοήθειας έχουν λεηλατηθεί από την έναρξη της σύγκρουσης. Επιπλέον, αυτή την εβδομάδα επιβλήθηκε απαγόρευση κυκλοφορίας στο Port Sudan, ένα βασικό σημείο εκκένωσης, το οποίο είχε γίνει βάση για τον ΟΗΕ, τις ομάδες βοήθειας και τους διπλωμάτες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- What’s the latest in Sudan? Suspended talks, sanctions, fighting, Al Jazeera, Διαθέσιμο εδώ
- U.S. Imposes Sanctions on Warring Sudanese Factions, The New York Times, Διαθέσιμο εδώ
