Της Στέλλας Πετρακάκη,
Αν υπάρχει ένα κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχει ταλαιπωρηθεί αρκετά από τις αλλεπάλληλες αναμονές ένταξής του στην Βορειοατλαντική Συμμαχία τα τελευταία χρόνια, αυτή είναι η Σουηδία. Με τις συνεχείς κατηγορίες του Τούρκου Προέδρου Recep Tayyip Erdogan, ότι στα εδάφη της Σουηδίας βρίσκουν καταφύγιο εξτρεμιστές και τρομοκράτες, που απειλούν τα τουρκικά συμφέροντα και την ευημερία της χώρας. Η Σουηδία έχει, ήδη, συμφωνήσει με τη Τουρκία για την πάταξη της τρομοκρατίας και έχει δηλώσει επανειλημμένα την πλήρη στήριξή της προς τον Τούρκο Πρόεδρο σχετικά με την συγκεκριμένη εκστρατεία. Ωστόσο, οι υποσχέσεις της Σουηδίας, τόσο θεωρητικά όσο και πρακτικά, φαίνεται να μην είναι αρκετές για τη Τουρκία. Ειδικά μετά την επανεκλογή του Recep Tayyip Erdogan το περασμένο Σαββατοκύριακο, στις 28 Μαΐου 2023, οι ανησυχίες υπάρχουν και οι διαδικασίες είναι συνετό να δρομολογηθούν ξανά.
Στον αντίποδα των ανησυχιών και της συνεχούς άρνησης της Τουρκίας να δεχτεί την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ο Γενικός Γραμματέας της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, Jens Stoltenberg, δηλώνει πως είναι απόλυτα σίγουρος πως η επιθυμία του κράτους-μέλους της Ε.Ε. θα εκπληρωθεί, καθώς ακολούθησε και η άτυπη Σύνοδος την Πέμπτη 1 Ιουνίου 2023, όπου φιλοξενήθηκαν οι Υπουργοί Εξωτερικών των χωρών που έχουν ενταχθεί ήδη στο ΝΑΤΟ. Οι δηλώσεις αυτές του Stoltenberg πραγματοποιήθηκαν και κατά τη διάρκεια της συζήτησης της στρογγυλής τραπέζης, η οποία φιλοξενήθηκε στο Όσλο. Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ τόνισε πως με την Άγκυρα, αλλά και με τον Τούρκο Πρόεδρο, υπάρχουν στενές επαφές και στοχεύουν στην επιτάχυνση των διαδικασιών σχετικά με τη σουηδική ένταξη.
Ο Jens Stoltenberg αναγνωρίζει τα μεγάλα βήματα που έχουν κάνει όλα τα μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας τόσο κατά τη διάρκεια όσο και ύστερα από την ένταξή τους σε αυτή, αναφερόμενος συγκεκριμένα στην Σύνοδο Κορυφής της Μαδρίτης, η οποία έλαβε χώρα τον περασμένο χρόνο. Ακόμα, ο Γενικός Γραμματέας εκφράζει την άποψή του επί της ένταξης της Σουηδίας, καθώς υποστηρίζει σθεναρά πως η Σουηδία όφειλε να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ, ήδη, από το περασμένο φθινόπωρο, ωστόσο αντιλαμβάνεται πως από τη στιγμή που 31 κράτη έχουν στα χέρια τους την δύναμη να αποφασίσουν, εάν θα ενταχθεί ή όχι η Σουηδία, αυτό αποτελεί μια μακρόχρονη διαδικασία.
Στην αντίπερα όχθη της σιγουριάς του Jens Stoltenberg βρίσκεται η ίδια η Σουηδία, καθώς στο σημείο αυτό είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί, όπως αποτυπώθηκε και στην εισαγωγή, πως ο Recep Tayyip Erdogan λίγες μέρες πριν τις εκλογές στη Τουρκία, ζήτησε από τη Σουηδία να εκδώσει και να παραδώσει στη Τουρκία 120 άτομα που συνδέονται με το κουρδικό αντάρτικο κίνημα (ΡΚΚ), το οποίο θα αποτελέσει και ένα μεγάλο προβάδισμα για τη χώρα να ενταχθεί γρηγορότερα στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, παρά τις απαιτήσεις της Τουρκίας, Ανώτερος Σουηδός Αξιωματούχος δήλωσε ότι η Στοκχόλμη δεν έχει λάβει κανέναν σχετικό κατάλογο ονομάτων από την Τουρκία, ούτε γνωρίζει ποια μπορεί να είναι τα άτομα αυτά, καθιστώντας αδύνατη την ικανοποίηση των αιτημάτων του Erdogan. Ο Αξιωματούχος συμπλήρωσε, ότι η Συμφωνία της Τουρκίας, της Φινλανδίας και της Σουηδίας σχετικά με τις υποψηφιότητες για την ένταξη στο ΝΑΤΟ δεν περιείχε συγκεκριμένο αριθμό Κούρδων ακτιβιστών.
Με τη σειρά της η Anna Wieslander, διευθύντρια για τη Βόρεια Ευρώπη στο Ατλαντικό Συμβούλιο, με έδρα τη Στοκχόλμη, δήλωσε πως θεωρεί ανησυχητικό το γεγονός πως ο Erdogan έθεσε επί τάπητος ένα θέμα το οποίο δεν μπορεί να επιλυθεί. Ανέφερε, ακόμα, πως η Τουρκία δημιουργεί θέματα στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, με αποτέλεσμα τελικά να εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Ρωσίας, από την στιγμή που στοχεύει στον κατακερματισμό του ΝΑΤΟ και στην πόλωσή του. Η Wielander καλεί σε στήριξη τους υπόλοιπους συμμάχους του ΝΑΤΟ για τη Σουηδία.
Δύο ακόμα ζητήματα που αντιμετωπίζει η Σουηδία σχετικά με την καθυστέρηση των ενταξιακών διαδικασιών είναι η έγκριση που απαιτείται για την έκδοση αλλοδαπών από το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας, οπότε η διαδικασία αυτή απαιτεί χρόνο, οπότε εάν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, είναι απίθανο η Σουηδία να εισέλθει στο ΝΑΤΟ πριν από τη σύνοδο κορυφής της συμμαχίας στο Βίλνιους της Λιθουανίας τον Ιούλιο. Η Βουδαπέστη καθυστερεί, επίσης, την υποψηφιότητα της Σουηδίας, λόγω της αδικαιολόγητης, όπως αναφέρει, κριτικής της Στοκχόλμης για το κράτος δικαίου στην Ουγγαρία.
Είναι γεγονός πως σε αυτή την περίπτωση παρατηρείται ένας παραλληλισμός σχετικά με τη Βόρεια Ευρώπη και τα Δυτικά Βαλκάνια. Αφενός, η Σουηδία της Βόρειας Ευρώπης παλεύει με νύχια και με δόντια για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, παρά τις αξιώσεις που έχει θέσει η Τουρκία για να εναντιωθεί σε αυτή την πρακτική, και αφετέρου τα Δυτικά Βαλκάνια της Νοτιοανατολικής Ευρώπης αγωνίζονται επίσης για την ένταξή τους στην Ε.Ε. από την στιγμή που η Ευρώπη αποτίναξε τον κομμουνισμό και τις ολοκληρωτικές θεσμοθετήσεις, μετά το 1990. Η προσμονή τόσο της Σουηδίας όσο και των Δυτικών Βαλκανίων είναι συνετό να εκπληρωθεί με την επανέναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. αντίστοιχα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ΝΑΤΟ – Γενς Στόλτενμπεργκ: Δηλώνει σίγουρος για την ένταξη της Σουηδίας, Πρώτο Θέμα, Διαθέσιμο εδώ
- Σουηδία: Δεν ξέρουμε ποιοι είναι οι «τρομοκράτες» που ζητά ο Ερντογάν να εκδοθούν, Kathimerini, Διαθέσιμο εδώ
