Της Όλγας Καρύπη,
Κατά τη διάρκεια του πρώτου μισού του 9ου αιώνα μ.Χ., διεξήχθη μια από τις μεγαλύτερες και αμφίρροπες συγκρούσεις στην γεωγραφική περιοχή της Ιταλίας. Πιο συγκεκριμένα, στο σημερινό άρθρο, θα γίνει αναφορά στην εχθρική πολιορκία των Αράβων Αγλαβιδών, κατά της περιοχής των Συρακουσών, στη Σικελία.
Ο Αυτοκράτορας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ο Μιχαήλ Β΄ ο Τραυλός, το 826 διέταξε να βρουν τον Ευφήμιο και ανάλογα με το αν θα κρινόταν αθώος ή ένοχος, θα του έκοβαν τη μύτη ως τιμωρία. Γιατί, όμως, ένας Αυτοκράτορας να θέλει αυτή τη τιμωρία, και ποιος ήταν ο Ευφήμιος που αναστάτωσε την βυζαντινή αυλή;
Πρόκειται λοιπόν, για τον άνθρωπο που διηύθυνε τον βυζαντινό στόλο στη Σικελία. Εκείνη την εποχή, το θέμα της Σικελίας διοικούνταν από τον Πατρίκιο Κωνσταντίνο Σούδα. Την ίδια περίοδο, ο Ευφήμιος ήταν απεσταλμένος του Κωνσταντίνου Σούδα στην Αφρική και στις ακτές γύρω από αυτή, με σκοπό τις επιδρομές εναντίον τους. Οφείλουμε να σημειώσουμε πως η πρακτική των επιδρομών ήταν σύνηθες φαινόμενο εκείνους τους αιώνες, καθώς η λεία από αυτές ήταν μεγάλης αξίας.
Ο λόγος που ο Μιχαήλ Β΄ θέλησε να τιμωρήσει τον Ευφήμιο, δεν έχει διασωθεί με σιγουριά μέσα από κάποια πηγή της εποχής. Παρόλα αυτά, οι μύθοι θέλουν τον Ευφήμιο, να είχε απαγάγει μια μοναχή, ονόματι Χομονίζα, από μοναστήρι της περιοχής, συνάπτοντας γάμο μαζί της. Αυτό, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, σήμαινε ότι ο Ευφήμιος έχει υποπέσει όχι μόνο σε αμαρτία, αλλά ότι δεν σεβάστηκε κιόλας τη μοναχή και τη μοναστηριακή κοινότητα, που φυσικά είχε καλές σχέσεις με την Αυτοκρατορία.
Ας μην ξεχνάμε πως η Βόρεια Αφρική ήταν κτήση του Βυζαντινού Αυτοκράτορα και πως ο Οικουμενικός Πατριάρχης, τοποθετημένος από τον Αυτοκράτορα, είχε επαφές με εκκλησίες και μοναστήρια σε όλη την επικράτεια της Αυτοκρατορίας.
Έτσι, ο Ευφήμιος, για να προστατευτεί από την οργή του Μιχαήλ Β΄, αυτοανακηρύχθηκε Αυτοκράτορας, σκότωσε τον Κωνσταντίνο Σούδα, ενώ νωρίτερα είχε καταλάβει τις Συρακούσες χωρίς καμία αντίσταση. Ωστόσο, οι υπόλοιπες περιοχές της Σικελίας ένωσαν τις δυνάμεις τους και με πίστη στον δικό τους Αυτοκράτορα, Μιχαήλ Β’, τον πολέμησαν. Ο Ευφήμιος ηττήθηκε και ανήμπορος πια να υπερασπιστεί τον εαυτό του κατέφυγε στον Εμίρη Ζιγιαντάτ Αλλάχ, στην Τυνησία. Οι προθέσεις του ήταν, με τη βοήθεια του Εμίρη, να καταλάβει τη Σικελία. Αν με τη βοήθεια των Αράβων του σχέδιο στεφόταν με επιτυχία, ο Ευφήμιος θα έδινε στον Εμίρη κάθε χρόνο φόρους για αυτή του την συνεισφορά. Χωρίς κανέναν δισταγμό, ο Ζιγιαντάτ Αλλάχ δέχτηκε και έτσι συγκέντρωσε τον στρατό του. Τα νούμερα μεγάλα: 100 πλοία στόλο, 700 ιππείς και περίπου 10.000 πεζικό. Και όλα αυτά με κατεύθυνση προς τη βυζαντινή Ιταλία.
17 Ιουνίου 827, έδειχνε το ημερολόγιο, όταν οι Άραβες αποβιβάστηκαν στο νησί της Σικελίας και γρήγορα έγινε φανερό το μεγαλοπρεπές σχέδιό τους για τη γύρω περιοχή. Έπειτα από συμφωνίες για φόρους, ακυρώσεις των συμφωνιών, αντιπερισπασμούς, μάχες, οπισθοχωρήσεις και συμμαχίες, η πολιορκία της νήσου έδειχνε χαμένη υπόθεση για τους Άραβες.
Παρά τη φαινομενική τους αποτυχία οι αραβικές δυνάμεις είχαν παραμείνει στη Σικελία, παρά την αποτυχία άλωσης των Συρακουσών, έχοντας δημιουργήσει ένα ισχυρό προγεφύρωμα. Μέχρι που το 830 οι εναπομείναντες Άραβες, που ήταν οχυρωμένοι στην πόλη Έννα, βοηθήθηκαν από νέες ενισχύσεις αντρών από την Αφρική και την Ιβηρική χερσόνησο, που αριθμούσαν 30.000. Έτσι, έγινε ανασύσταση των δυνάμεών τους και ξεκίνησαν με γρήγορους ρυθμούς μια νέα επίθεση εναντίον των Βυζαντινών.
Για τα επόμενα 75 χρόνια παρέμειναν στο νησί οι Άραβες και βαθμιαία καταλήξαν να ελέγχουν ολόκληρη τη Σικελία. Αν αναρωτιέστε για τον Ευφήμιο, τον σκότωσαν στην πόλη Έννα, όταν μια μερίδα ανθρώπων της πόλης ζήτησαν να τον συναντήσουν. Πλέον δεν ήταν αξιόπιστος σύμμαχος για κανέναν, παρά μόνο προδότης ακόμα και για την ίδια την πόλη που κατείχε στρατιωτικά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Πολιορκία των Συρακουσών, byzantium.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Σιδηρόπουλος, Δημήτριος, Η μουσουλμανική κατάκτηση της βυζαντινής Σικελίας (827-902), Διαθέσιμο εδώ
