Της Κωνσταντίνας Ζαμπουρίδου,
Με τον καρκίνο να πρωταγωνιστεί στη σκηνή της διαγνωστικής και θεραπευτικής ιατρικής του 21ου αιώνα, η ίδια η επιστήμη προσπαθεί τόσο να επιταχύνει τους ρυθμούς της διάγνωσης της αρρώστιας, όσο και να βελτιώσει τις προοπτικές θεραπείας της. Δεν χωράει αμφιβολία, ότι οι βιοψίες, όντας τμήμα της παθολογικής ανατομικής, αποτελούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της διαγνωστικής ιατρικής, όχι μόνο για τον καρκίνο, αλλά και για άλλες παθογένειες. Χωρίς την ιατρική ειδικότητα του παθολογοανατόμου, κάτι τέτοιο δεν θα ήταν εφικτό. Οι ίδιες οι βιοψίες, λοιπόν, είναι αυτό που κάνει τους παθολογοανατόμους τόσο εξεζητημένους και ανεκτίμητης σημασίας για την ευημερία των ασθενών.
Η παθολογική ανατομική πρόκειται για μία αφανή ιατρική ειδικότητα θα λέγαμε, καθώς οι ιατροί δεν έρχονται σε επαφή με τους ασθενείς τους και η πλειοψηφία των ασθενών δεν γνωρίζει την ύπαρξή τους. Είναι μία από τις κλινικό-εργαστηριακές ειδικότητες της ιατρικής, διότι ο επιστήμονας εργάζεται, κυρίως, μέσα στο εργαστήριο, έχοντας, όμως, παράλληλα, στενή συνεργασία με τους ιατρούς των υπόλοιπων ειδικοτήτων. Ένας παθολογοανατόμος ασχολείται με όλες τις βασικές πτυχές της νόσου, από το πώς αυτή αναπτύσσεται, την αναγνώριση των επιμέρους χαρακτηριστικών της, μέχρι και τη διάγνωση αυτής.
Τα παραπάνω επιτυγχάνονται μέσα στο εργαστήριο, εξετάζοντας ιστικά υλικά, δηλαδή είτε μικρά τεμάχια ιστού (βιοψία) είτε εκτομές από όργανα που πάσχουν (χειρουργικά παρασκευάσματα), με σκοπό τον εντοπισμό παθολογικών καταστάσεων. Επίσης, έχει τη δυνατότητα, κατά τη διάρκεια μιας χειρουργικής επέμβασης, να διεξάγει ταχεία βιοψία, για να διευκρινιστεί άμεσα η παρουσία ή μη κακοήθειας, αλλά και για την έκταση αυτής. Με την ιστολογική εξέταση σε κυτταρικό επίπεδο μέσα από το μικροσκοπίου, ο παθολογοανατόμος έχει τη δυνατότητα να εντοπίσει κακοήθειες σε πολύ αρχικό στάδιο και να ενημερώσει τον θεράποντα ιατρό. Έτσι, καθώς βρίσκεται διαρκώς σε άμεση επαφή με τον ιατρό του ασθενούς, λειτουργώντας συμβουλευτικά για την εύρεση της σωστής θεραπείας, προσφέρεται στον ασθενή μία πιο σύγχρονη και εξατομικευμένη θεραπεία.
Φυσικά, για να μπορέσει ο επιστήμονας να έχει μία ιστολογική εικόνα σε κυτταρικό επίπεδο μέσω της βιοψίας, το δείγμα πρέπει να περάσει από διάφορα στάδια προετοιμασίας για τη μικροσκοπική εξέταση. Κρίσιμης σημασίας είναι να γίνει, καθόλα τα στάδια, σωστός χειρισμός του δείγματος για την αποφυγή της αλλοίωσής του, που μπορεί να οδηγήσει και σε μία λάθος διάγνωση.
Η διαδικασία ξεκινάει από το χειρουργείο, μόλις, δηλαδή, αφαιρεθεί το δείγμα από τον ασθενή πρέπει να μονιμοποιηθεί με τα κατάλληλα χημικά. Φτάνοντας στο εργαστήριο, περνάει πρώτα από μία μακροσκοπική εξέταση, αν πρόκειται για ολόκληρο όργανο, αφού πολλές φορές οι παθολογίες μπορεί να είναι σε προχωρημένο στάδιο και οι επιπτώσεις τους εμφανείς. Ο παθολογοανατόμος ή ο τεχνικός εργαστηρίου, έπειτα, επεξεργάζεται και χρωματίζει κατάλληλα το δείγμα, για να απομονωθούν, εν τέλει, πολύ λεπτές τομές, κατάλληλες για να μελετηθούν κάτω από το μικροσκόπιο. Αφού εξεταστούν τα δείγματα και βγει το πόρισμα, το δείγμα και οι τομές διατηρούνται επεξεργασμένα στο εκάστοτε αρχείο του φορέα, που έγινε η βιοψία, για πιθανή μελλοντική χρήση.
Συμπερασματικά, η παθολογική ανατομική είναι μία ειδικότητα της ιατρικής, που μας επιτρέπει να εξετάσουμε τον ασθενή πέρα από την επιφάνεια του ανθρώπινου σώματος, εντοπίζοντας κακοήθειες σε κυτταρικό ακόμα επίπεδο. Το γεγονός αυτό μας δίνει ένα μεγάλο πλεονέκτημα στη γρήγορη διάγνωση ασθενειών, έτσι ώστε να προσφέρονται καλύτερες προοπτικές θεραπείας στους ασθενείς. Το συναρπαστικό, λοιπόν, με τους παθολογοανατόμους είναι ότι, κοιτώνας μόνο μερικά κύτταρα μέσα από το μικροσκόπιό τους, μπορούν να δώσουν την ευκαιρία σε ασθενείς να κοιτάνε μπροστά, όντας πια υγιής.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Παθολογοανατομικό Εργαστήριο (Βιοψίες), mamatsio.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Παθολογοανατόμοι: Μια σημαντική ειδικότητα σε έλλειψη, pbnews.gr. Διαθέσιμο εδώ
