Του Νίκου Αστυρακάκη,
Πολλές ταινίες έχουν επιχειρήσει να αποτυπώσουν την εμπειρία της εφηβείας. Αυτή τη μικρή, αλλά συνάμα ατελείωτη περίοδο άγχους, έρωτα, απογοήτευσης και ανακάλυψης που όλοι περάσαμε για να ανακαλύψουμε τους εαυτούς μας και να θεμελιώσουμε τον ενήλικο εαυτό μας. Λίγες ταινίες, όμως, είναι αυτές που έχουν πετύχει μια ακριβή αποτύπωση αυτής της μεταβατικής περιόδου, εξισορροπώντας τόσο τα θετικά όσο και τα αρνητικά της εφηβείας. Μια από αυτές είναι η ταινία Τα Πλεονεκτήματα Του Να Είσαι Στο Περιθώριο.
Η ταινία αυτή, γνωστή και με τον αρχικό τίτλο της The Perks Of Being A Wallflower, κυκλοφόρησε το 2012, όντας μεταφορά του ομώνυμου βιβλίου του 1999. Σε μια ιδιαίτερη περίπτωση για λογοτεχνική μεταφορά, ο συγγραφέας του βιβλίου, Stephen Chbosky, έγραψε το σενάριο και σκηνοθέτησε την ταινία. Η ιστορία, τοποθετημένη στις αρχές του ’90, ακολουθεί τον δεκαπεντάχρονο Charlie –που ενσαρκώνει τέλεια ο Logan Lehrman– ένα ντροπαλό παιδί που πάσχει από κλινική κατάθλιψη, ο οποίος μπαίνει στο Λύκειο μετά την αυτοκτονία του κολλητού του μόνος, φοβισμένος και αβέβαιος για τον εαυτό του. Σε αυτή την αβέβαιη φάση της ζωής του, γνωρίζει τα ετεροθαλή αδέρφια Patrick (Ezra Miller) και Sam (Emma Watson), δύο τελειόφοιτους που τον εισάγουν στην παρέα τους από άλλα, «περιθωριακά» άτομα, που ανακαλύπτει νέες εμπειρίες, μουσική, ανθρώπους, φιλίες, έρωτες και, εν τέλει, τον εαυτό του.
Όπως και το βιβλίο, έτσι και η ταινία είναι γεμάτη αναφορές στην pop κουλτούρα, τόσο της χρονικής περιόδου όσο και της παλαιότερης, διαχρονικής. Μεγάλο ρόλο παίζει η μουσική, με τραγούδια όπως το Asleep των The Smiths και το Heroes του David Bowie, ανάμεσα σε πολλά άλλα pop και rock τραγούδια να πλαισιώνουν την ιστορία. Παράλληλα, γίνονται αναφορές σε βιβλία, ταινίες –με σημαντικό ρόλο της ταινίας The Rocky Horror Picture Show– και κουλτούρες, όπως η κουλτούρα θαυμαστών της προαναφερθείσας ταινίας. Με αυτόν τον τρόπο πλαισιώνει την ιστορία ξεκάθαρα στον κόσμο μας, προσφέροντας μια απτή, εναλλακτική ματιά στην πραγματικότητα, ενώ, παράλληλα, προσφέρει ένα νοσταλγικό, αλλά όχι απαραίτητα ρομαντικοποιημένο, παρελθόν, στο οποίο οι χαρακτήρες αφήνονται να δράσουν ως άνθρωποι.
Έτσι, ερχόμαστε στο δυνατότερο στοιχείο της ταινίας, τους χαρακτήρες της. Εκτός από τη βασική τριάδα, η ταινία πλαισιώνεται από διάφορους χαρακτήρες, από την υπόλοιπη παρέα μέχρι την οικογένεια του Charlie και τον καθηγητή του, κύριο Anderson (Paul Rudd), o οποίος ενθαρρύνει την αγάπη του Charlie για τη λογοτεχνία. Αν και δεν έχουν όλοι τον ίδιο χρόνο στην οθόνη, όλοι τους νιώθουν ως πραγματικοί άνθρωποι και δίνουν μια υπόσταση στον κόσμο της ταινίας, που πολλές φορές εύκολα αγνοούν. Όλοι έχουν τα θέλω τους, τα προβλήματά τους και τις ανησυχίες τους και δίνουν ο καθένας έναν διαφορετικό, αλλά σημαντικό βαθμό προσοχής σε καθένα από το βασικό καστ.
Παράλληλα, η ταινία δεν διστάζει να μπει σε πιο «σκοτεινά» σημεία. Ένα μέρος της ειλικρίνειάς της προέρχεται από τον βαθμό που δεν φοβάται να αγγίξει ευαίσθητα θέματα, όπως η κατάθλιψη, η αποξένωση, οι αυτοκτονικές τάσεις, η ομοφοβία και η σεξουαλική παρενόχληση. Δυστυχώς, όλοι οι χαρακτήρες έχουν βιώσει κάποιο από αυτά σε πολλούς βαθμούς. Δεν έχουν απαραίτητα υγιείς τρόπους για την αντιμετώπισή τους. Από ναρκωτικά και αλκοόλ μέχρι βίαια ξεσπάσματα θυμού και συναισθημάτων, οι χαρακτήρες αυτοί έχουν φανερά πολύ δρόμο μπροστά τους μέχρι να τα ξεπεράσουν. Ωστόσο, η ταινία έχει έναν οπτιμιστικό τόνο και τους δείχνει, αν όχι μόνοι τους, με βοήθεια να προσπαθούν ενεργά να αλλάξουν τους εαυτούς τους προς το καλύτερο. Ναι μεν κάνουν πολλά λάθη στην πορεία, μερικά πιο σοβαρά από άλλα, ωστόσο πάντα καταφέρνουν να ξαναβρούν την πορεία τους, είτε με τη βοήθεια των άλλων είτε με μαθήματα ζωής που μόνο η εμπειρία μπορεί να δώσει.
Συμπερασματικά, η ταινία αυτή είναι μια άξια εφηβική δραμεντί. Μπλέκοντας ρομαντισμό και ρεαλισμό, σκοτάδι και φως, και πλαισιωμένη με ένα καστ ανθρώπων, όχι χαρακτήρων, η ταινία δίνει φωνή σε όλες και όλους, σε όσα ευχόμασταν και ευχόμαστε να κάνουμε, στους ανθρώπους που θέλουμε να γνωρίσουμε, αλλά και στους ανθρώπους που θέλουμε να γίνουμε. Είναι μια ταινία που πιάνει στον παλμό της μια οικουμενική εμπειρία, παρά τις ασυνήθιστες σε πολλούς καταστάσεις που δείχνει, και προσφέρει μια κάθαρση στους θεατές, καθώς αποτυπώνει σχεδόν ό,τι θέλαμε να κάνουμε και να πούμε σε αυτή την περίοδο. Είναι μια ταινία που, δικαίως, θα παραμείνει αιώνια.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Stephen Chbosky talks “The Perks of Being a Wallflower”, washingtonpost.com, διαθέσιμο εδώ
- The Perks of Being a Wallflower – Charlies Last Letter [FULL SCENE], youtube.com, διαθέσιμο εδώ
- David Bowie – “Heroes” | The Tunnel Scene | The Perks of Being a Wallflower, youtube.com, διαθέσιμο εδώ
- Τα πλεονεκτήματα του να είσαι στο περιθώριο, imdb.com, διαθέσιμο εδώ
