Του Γιώργου Δρακόπουλου,
Σήμερα, 21 Μαΐου 2023, είναι μια σημαίνουσα ημέρα για την Ελλάδα, καθώς διεξάγονται οι Βουλευτικές Εκλογές, που θα διαμορφώσουν τη νέα Βουλή και Κυβέρνηση για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Μάλιστα, σε λίγη ώρα θα γνωρίζουμε ήδη τα αρχικά πορίσματα της εκλογικής αναμέτρησης. Το αποτέλεσμά τους αποτελεί έναν καθοριστικό παράγοντα για την πορεία που πρόκειται να διαγράψει η χώρας μας σε όλα τα επίπεδα πολιτικής, μεταξύ αυτών και της Οικονομίας.
Με την πάροδο των χρόνων έχουν υπάρξει αρκετά σημεία καμπής που αποτελούσαν ένδειξη ότι η Ελλάδα φτάνει, επιτέλους, στο τέλος της οικονομικής της κρίσης. Για πολλούς, όμως, αυτός ο κύκλος πρόκειται να ολοκληρωθεί και επίσημα με την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, η οποία έχει καθυστερήσει λόγω των Eκλογών και της πολιτικής αβεβαιότητας. Δεδομένων των οικονομικών επιδόσεων που έχει επιτύχει η χώρα μας, της ρύθμισης των δημοσιονομικών ζητημάτων, καθώς και της προσέλκυσης ξένων επενδυτών, θεωρείται δεδομένη η αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης του ελληνικού αξιογράφου. Ωστόσο, ένα πολιτικό αδιέξοδο στις φετινές εκλογές μπορεί πολύ εύκολα να αποσταθεροποιήσει την κατάσταση, γεγονός που θα λειτουργήσει επιβραδυντικά και σε αυτό το κομμάτι.
Βασικός κίνδυνος, εδώ και πολύ καιρό, για την ελληνική αγορά είναι η καθυστέρηση της επενδυτικής βαθμίδας, καθώς η φαινομενική αδυναμία διεκδίκησης αυτοδυναμίας από κάποιο μεγάλο κόμμα και η αρνητική στάση των περισσότερων κομμάτων απέναντι σε σενάρια συνεργασίας, για τον σχηματισμό Κυβέρνησης, πιθανότατα θα οδηγήσουν σε αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις.
Σύμφωνα με πρόσφατη αναφορά του γαλλικού επενδυτικού οίκου Societe Generale, αυτό το διάστημα διακυβεύεται η επενδυτική βαθμίδα, καθώς οι σημερινές Εκλογές πρόκειται να διαμορφώσουν ένα «κατακερματισμένο» Κοινοβούλιο, λόγω του συστήματος της απλής αναλογικής, στο οποίο κρίνεται δύσκολος ο σχηματισμός Κυβέρνησης συνασπισμού, δεδομένου της «παλαιάς» πολιτικής κουλτούρας που επικρατεί στη χώρα μας. Η Societe Generale, επίσης, αναφέρει ότι ενδεχομένως να κατευθυνθεί η χώρα σε δεύτερες εκλογές, στις οποίες, όμως, πιθανόν να μην ξεπεραστεί το πολιτικό αδιέξοδο.
Γιατί, όμως, είναι τόσο σημαντική η αναβάθμιση του ελληνικού αξιογράφου σε επενδυτικό επίπεδο; Ουσιαστικά, το ελληνικό χρέος θα σταματήσει να χαρακτηρίζεται ως “junk” και η Ελλάδα θα εκπνέει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη ως δανειολήπτης. Αυτό σημαίνει πως το κόστος δανεισμού θα είναι χαμηλότερο και οι όροι χαλαρότεροι, ενώ, παράλληλα, δεν θα χρειάζεται να είμαστε ενσωματωμένοι σε ειδικά προγράμματα της Ε.Κ.Τ., ώστε να έχουν οι ελληνικές τράπεζες άμεση πηγή ρευστότητας (από την Ε.Κ.Τ.), σε περιπτώσεις χρηματοπιστωτικής αστάθειας. Συνεπώς, θα υπάρξει μεγαλύτερη δημοσιονομική ευελιξία για τη χώρα, σε μια περίοδο που θα χρειαστεί να ασκηθεί ευρύτερα από τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης δημοσιονομική «σύσφιξη» σε περιβάλλον υψηλών επιτοκίων.
Κατ΄ επέκταση, παρόμοιος θα είναι ο θετικός αντίκτυπος και για τις εγχώριες επιχειρήσεις, οι οποίες θα προσελκύσουν νέους επενδυτές, τόσο για τις μετοχές τους όσο και για τα ομόλογά τους. Επίσης, θα ανοίξει ο δρόμος για αποεπένδυση του Τ.Χ.Σ. από τις συστημικές τράπεζες, γεγονός που μπορεί να επιφέρει αύξηση στον ανταγωνισμό του κλάδου, με αποτέλεσμα να πιεστούν το περιθώριο επιτοκίων και οι προμήθειες για τις συναλλαγές. Ειδικά αν το ελληνικό κράτος διατηρήσει έναν πυλώνα του στα τραπεζικά ιδρύματα (μέσω της Εθνικής Τράπεζας), ίσως λειτουργήσει καταλυτικά σε αυτό.
Βέβαια, ο μεγάλος αντίκτυπος θα φανεί μεσοπρόθεσμα, καθώς ήδη δανειζόμαστε με αρκετά χαμηλότερο κόστος -σε σχέση με τα προηγούμενα έτη και με ευνοϊκότερους όρους, διότι η αναβάθμιση αποτελεί, πλέον, τυπικό γεγονός.
Οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης απλά θέλουν να εξασφαλίσουν ότι θα υπάρξει μια ισχυρή Κυβέρνηση (όποια κι αν είναι αυτή), η οποία θα εγγυάται σταθερότητα και συνέχεια στο μεταρρυθμιστικό έργο για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας και του κράτους. Καλό είναι να τονιστεί ότι με οποιαδήποτε Κυβέρνηση θα λάβουμε την αναβάθμιση, αρκεί να μην είναι «εύθραυστη». Δεν είναι προϋπόθεση ούτε να υπάρξει αυτοδυναμία ενός κόμματος και ούτε συγκεκριμένα αυτό το κόμμα να είναι η Νέα Δημοκρατία, όπως ακούγεται από τα στελέχη της. Τα λεγόμενα περί δημοσιονομικού «εκτροχιασμού», αν είναι στον κορμό της νέας Κυβέρνησης ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α., βασίζονται αποκλειστικά στο πλαίσιο της μικροπολιτικής και όχι σε σοβαρή επιχειρηματολογία.
Κλείνοντας, οι επόμενες ημερομηνίες αξιολόγησης για την Ελλάδα είναι στις 9 Ιουνίου από τη Fitch, 4 Αυγούστου από τη Scope (δεν αναγνωρίζεται από την Ε.Κ.Τ.), 15 Σεπτεμβρίου από τη Moody’s, 20 Οκτωβρίου από την S&P και 2 Δεκεμβρίου ξανά από τη Fitch. Αυτό που αναμένεται είναι η πολυπόθητη αναβάθμιση να έρθει προς τα τέλη του 2023, ειδικά αν χρειαστεί να πάμε σε δεύτερες και ίσως και τρίτες εκλογές για τον σχηματισμό Κυβέρνησης. Να σημειωθεί, επίσης, ότι για να «εξασφαλιστεί» η επενδυτική βαθμίδα πρέπει να αναβαθμιστούμε από τρεις (μεγάλους) οίκους αξιολόγησης. Σίγουρα, πάντως, αν υπήρχε πνεύμα πολιτικής συνεργασίας μεταξύ των κομμάτων, όπως συμβαίνει σε πολλές ευρωπαϊκές και προοδευτικές χώρες, η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας θα ερχόταν νωρίτερα και θα ήταν μικρό το πολιτικό ρίσκο στην εγχώρια αγορά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Societe Generale: Ένα πολιτικό αδιέξοδο στην Ελλάδα εμπόδιο για την επενδυτική βαθμίδα, ot.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τι σημαίνει και γιατί μας αφορά η επενδυτική βαθμίδα, cnn.gr, διαθέσιμο εδώ
