Της Κατερίνας Ζευγίτη,
Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, που οι κοινωνίες είναι πλέον πολυφυλετικές, πολυπολιτισμικές και πολυγλωσσικές, η γλωσσομάθεια, δηλαδή η ικανότητα να χειριζόμαστε με ευχέρεια μια ή περισσότερες ξένες γλώσσες, συνιστά σημαντικό προσόν και το κλειδί που ανοίγει πόρτες σε ένα τοπίο άγνωστο αλλά συναρπαστικό. Με άλλα λόγια, ο καθένας έχει την ευκαιρία να προσεγγίσει την κουλτούρα ενός λαού, να ανταλλάξει πολιτισμικά στοιχεία και —φυσικά— να αντιληφθεί μέσω της επικοινωνίας την αξία του «διαφορετικού», αποβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο κάθε είδους ρατσιστική συμπεριφορά και προκαταλήψεις.
Επιπλέον, θα πρέπει να σημειωθεί ότι χάρις στο άνοιγμα των συνόρων, στην ανάπτυξη των συγκοινωνιών, καθώς και στην εξέλιξη των επιστημών, η γνώση τουλάχιστον μιας γλώσσας πέρα από τη μητρική μας είναι το εργαλείο για την καλύτερη εξέλιξη της προσωπικότητας και της επαγγελματικής σταθερότητας. Συνεπώς, η γνώση είναι δύναμη και ωφέλιμη από οικονομική-επαγγελματική και φυσικά από πολιτισμική-πνευματική άποψη.
Είναι αληθές ότι η σημερινή διασύνδεση μεταξύ των κρατών και οι μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις έχουν διαμορφώσει τις κατάλληλες συνθήκες που δεν επιτρέπουν την «ενδοστρέφεια» κανενός. Αντιθέτως, κοινά σε όλους αγαθά, όπως η τεχνολογία κι η γρήγορη μετάδοση πληροφοριών, ενώνουν πολίτες από οποιαδήποτε γωνιά του πλανήτη. Έτσι, η γλωσσομάθεια δίνει την πλέον μόνη απάντηση στις ποικίλες προοπτικές που έχει δημιουργήσει αυτή η ένωση.
Καταρχάς, ας σκεφτούμε το εξής: είτε ψάχνει κάποιος εργασία στη χώρα του, είτε σε μια άλλη, η ικανότητα ομιλίας σε πολύ καλό επίπεδο —αν όχι άψογο— είναι ένα σπουδαίο πλεονέκτημα για την κατάκτηση μιας θέσης και την ανάληψη ρόλων τόσο στον δημόσιο όσο στον ιδιωτικό τομέα. Για την ακρίβεια, η απαιτούμενη κυρίως γλώσσα είναι η αγγλική, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι και η μοναδική που δεν μπορεί να προσφέρει αποκατάσταση. Ανάλογα με τον τομέα, η ξένη γλώσσα φυσικά και διαφέρει. Και —συνήθως— παρατηρείται ότι τα γαλλικά δίνουν δυνατότητα πρόσβασης στον χώρο του τουρισμού, αλλά και στον χώρο της διπλωματίας. Το μόνο σίγουρο, πάντως, είναι ότι ένα πιστοποιητικό γλωσσομάθειας βοηθά στη χάραξη μιας πιο σταθερής πορείας.
Εκτός από αυτό, διάφορες εμπορικές συναλλαγές διεκπεραιώνονται με μεγαλύτερη ευκολία όταν δεν υπάρχουν προβλήματα συνεννόησης. Στην Ελλάδα, μάλιστα, έχουν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις εκείνες που καθιστούν επιθυμητή και αναγκαία την οικονομική συνεργασία με μέλη, επιτρέποντας σε πλήθος επιχειρήσεων και εταιρειών να διεκδικούν συνεργασίες και να αλληλεπιδρούν με αντίστοιχες εταιρείες άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Επομένως, οι δοσοληψίες τοποθετούν τη γνώση ξένων γλωσσών στις σπουδαιότερες δεξιότητες που οφείλει να έχει ένας εργαζόμενος, προκειμένου να «απορριφθεί» από την έντονα ανταγωνιστική αγορά εργασίας.
Επιπροσθέτως, σύμφωνα με τον Αυστριακό φιλόσοφο Λούντβιχ Βιτγκενστάϊν, «[…] Μιλώντας μιαν άλλη γλώσσα, αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο κάπως διαφορετικά». Πράγματι, τα λόγια του επιβεβαιώνουν την πραγματικότητα, αφού χαρίζεται απλόχερα στα διάφορα έθνη η ευκαιρία να έρθουν σε άμεση επαφή. Αναλυτικότερα, εμβαθύνουν στα ήθη και έθιμα του άλλου, μέσα από την ανάγνωση ενός λογοτεχνικού βιβλίου, από τους στίχους ενός τραγουδιού. Πλουτίζουν ο ένας τον άλλο με το «δούναι και λαβείν» ιδεών και αξιών. Μπορούν, άρα, να λυθούν παρεξηγήσεις, μίση, να αποφευχθούν εθνικιστικές συμπεριφορές και να επικρατήσει καθολικά η δημοκρατία κι η ελευθερία. Λόγοι που διασφαλίζουν την ειρήνη και την ισότητα πάνω στη Γη.
Επίσης, το γεγονός ότι διευρύνονται οι πνευματικοί ορίζοντες του ανθρώπου συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση κι αποδοχή των σημείων διαφοροποίησης και των σημείων που είναι όμοια και λειτουργούν ως παράγοντες ενοποίησης. Ο άνθρωπος γίνεται πιο ανεκτικός μελετώντας την ιστορία και τη λογοτεχνία ενός τόπου που δεν του ανήκει. Έπειτα, εμβαθύνει περισσότερο στα στοιχεία που απαρτίζουν τη δική του κουλτούρα κι αντιλαμβάνεται πλήρως τις αντιλήψεις του δικού του μικρόκοσμου. Επιτακτική ανάγκη στις μέρες μας…
Ο αλλόγλωσσος, αποδρά από την πραγματικότητα, ανοίγοντας τα παράθυρα στον έξω κόσμο. «Δροσίζεται» η ψυχή του από το «αγέρι» καινούριων ιδεολογιών και μπορεί να αλλάξει νοοτροπία. Είναι σε θέση να εξερευνήσει το άγνωστο, να συνεργαστεί, να ταξιδέψει σε μέρη που δεν έχει ξαναδεί. Εν ολίγοις, γεμίζει το καλάθι της ζωής του με εφόδια που σίγουρα δεν τον βλάπτουν.
Αρχικά, λόγω του ότι οι σύγχρονες απαιτήσεις της οικονομικής δραστηριοποίησης συνδέουν για παράδειγμα βιομηχανίες, η γλωσσομάθεια προετοιμάζει το έδαφος για τη σταδιοδρομία ιδίως των νεαρών ατόμων που εισέρχονται στον εργασιακό στίβο. Ιδίως για όλους αυτούς που έχουν τη φιλοδοξία να διεκδικήσουν μελλοντικά υψηλόβαθμες θέσεις ευθύνης, η γνώση ξένων γλωσσών είναι, εύλογα, ένα όπλο ενάντια στον ανταγωνισμό που κυριαρχεί σε ένα εργασιακό περιβάλλον. Βέβαια, και για αυτούς που θέλουν να ανοίξουν τα φτερά τους μακριά από την πατρίδα τους και να έχουν μια ουσιαστικά επιτυχημένη καριέρα, είναι μια καλή λύση. Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το 2019, το 59% των μαθητών της ανώτερης δευτεροβάθμιας γενικής εκπαίδευσης διδάχθηκε δύο ή περισσότερες ξένες γλώσσες στην Ευρωπαϊκή Ένωση και επωφελήθηκε από αυτό.
Όσον αφορά την εκπαίδευση, και πάλι η γλωσσομάθεια επιτρέπει την είσοδο σε ξένα πανεπιστήμια. Όταν ένας φοιτητής γνωρίζει άριστα μια ξένη γλώσσα, του δίνεται η δυνατότητα να σπουδάσει και να επεκτείνει τις γνώσεις του σε ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα του εξωτερικού και να αποκομίσει την εμπειρία ενός διαφορετικού εκπαιδευτικού συστήματος. Παράλληλα, η μάθηση φανερώνει στο άτομο τον ιδιαίτερο τρόπο θέασης των πραγμάτων που έχουν οι φυσικοί ομιλητές μιας και σε κάθε γλώσσα —στις εκφραστικές και συντακτικές της δομές— αποτυπώνεται η ξεχωριστή αντίληψη καθενός.
Ακόμα, η επιθυμία για την ενημέρωση σχετικά με τις εξελίξεις της επικαιρότητας δεν αφορά μόνο τον κλάδο σπουδών, εφόσον όλοι θέλουν να έχουν μια σαφή εικόνα για τη συντελούμενη πρόοδο και σε άλλους τομείς, όπως είναι αυτοί της τεχνολογίας, της επιστήμης, αλλά και της γενικότερης διανόησης, προκειμένου να είναι ενήμεροι και να επωφελούνται από κάθε νέο επίτευγμα. Αυτό σημαίνει ότι η πλήρης κατάρτιση είναι πολύτιμη, επειδή μεγάλο μέρος αυτών των ερευνών δεν μεταφράζεται πάντα στη γλώσσα που επιθυμούμε.
Κλείνοντας, δεν θα πρέπει να παραλειφθεί κι η αναψυχή. Και ποιος δεν θα ήθελε να ζήσει καινούριες περιπέτειες σε ένα μέρος που δεν έχει ποτέ επισκεφθεί; Με λίγα λόγια, ένα ταξίδι γίνεται πιο συναρπαστικό και ενδιαφέρον από τη στιγμή που παραγγέλνουμε με άνεση πιάτα γευστικά, που διαβάζουμε με ευκολία τον τουριστικό οδηγό στα μουσεία ή τις πινακίδες στον δρόμο με χαραγμένο το χαμόγελο στα χείλη.
Συνοψίζοντας όσα ειπώθηκαν παραπάνω, μπορούμε να πούμε ότι η γλωσσομάθεια γεφυρώνει το χάσμα ανάμεσα στα έθνη και ευνοεί την εξέλιξη του ανθρώπου σε όλους τους τομείς. Συγκεκριμένα, στο να εκτιμήσει, εν τέλει, όχι μόνο τον εαυτό του αλλά και τον συνάνθρωπο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τα πλεονεκτήματα των ξένων γλωσσών, citycampus.gr, διαθέσιμο εδώ
- Γλωσσομάθεια: ένα χρήσιμο εργαλείο για όλους, maxmag.gr, διαθέσιμο εδώ
- Λούντβιχ Βιτγκενστάϊν, gnomikologikon.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ποιες γλώσσες μαθαίνει η ΕΕ: Είναι η Ελλάδα γλωσσομαθής;, naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
