Της Ηλιάνας Πολύζου,
«Στη σύλληψη 40χρονου άντρα προέβησαν, ύστερα από εισαγγελική παραγγελία, οι αστυνομικές αρχές της Θεσσαλονίκης, το βράδυ της Δευτέρας, για υπόθεση γενετήσιας πράξης με 14χρονη, με την οποία διατηρούσε σχέση τα τελευταία δύο χρόνια. Σύμφωνα με πληροφορίες, η καταγγελία έγινε από τη μητέρα της 14χρονης, η οποία ανακάλυψε κάποια από τα μηνύματα που αντάλλαζε με τον 40χρονο άντρα. Η 14χρονη ισχυρίζεται ότι η σχέση ξεκίνησε με δική της πρωτοβουλία και ότι πρέπει να αφεθεί ελεύθερος, γιατί η σχέση τους στηρίζεται στην αγάπη».
Πώς θα αξιολογήσουν τα δικαστήρια τον ισχυρισμό της 14χρονης; Μπορεί η συναίνεσή της να λειτουργήσει ως λόγος άρσης του αδίκου; Θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα αν το θύμα ήταν 11 ή 16 χρονών, αντίστοιχα; Για να απαντήσουμε στα ερωτήματα αυτά, θα πρέπει να ανατρέξουμε στο σχετικό άρθρο.
Άρθρο 339 ΠΚ: Γενετήσιες πράξεις με ανηλίκους ή ενώπιόν τους
- Όποιος ενεργεί γενετήσια πράξη με πρόσωπο νεότερο των δεκαπέντε ετών ή το παραπλανά, με αποτέλεσμα να ενεργήσει ή να υποστεί τέτοια πράξη τιμωρείται, αν δεν υπάρχει περίπτωση να τιμωρηθεί βαρύτερα με τα άρθρα 342 και 351Α, ως εξής:
α) αν ο παθών δεν συμπλήρωσε τα δώδεκα (12) έτη, με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών,
β) αν ο παθών συμπλήρωσε τα δώδεκα (12) έτη, με κάθειρξη.
Από τη διάταξη του νόμου προκύπτει ότι πρόκειται για ένα έγκλημα κοινό, δράστης του εγκλήματος, δηλαδή, μπορεί να είναι οποιοδήποτε πρόσωπο, είτε είναι σύντροφος του ανηλίκου είτε ανήλικος μεγαλύτερος των 15 ετών.
Ο νομοθέτης προέβλεψε δύο τρόπους, με τους οποίους δύναται να τελεστεί το αδίκημα: με την επιχείρηση γενετήσιας πράξης με ανήλικο και με παραπλάνησή του. Πρόκειται, κοινώς, για ένα έγκλημα μεικτό.
Όσον αφορά τον πρώτο τρόπο τέλεσης, ο δράστης θα πρέπει ο ίδιος να επιχειρεί τη γενετήσια πράξη. Δε μας ενδιαφέρει ο τρόπος, με τον οποίο προσπαθεί να το πετύχει, ούτε τα κίνητρα που τον οδήγησαν στην πράξη αυτή. Ίδια ποινική αντιμετώπιση θα έχει, είτε το έκανε για να εκμεταλλευτεί τον ανήλικο είτε επειδή ήταν «ερωτευμένος».
Η ανάγκη του νομοθέτη να διακρίνει τους δύο αυτούς τρόπους έγκειται στην εμπλοκή ενός τρίτου προσώπου στην παραπλάνηση. Η παράνομη συμπεριφορά του δράστη εστιάζει στο να πείσει τον ανήλικο να ενεργήσει ή να υποστεί γενετήσια πράξη όχι με τον ίδιο, αλλά με τρίτο πρόσωπο. Αδιάφορο είναι αν ο τελευταίος γνώριζε ότι το θύμα είναι ανήλικο, αρκεί να το γνώριζε ο δράστης. Αν ο ανήλικος ήταν ήδη αποφασισμένος, δεν τίθεται θέμα παραπλάνησης.
Ο δράστης, σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να γνωρίζει την ηλικία του θύματος και να την αποδέχεται.
Όσον αφορά την απειλούμενη ποινή, αυτή διαβαθμίζεται ανάλογα με την ηλικία του θύματος. Συγκεκριμένα, προβλέπεται κάθειρξη τουλάχιστον 10 ετών, αν ο παθών δεν συμπλήρωσε τα 12 έτη και κάθειρξη, αν έχει συμπληρώσει τα 12 έτη. Η λογική του νομοθέτη βασίζεται στο γεγονός ότι διαφορετική επίδραση θα έχει στον ψυχικό κόσμο του ανηλίκου μία τέτοια πράξη στα 10 του χρόνια και διαφορετική στα 14.
Ο νομοθέτης με τη διάταξη αυτή προστατεύει το έννομο αγαθό της ανηλικότητας. Θέλει τα δεκαπέντε πρώτα χρόνια του ανηλίκου να είναι «καθαρά», απελευθερωμένα από πράξεις ικανές να επηρεάσουν καθοριστικά τη γενετήσια ζωή του. Κρίνει ότι βρίσκεται σε μία ηλικία που δεν έχει πλήρη συνείδηση των συγκεκριμένων πράξεων και η τέλεσή τους μπορεί να έχει καθοριστική επίδραση στην ψυχική υγεία του ανηλίκου μακροπρόθεσμα και να χαθεί η αγνότητά του.
Από όσα εκτέθηκαν παραπάνω, εύκολα συνάγεται ότι είναι αδιάφορο για τον ποινικό δικαστή, αν η πρωτοβουλία για τη σύναψη σχέσης προήλθε από τον ανήλικο ή από τον δράστη. Επίσης, αδιάφορο είναι το αν ο ανήλικος έχει συνείδηση της γενετήσιας πράξης, αφού, όπως υποστηρίχθηκε, το νεαρό της ηλικίας του δεν του επιτρέπει να αντιληφθεί την πραγματική σημασία μίας τέτοιας πράξης.
Επομένως, ο ισχυρισμός της 14χρονης ότι η ίδια επεδίωξε να συνάψει δεσμό με τον 40χρονο δεν θα επηρεάσει καθόλου την κρίση του δικαστή, ούτε η συναίνεσή της δεν μπορεί εδώ να λειτουργήσει ως λόγος άρσης του αδίκου. Αν, όμως, το θύμα ήταν 11 χρόνων, θα άλλαζε η απειλούμενη ποινή του δράστη από κάθειρξη, σε κάθειρξη τουλάχιστον 10 ετών, ενώ, αν ήταν 16 χρόνων, η πράξη δεν θα είχε κανένα ποινικό ενδιαφέρον, καθώς δεν είναι μέσα στο ηλικιακό όριο που προστατεύει ο νομοθέτης.
Η σχέση ενός ενήλικα με μία 14χρονη είναι εκμετάλλευση, όχι αγάπη!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Άρθρο 339 ΠΚ- Γενετήσιες πράξεις με ανηλίκους ή ενώπιόν τους
- Εγκλήματα κατά προσωπικών αγαθών, Ελισάβετ Συμεωνίδου-Καστανίδου 2020, Νομική Βιβλιοθήκη
