Της Αριάδνης – Παναγιώτας Φατσή,
Πώς θα περιέγραφε κανείς την Ελλάδα του 2023 μέσα από μια ιστορία μυθοπλασίας; Από ποιους χώρους θα ξεκινούσε και πώς θα επέλεγε να καταγράψει τα συλλογικά βιώματα των ημερών που ζούμε; Ίσως αυτή η ιστορία να ξεκινά από ένα δικηγορικό γραφείο–έναν τόπο που ενώνει τις αξίες και το δίκαιο με τις πιο κυνικές θεωρήσεις για την ανθρώπινη ζωή. Αυτός είναι ο καμβάς, πάνω στον οποίο ζωγραφίζεται με έντονα, αν και συχνά ζοφερά, χρώματα το νέο μυθιστόρημα του Χρήστου Χωμενίδη.
Για τον πολυβραβευμένο συγγραφέα, μάλλον, δεν χρειάζονται συστάσεις σε κάποιον που ασχολείται –έστω και λίγο– με τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία. Απόφοιτος της Νομικής Σχολής, ο Χωμενίδης έχει γράψει πολλά μυθιστορήματα, από τα οποία το πιο αναγνωρισμένο είναι η Νίκη, ένα βιβλίο που γράφτηκε το 2012, μέσα από την εσωτερική ανάγκη του συγγραφέα να αφήσει μια παρακαταθήκη για την κόρη του, και βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας. Από τότε, ο συγγραφέας έχει γράψει και εκδώσει πολλά αγαπημένα μυθιστορήματα και έχει καθιερωθεί, τόσο στις απονομές βραβείων όσο και στις προτιμήσεις του αναγνωστικού κοινού. Το βιβλίο που παρουσιάζουμε σήμερα τιτλοφορείται Η δίκη Σουάρεφ και οι ενδιαφερόμενοι αναγνώστες μπορούν να το αναζητήσουν από τις Εκδόσεις Πατάκη.
Ας γνωρίσουμε, όμως, καλύτερα το βιβλίο. Ο Εδμόνδος Σουάρεφ, που βρίσκεται κατηγορούμενος σε αυτή την ιδιότυπη δίκη, είναι ιδιοκτήτης του μεγαλύτερου μουσικού οίκου στην Ελλάδα και πρώην μουσικός ο ίδιος. Ένα βράδυ του χειμώνα, ο Σουάρεφ καταφέρνει, μετά από αρκετές προσπάθειες, να εισχωρήσει στο γραφείο του Δημοσθένη Καραμπαλίκη, ενός εμβληματικού ποινικολόγου. Λόγω του ότι ο δικηγόρος δεν μπορεί να τον δεχθεί, βρίσκεται να μιλά με τον Σεραφείμ (Μάκη) Σακκά, διευθυντή του γραφείου. Ο Σουάρεφ έχει μια ιδιαίτερα παράξενη απαίτηση από το δικηγορικό γραφείο. Εξομολογείται ότι πριν από 40 χρόνια σκότωσε έναν άνθρωπο και επιθυμεί να δικαστεί για την πράξη του.
Παρόλα αυτά, το ελληνικό δίκαιο προβλέπει ότι όλα τα εγκλήματα παραγράφονται μετά την παρέλευση εικοσαετίας, συνεπώς δεν υπάρχει κανένας τρόπος να μπορέσει ο Σουάρεφ να περάσει από ένα πραγματικό δικαστήριο. Παρόλα αυτά, ο ίδιος επιμένει και, μάλιστα, ζητά από τον Μάκη Σακκά να τον δικάσει ο ίδιος σε μια σκηνοθετημένη δίκη, προσφέροντάς του ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσό για τις υπηρεσίες του. Ο Σακκάς, αρχικά, βρίσκει ελκυστική την πρόταση να συσχετιστεί με την υπόθεση, αλλά αποφασίζει ότι δεν θέλει να ασχοληθεί, όταν φαντάζεται την κριτική που θα του ασκούσε ο εργοδότης του, Δημοσθένης Καραμπαλίκης. Παρόλα αυτά, η σχέση του με τον Σουάρεφ δεν έχει τελειώσει, αλλά μόλις τώρα αρχίζει, και ο Μάκης δεν γνωρίζει πόσο πολύ θα επηρεάσει η γνωριμία αυτή όλες τις πτυχές της ζωής του.
Ο Μάκης Σακκάς αποτελεί ουσιαστικά τον πρωταγωνιστικό χαρακτήρα του βιβλίου, μέσα από τον οποίο προχωρά η αφήγηση της ιστορίας. Ο ίδιος, παρά το γεγονός ότι είναι δικηγόρος, έχει υιοθετήσει τη συνήθεια να ψιθυρίζει αντί να μιλά κανονικά, για να κρύβει την ιδιαίτερη φωνή του, που θεωρεί ότι προκαλεί γέλιο στους άλλους. Το γεγονός ότι ο Σεραφείμ δεν μπορεί –κατά κυριολεξία– να μιλήσει με την πραγματική του φωνή συνδέεται συνεκδοχικά με την αδυναμία του να αναπτύξει αυτοπεποίθηση και να χαράξει τη δική του πορεία στη ζωή. Αυτή η ατολμία του και η ανασφάλειά του για τις δυνατότητές του τον έχει συνδέσει με τον διάσημο εργοδότη του, Δημοσθένη Καραμπαλίκη, με έναν ιδιαίτερα προβληματικό και τοξικό τρόπο.
Μέσα από την παρουσία του Σουάρεφ στη ζωή του πρωταγωνιστή, παρουσιάζονται οι ιστορίες των χαρακτήρων, στις οποίες η εξιλέωση αποτελεί ένα βασικό μοτίβο. Η ιδιότυπη δίκη του Εδμόνδου Σουάρεφ, στην οποία ο Σεραφείμ Σακκάς καλείται να παίξει τον ρόλο του εισαγγελέα και οι άλλοι χαρακτήρες αναλαμβάνουν να ερμηνεύσουν τους ρόλους των υπόλοιπων συμμετεχόντων της δίκης, εξελίσσεται στις σελίδες του βιβλίου παράλληλα με τις ζωές των προσώπων. Ο Σουάρεφ, έχοντας τους δικούς του στόχους για την έκβαση της δίκης, δεν διστάζει να χειρίζεται τα συναισθήματα του Μάκη Σακκά, ακόμη και εμπλέκοντας μέλη της οικογένειάς του.
Αυτή η ψεύτικη δίκη γίνεται αφορμή για να βγουν στην επιφάνεια πολλά μυστικά και αδυναμίες των χαρακτήρων, αλλά και να φανεί ο κυνισμός και η υποκρισία, με την οποία πολλοί από αυτούς έχουν ζήσει τη ζωή τους. Θα υπάρξει, τελικά, εξιλέωση για τους χαρακτήρες του βιβλίου μέσα από τη δίκη του Σουάρεφ; Για να το μάθετε αυτό θα πρέπει να διαβάσετε το μυθιστόρημα–και, πιστέψτε με, δεν θα καταλάβετε πόσο γρήγορα θα τελειώσουν οι σελίδες.
