Της Μαρίας Λεουτσάκου,
Νιρβάνα, φυτικές ναρκωτικές ουσίες και dreadlocks (τζίβες) ίσως να είναι για πολλούς μερικά από τα συνώνυμα του Bob Marley, στα οποία θα μπορούσε να ακούει πέρα από το όνομά του. Ωστόσο, ο Βob Nesta Marley είναι κάτι παραπάνω από όλα αυτά, είναι ο πρεσβευτής της ρέγκε και προωθητής της ειρήνης τόσο διεθνώς όσο και στην Τζαμάικα.
Ο πρωταγωνιστής αυτού του άρθρου γεννήθηκε, στις 6 Φεβρουαρίου του 1945 στο χωριό Saint Ann Parish του Nine Mile της Τζαμάικα με γονείς τον Norval Siclair Marley και μητέρα την Cedella Booker. Η ζωή του συνάντησε τις δυσκολίες από αρκετά μικρή ηλικία τόσο λόγω των οικονομικών δυσχερειών, όσο και λόγω της διττής καταγωγής του, αφού ο πατέρας του ήταν Άγγλος και η μητέρα του Αφροαμερικανή, πυροδοτώντας αρκετές φορές ρατσιστικές συμπεριφορές εναντίον του. Ειδικότερα, φημολογείται ότι έμαθε αυτοάμυνα προκειμένου να προστατέψει τον εαυτό του από διάφορες επιθέσεις. Σε ηλικία 10 ετών έχασε τον πατέρα του, τον οποίο, αν και τους στήριζε οικονομικά, δεν είχε συναντήσει πολλές φορές στη ζωή του. Εξαιτίας αυτής της απώλειας μετακόμισε μαζί με τη μητέρα του στο Kingston του Trenchtown.
Σε ηλικία 14 ετών, εγκατέλειψε το σχολείο και άρχισε να εργάζεται ως βοηθός οξυγονοκολλητή, ενώ στη συνέχεια απέκτησε φιλικές σχέσεις με τον Neville Livingston, εκκολαπτόμενο Bunny Wailer, καθώς και με τον Τζο Χιγκς με την μουσική να αποτελεί την κύρια γραμμή ένωσής τους. Αργότερα, στο σύνολο αυτό προστέθηκε και ο Πίτερ Μάκιντος, αργότερα γνωστός ως Πίτερ Τος. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1962 ο Bob Marley ηχογράφησε τα πρώτα του τραγούδια Judge Not, One cup of coffee, Do you still love me και Terral με το ψευδώνυμο Boddy Martell χωρίς όμως η πρώτη του αυτή προσπάθεια να στεφθεί με ιδιαίτερη επιτυχία.
Την επόμενη χρονιά, η προαναφερόμενη παρέα του σε συνδυασμό με τους Peter Mclntosh, Junior Braithwaite, Beverly Kelso και Cherry Smith δημιούργησαν ένα ska/rocksteady συγκρότημα με το όνομα “Teenagers”. Στη συνέχεια, το συγκρότημα αυτό μετονομάστηκε αρκετές φορές καταλήγοντας στο “The Wailers”. Το πρώτο τους single, κυκλοφόρησε το 1964 με τίτλο «Simmer down» κατορθώνοντας να κατακτήσει την κορυφή στη Τζαμάικα και αποσκοπούσε στον κατευνασμό των γκέτο της χώρας που μάστιζαν την πρωτεύουσα. Τελικά, το 1966 τα μέλη του συγκροτήματος μειώθηκαν παραμένοντας οι Bob Marley, Livingston και Mclntoch μέχρι που διαλύθηκε τελείως το 1974.
Την ίδια χρονιά της μείωσης ο Bob παντρεύτηκε την Κουβανή τραγουδίστρια Rita Anderson με την οποία εγκαταστάθηκε για ένα διάστημα στην πολιτεία του Delaware. Κατά την παραμονή του εκεί, προτίμησε να φέρει το ψευδώνυμο Donald Marley, ενώ παράλληλα εργαζόταν ως καθαριστής σε ξενοδοχείο, όπως και σε νυχτερινό πόστο της αυτοκινητοβιομηχανίας Chrysler.
Το 1967, ο Bob Marley επέστρεψε στην Τζαμάικα και στην μουσική. Την επόμενη κιόλας χρονιά ξεκίνησε ξανά τις ηχογραφήσεις με το παλιό του συγκρότημα, ενώ το 1972 κυκλοφόρησαν τα κομμάτια Get up, Stand up και I shot the Sherrif, το οποίο τελευταίο απογείωσε την δημοτικότητα του Bob Marley. Παράλληλα, στα χρόνια αυτά ο Bob έγινε μέλος του κινήματος των Ρασταφάρι υιοθετώντας την κόμμωση των dreadlocks, τα οποία έγιναν και σήμα κατατεθέν του.
Τελικά, όπως αναφέραμε και πριν το 1974, το συγκρότημα διαλύθηκε, αλλά ο Bob επέλεξε να συνεχίσει τις κυκλοφορίες του με το όνομα Bob Marley & The Wailers, οι οποίοι Wailers αυτή τη φορά απαρτίζονταν από τους Aston Barret, Carlton Barrett, Junio Marvin, Al Anderson, Tyrone Downie, Eral Wya Lindo και Alvin Seeco Patterson, ενώ στα φωνητικά συνοδεύονταν από το γυναικείο συγκρότημα I Threes, του οποίου μέλος ήταν και η γυναίκα του. Στη συνέχεια, το 1975 ήρθε στο προσκήνιο η πρώτη του παγκόσμια επιτυχία με το κομμάτι No woman, No cry και έπειτα με το Rastaman Vibration.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’70, η Τζαμάικα μαστιζόταν από ένα πλήθος πολιτικών αναταραχών. Με αφορμή αυτό, ο Bob Marley αποφάσισε λίγο πριν τις εκλογές, περίοδος κατά την οποία οι πολιτικές συνθήκες ήταν ακραίες, να διοργανώσει μια ειρηνική συναυλία προκειμένου να επέλθει ειρήνη. Ωστόσο, τα κίνητρά του παρερμηνεύτηκαν από την εκάστοτε πολιτική παράταξη, με αποτέλεσμα να γίνει απόπειρα δολοφονίας εναντίον του. Τελικά, ο Bob εμφανίστηκε στην προγραμματισμένη συναυλία και το επόμενο πρωί κατέφυγε στην Αγγλία για μερικά χρόνια, οπού και έγραψε το Exodus επηρεασμένος από τα προαναφερόμενα γεγονότα.
Το 1978 επέστρεψε στην Τζαμάικα προκειμένου να δώσει μία από τις μεγαλύτερες συναυλίες της καριέρας του, την One Love Peace Concert. Η συναυλία αυτή, διοργανώθηκε κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου της Τζαμάικα και λόγω αυτής οι πολιτικοί αντίπαλοι Michael Manley και Edward Seaga έδωσαν τα χέρια επί σκηνής.
Μια χρονιά νωρίτερα, όμως, είχε ήδη αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση της ζωής του Bob Marley. To 1977 διαγνώστηκε με ένα κακοήθες μελάνωμα, αλλά αρνήθηκε τον ακρωτηριασμό του δάχτυλού του λόγω των πεποιθήσεών του ως ρασταφάρι. Ο καρκίνος μεταστάθηκε δίνοντας o Bob Marley στις 23 Σεπτεμβρίου του 1980 την τελευταία του συναυλία, καθώς βρισκόταν στο τελευταίο του στάδιο. Τελικά, στις 11 Μαϊου του 1981 έδωσε τον επίλογο στην σαρκική του ζωή σε ηλικία 36 ετών και έχοντας ήδη λάβει το Μετάλλιο της Ειρήνης του Τρίτου Κόσμου από τον ΟΗΕ και έχοντας γίνει μέλος του Τιμητικού Τάγματος της Τζαμάικα το 1978 και το 1981 αντίστοιχα. Μετά τον θάνατό του, απέκτησε τον τίτλο “Rock & Roll Hall of Fame”, το αστέρι του στο Hollywood Walk of Fame και τιμήθηκε από τα βραβεία Grammy.
Αρκετοί, λοιπόν, μπορεί να διαφωνήσουν με κάποιες από τις προσωπικές του επιλογές και πεποιθήσεις, όπως είναι ο ρασταφιανισμός και τα φύλλα κάνναβης. Ωστόσο, αυτό που μας αφορά είναι ο αντίκτυπος της προσωπικότητάς του κι η μεγαλειότητά του, που δεν έχει σχέση με κανένα υλικό πλούτο. Έχει σχέση με την δύναμη που τον ώθησε όχι απλά να εναντιωθεί στην πολιτική επικαιρότητα της χώρας του, αλλά να παλέψει με τον δικό του τρόπο μετουσιώνοντας την μουσική σε ενότητα. Έκανε, λοιπόν, μια προσπάθεια για ν’ αλλάξει αυτόν τον κόσμο, ίσως και να μην τον άλλαξε τελικά, αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι άφησε το στίγμα του. Ο Bob Marley, λοιπόν, έχει σχέση με το ίχνος που θέλησε ν’ αφήσει τόσο στην ρέγκε μουσική, όσο και στην ανθρωπότητα, το οποίο αυτό τελικά του δίνει την αθανασία στην ζωή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Exodus – Η απόπειρα δολοφονίας του Bob Marley, inspiredbywords.eu, διαθέσιμο εδώ
- One Love Peace Concert, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Η ιστορία της ζωής του Bob Marley, που πέθανε στα 36 του, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
- Μπομπ Μάρλεϊ-Βιογραφία, sansimera.gr, διαθέσιμο εδώ
- Bob Marley – Η ιστορία ζωής του “βασιλιά της Reggae”, docuventa.gr, διαθέσιμο εδώ
