Της Κατερίνας Σφυράκη,
Αδιαμφισβήτητα, ένας από τους μεγαλύτερους φόβους των μικρών παιδιών κατά την πρώιμη παιδική τους ηλικία είναι η νύχτα, γενικότερα το σκοτάδι και η έλλειψη φωτός. Ίσως θυμόμαστε κι εμείς οι ίδιοι/ες ορισμένα συναισθήματα που μας δημιουργούσε ο βραδινός ύπνος συναρτήσει του φωτός που έσβηνε και τους γονείς που προσπαθούσαν να ηρεμήσουν τα παιδιά τους αποδομώντας τους φόβους τους· άλλες φορές νανουρίζοντάς τα με τραγούδια και άλλες διαβάζοντάς τους παραμύθια.
Μια ιδιαίτερα σημαντική συμβολή, στο όλο καθησυχαστικό εγχείρημα των γονέων και των κηδεμόνων όλων των μικρών παιδιών που αντιμετωπίζουν τον φόβο του σκοταδιού, αποτελεί το νέο παιδικό βιβλίο του Χρήστου Τσιρώνη με τίτλο Όταν πέφτει η νύχτα…. Το βιβλίο αποτελεί νέα κυκλοφορία από τις Εκδόσεις Μπαρμπουνάκη, με τον Χρήστο Τσιρώνη να δημιουργεί τα κείμενα και τον Josep Antoni Tàssies Penella να έχει αναλάβει τον βασικό σχεδιασμό και την εικονογράφηση του βιβλίου.
Ο Χρήστος Τσιρώνης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και συγγραφέας επιστημονικών μονογραφιών και άρθρων στο πεδίο της Σύγχρονης Κοινωνικής Θεωρίας. Έχει δημοσιεύσει μελέτες, δοκίμια, μεταφράσεις από την αγγλόφωνη και γερμανόφωνη ποίηση, διηγήματα και ποίηση. Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά. Ο Josep Antoni Tàssies Penella γεννήθηκε το 1963 στο Barbastro της Ισπανίας και ζει στην Briñas. Με την προηγούμενή του δουλειά, το El nen perdut (Το χαμένο παιδί, 2008), απέσπασε το Διεθνές Βραβείο Εικονογράφησης του Ιδρύματος SM 2008 και κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο της Μπιενάλε Εικονογράφησης της Μπρατισλάβα το 2009.
Κεντρικός άξονας του βιβλίου είναι η αποδόμηση των σκέψεων που φοβίζουν το παιδί κατά τη διάρκεια της νύχτας. Στόχος του είναι να καταπολεμηθεί το άγχος και η ταραχή που μπορεί ένα παιδί να βιώνει, μέσα από τα γαλήνια μηνύματα που καταφέρνουν να του εμφυσήσουν τόσο τα λόγια όσο και οι εικόνες του βιβλίου. Το βιβλίο δεν απευθύνεται σε μία μόνο συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα παιδιών, καθώς το θέμα το οποίο πραγματεύεται μπορεί να συναντηθεί σε διάφορες ηλικιακές φάσεις στη ζωή των παιδιών ή ακόμα και του ίδιου παιδιού.
Το βιβλίο είναι γραμμένο σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, μέσω της οποίας ο συγγραφέας γίνεται η φωνή του παιδιού και του δίνει θάρρος και δύναμη. Συγκεκριμένα, παρουσιάζονται σε κάθε σελίδα του βιβλίου σύντομες περίοδοι λόγου, μέσα από τις οποίες το παιδί διαβάζει ή ακούει την πρόταση «Όταν πέφτει η νύχτα…», η οποία συνοδεύεται κάθε φορά από ένα νέο δημιουργικό πεδίο ιδεών και εικόνων. Είτε η ανάγνωση του βιβλίου πραγματώνεται από το ίδιο το παιδί είτε από κάποιον/α γονέα ή κηδεμόνα, το παιδί αποκτά αυτοπεποίθηση και καταφέρνει να οικοδομήσει σταδιακά την ανθεκτικότητά του. Παρουσιάζονται σε αυτό στιγμές με τους γονείς του, οι οποίοι του κρατούν συντροφιά και γαληνεύουν τη σκέψη του, ευφάνταστες και, ταυτόχρονα, ρεαλιστικές σκηνές από την καθημερινότητα του παιδιού με τον διττό σκοπό να νιώσει το παιδί την ασφάλεια και τη σιγουριά της ρουτίνας του και να ταξιδέψει και να αφεθεί ελεύθερο στις σκέψεις και τα όνειρά του.
Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει, φυσικά, και η εικονογράφηση, η οποία καταλαμβάνει σε έκταση το μεγαλύτερο τμήμα του βιβλίου, όπως εξάλλου είθισται στα παιδικά βιβλία, προκειμένου το βιβλίο να μπορεί να διεγείρει τη φαντασία του παιδιού. Οι εικόνες του Tàssies αποτυπώνονται σε ορισμένες σελίδες σε λευκό φόντο, ενώ σε άλλες τα χρώματα είναι σκούρα, προκειμένου να αποδοθεί και οπτικά η έννοια της νύχτας. Σκοπός των εικόνων είναι να αποδώσουν οπτικά τα νοήματα του συγγραφέα και να καταπραΰνουν τις ανήσυχες σκέψεις του παιδιού, να εκφράσουν συναισθήματα και φόβους και, στη συνέχεια, να μπορέσει το παιδί να τα ξεπεράσει.
Πρόκειται για μια ιδιαίτερα ποιοτική δουλειά που δίνει έμφαση στον δεσμό των γονέων με τα παιδιά τους και στο πώς αυτοί μπορούν να δράσουν ως το ασφαλές έδαφος για την ομαλή και υγιή ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξή των παιδιών τους. Προκύπτουν πολλαπλά οφέλη που δεν αφορούν μονάχα την καταπολέμηση των φόβων, αλλά και την ενδυνάμωση των σχέσεων των γονέων με τα παιδιά τους. Μέσα από το βιβλίο, η νύχτα θα πάψει σταδιακά να αποτελεί παράγοντα άγχους, αλλά αφετηρία για μια πραγματική σωματική και ψυχική ξεκούραση, την αφόρμηση για θετικές σκέψεις και όμορφα όνειρα.
