Της Μαριάνθης Τσιάρα,
Η Γερμανία και η Πολωνία αποτελούν δυο γειτονικές χώρες, σε μεγάλο βαθμό αλληλεξαρτώμενες οικονομικά και γεωγραφικά, καθώς οι ετήσιες συναλλαγές τους υπολογίζονται περίπου στα 150 δισεκατομμύρια ευρώ. Και οι δυο χώρες έχουν αρκετά κοινά μεταξύ τους, όπως τη συμμετοχή τους σε διεθνείς οργανισμούς, όπως ο Οργανισμός Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ) και την Ευρωπαϊκή Ένωση, μετατρέποντας έτσι τη σχέση τους σε αρκετά κρίσιμη, καθώς επηρεάζει όχι μόνο τους πολίτες τους, αλλά και άλλους εντός και εκτός της Γηραιάς Ηπείρου. Έπειτα από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία υπήρχε ιδιαίτερη υποστήριξη προς τη δεύτερη και από τις δυο πλευρές. Ειδικότερα, η Πολωνία λόγω της σχέσης και της ιστορίας της με τη Ρωσία ήταν από τους πρώτους και ενθέρμους υποστηρικτές της Ουκρανίας, ενώ εξίσου μεγάλης αξίας είναι η συνεισφορά της Γερμανίας.
Πιο συγκεκριμένα, μια ομάδα Γερμανών στρατιωτών και στρατηγών ελέγχει τα συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας Patriot από τον Ιανουάριο και βρίσκονται εκεί λόγω προσπαθειών ενδυνάμωσης και ενίσχυσης της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ. Οι Πολωνοί στρατιώτες δεν ελέγχουν τους Patriots, φρουρούν, όμως, τον χώρο και έφτιαξαν τον κατάλληλο χώρο και υποδομές, έτσι ώστε οι Patriots να μην κινδυνεύουν να βυθιστούν στο λασπώδες χώμα. Ωστόσο, είχε δημιουργηθεί πολιτική αντιπαράθεση λόγω της απόρριψης από τη Γερμανία του αιτήματος της Πολωνίας για την εγκατάσταση των Patriots στην Ουκρανία αντί για τα εδάφη της.
Το κλίμα μεταξύ των δυο χωρών χειροτέρεψε με τη δήλωση του Arkadiusz Mularczyk, αναπληρωτή Υπουργού Εξωτερικών της Πολωνίας, χαρακτηρίζοντας τη Γερμανία ως ψεύτικο, ασεβή και μη φιλικό σύμμαχο και κατηγορώντας τη για την προσπάθειά της να μετατρέψει την Πολωνία σε ένα υποτελές κράτος, ενώ ζήτησε την παρέμβαση των Ηνωμένων Εθνών, για να υποστηρίζουν την Πολωνία και τις αξιώσεις της ενάντια στον εχθρικό γείτονα της.
Γενική αλήθεια αποτελεί το γεγονός πως οι δυο αυτές χώρες ειδικά τον τελευταίο αιώνα δεν είχαν αναπτύξει σταθερές σχέσεις. Από τη μια, η ναζιστική εισβολή της Γερμανίας στην Πολωνία κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και οι τεράστιες υλικές και ανθρώπινες ζημιές μετά από αυτή την επίθεση οδήγησαν τις σχέσεις των δύο χωρών στο ναδίρ τους. Πρόοδος παρατηρήθηκε στη σχέση τους τον 21ο αιώνα, ειδικότερα το 2004, με την τεράστια και επίμονη προσπάθεια της Γερμανίας για την ένταξη της Πολωνίας και άλλων πρώην κομμουνιστικών κρατών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τροχοπέδη στη βελτίωση της συνεργασίας των δυο αυτών κρατών αποτελεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, όπου και οι δυο έχουν σημαντικό ρόλο, καθώς με τα νέα ιμπεριαλιστικά σχέδια του Vladimir Putin, η Ανατολική Ευρώπη βρίσκεται στο επίκεντρο της παγκόσμιας γεωπολιτικής και του πολέμου. Η Πολωνία έχει καταγγείλει και συζητήσει για τις οικονομικές σχέσεις της Γερμανίας με τη Ρωσία μέσω των αγωγών Nord Stream, αλλά και για τις καθυστερημένες παραδόσεις όπλων και βοήθειας στην Ουκρανία. Η Γερμανία απάντησε τονίζοντας πως ανήκει στους κύριους προμηθευτές όπλων της Ουκρανίας και ότι η Πολωνία είχε αποθηκεύσει ρωσικό άνθρακα πριν την έναρξη του πολέμου.
Ταυτοχρόνως, εντάσεις προκλήθηκαν με τη δήλωση της Πολωνίας μέσω της οποίας υποστήριζε ότι η Γερμανία θέλει να αναδιαμορφώσει την Ευρωπαϊκή Ένωση σε ένα «Τέταρτο Ράιχ». Με αφορμή όλα αυτά τα συμβάντα, η Γερμανία έχει τονίσει την απέχθειά της για την τωρινή Κυβέρνηση της Πολωνίας, δηλαδή, το συντηρητικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS). Παρόλα αυτά, η Jana Puglierin, επικεφαλής του γραφείου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων δήλωσε πως «η νίκη στις εκλογές είναι απείρως σημαντικότερη από μια μεταξύ τους εποικοδομητική σχέση».
Δικαιολογημένα, λοιπόν, παρατηρήθηκε ανησυχία από τους πολιτικούς της αντιπολίτευσης της Πολωνίας για αυτή την απόμακρη και αντιγερμανική στρατηγική της Κυβέρνησης, διότι πρόκειται να δημιουργήσει προβλήματα στην εξωτερική πολιτική της χώρας, στην πιθανή πρωτοβουλία της χωράς να ανοικοδομήσει την Ουκρανία και στην ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που δεν απέχει πολύ από το μέλλον, καθώς η Ουκρανία βρίσκεται σε καθεστώς υποψηφιότητας προς ένταξη.
Η Πολωνία, ωστόσο, δεν βλάπτει απλά τις σχέσεις της με τη Γερμανία, βλάπτει και τις σχέσεις της με την Ε.Ε., καθώς συνεχίζει να ασκεί πίεση στις Βρυξέλλες για την εκταμίευση των εκατομμυρίων ευρώ που προβλέπει η ευρωπαϊκή βοήθεια για την ανάπτυξη μετά την πανδημία του κορονωϊού, τα οποία παρακρατήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή λόγω των αμφιλεγόμενων μεταρρυθμίσεων που προώθησε η Κυβέρνηση της Βαρσοβίας στο δικαστικό σύστημα της χώρας. Ωστόσο, αυτή η κατάσταση δεν ευνοεί πραγματικά την Πολωνία αλλά πιθανότατα θα χρειαστεί και ένας τρίτος πόλος εξουσίας, και αν η Πολωνία θέλει να τον οικειοποιηθεί θα πρέπει να διορθώσει τη σχέση της τόσο με τις Βρυξέλλες όσο και με το Βερολίνο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Poland and Germany: the feud at the heart of Europe, The Financial Times, διαθέσιμο εδώ
- Why Poland loves to hate Germany, The Economist, διαθέσιμο εδώ
