Του Βασίλη Μυρλίδη,
Το τραπεζικό σύστημα είναι ο θεμέλιος λίθος της σύγχρονης πολιτικής οικονομίας. Μέσω των Κεντρικών Τραπεζών, διενεργείται η νομισματική πολιτική, ελέγχεται, ουσιαστικά, η προσφορά του χρήματος – η ποσότητα, δηλαδή, του χρήματος που κυκλοφορεί, με σκοπό οι τιμές να παραμένουν σχετικά σταθερές, για να μπορεί να δρομολογούνται η ανάπτυξη και οι επενδύσεις στην οικονομία. Παρόλα αυτά, η τεράστια δύναμη που συγκεντρώνουν οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, πολλές φορές, οδηγούν στην κακή διαχείριση αυτών των κεφαλαίων και την αναποτελεσματική διαχείριση του ρίσκου. Σε αρκετές περιπτώσεις, τεράστια κεφάλαια επενδύονται σε “assets”, που δεν έχουν καμία σχέση με παραγωγικές επενδύσεις, και η πολύ υψηλή μόχλευση αυτών των κεφαλαίων οδηγεί σε αποτυχία και χρεοκοπίες.
Η κρίση του 2008 συνέβη λόγω του υπερδανεισμού των τραπεζών προς δανειολήπτες, που δεν είχαν τη δυνατότητα να αποπληρώσουν τα δάνειά τους. Σαν να μην έφτανε αυτή η σκιώδης πρακτική, τα δάνεια τιτλοποιούνταν και πωλούνταν ξανά στη δευτερογενή αγορά, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται υψηλές υποχρεώσεις, που αδιαμφησβήτητα κάποια στιγμή θα έμεναν απλήρωτες. Ακριβώς για αυτούς τους λόγους (υπερδανεισμός, κακή διαχείριση ρίσκου, μη παραγωγικές επενδύσεις), τράπεζες και οργανισμοί, εντός του 2023, έχουν οδηγηθεί στην πτώχευση.
Φυσικά, όταν κλονίζεται το τραπεζικό σύστημα, όλη η οικονομία υποφέρει και, έτσι, ένας απλός εργαζόμενος, που νοιάζεται απλά για την καθημερινή του επιβίωση, βλέπει το πραγματικό του εισόδημα να συρρικνώνεται και τις επαγγελματικές του προοπτικές να βαλτώνουν. Πολλές φορές, αδυνατώντας να καταλάβει το γιατί.
Μία ακόμα πολύ σημαντική παράμετρος του τραπεζικού συστήματος είναι η δυνατότητα που αυτό παρέχει για τη μεταφορά κεφαλαίων από το ένα μέρος του κόσμου σε ένα άλλο. Αν και αυτή η δυνατότητα είναι πολύ σπουδαία, υπάρχουν μερικά σημεία σε αυτή που πρέπει να τονιστούν. Αρχικά, οι προμήθειες είναι αρκετά υψηλές και έτσι, όταν θέλεις να μεταφέρεις χρήματα, ειδικότερα σε οικονομίες πέρα της Ε.Ε., και των Η.Π.Α., το κόστος είναι υψηλό και ο χρόνος διεκπεραίωσης μεγάλος. Επιπροσθέτως, στον τρίτο κόσμο, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε τραπεζικά καταστήματα για να μεταφέρει τα χρήματα του, αλλά ούτε είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει υπηρεσίες fintech για να μπορέσει να μεταφέρει διαδικτυακά τα χρήματά του. Τα τραπεζικά συστήματα, πολλές φορές, δεν επικοινωνούν άμεσα μεταξύ τους –ιδίως σε αυτές τις χώρες–, με την κυβερνητική πολιτική να αποτρέπει από τους πολίτες της οποιαδήποτε δυνατότητα για μεταφορά χρημάτων, ώστε να μη χειροτερέψει η οικονομική κατάσταση της χώρας.
Πρέπει να αποδεχτούμε, πως η χρησιμότητα των τραπεζών είναι καθοριστικής σημασίας και πως αυτή η ισχύς που διακατέχουν τις αφήνει την επιλογή να διαχειρίζονται όπως αυτές θέλουν συγκεκριμένες καταστάσεις, με τις συνέπειες, όταν τα πράγματα στραβώσουν, να είναι ελάχιστες για τις ίδιες. Οι φτωχοί, από την άλλη, ποτέ δεν θα έχουν τη δυνατότητα να βρούνε μία εναλλακτική λύση, που να τους παρέχει τη δυνατότητα να παρακάμψουν το τραπεζικό σύστημα και τις Κυβερνήσεις, αποκτώντας την αυτονομία τους.
Η παραπάνω δήλωση θα ήταν μια τρομακτική αλήθεια, αν δεν υπήρχε η επανάσταση που έφεραν τα κρυπτονομίσματα και δει το “Bitcoin”. Μέσω των κρυπτονομισμάτων, υπάρχει ένα δίκτυο που αλληλοεπιδρά με διαφανή, καλά κρυπτογραφημένο τρόπο μεταξύ του, καθιστώντας τις συναλλαγές μια πολύ απλή διαδικασία, για όποιον κατέχει πρόσβαση στο διαδίκτυο. Οι χρήστες του bitcoin, ανεξαρτήτως της αξίας του, μπορούν να μεταφέρουν γρήγορα το νόμισμα που κατέχουν οπουδήποτε στον κόσμο, πληρώνοντας ελάχιστες προμήθειες, και έπειτα να το ανταλλάξουν για τοπικό νόμισμα. Για αυτόν τον λόγο, το “Bitcoin” αναφέρεται συχνά ως η «επανάσταση των φτωχών», επειδή έχει τη δυνατότητα να παρέχει οικονομική πρόσβαση και ένταξη σε εκείνους που παραδοσιακά δεν εξυπηρετούνται επαρκώς από το τραπεζικό σύστημα ή που είναι αποκλεισμένοι σε αυτό.
Ένα τόσο καθολικό και απαραίτητο σύστημα, όσο το τραπεζικό, γίνεται πολλές φορές όπλο στα χέρια των ισχυρών. Τα κρυπτονομίσματα αποτελούν τη μόνη διέξοδο και αυτό είναι αδιαμφησβήτητο. Σίγουρα δεν είναι τυχαία όλη η εχθρική διάθεση της Κυβέρνησης Biden προς αυτά. Και σίγουρα, από τη στιγμή που οι περισσότερες συναλλαγές γίνονται αυτόματα, απλά με το να σβήνεται ένας αριθμός από το λογιστικό φύλλο μίας τράπεζας (spreadsheet) και να γράφεται σε αυτό μίας άλλης, η διαφάνεια θα πρέπει να είναι προ απαιτούμενο ενός ισχυρού, διαφανούς τραπεζικού συστήματος. Οι τράπεζες επικρίνονται, συχνά, για έλλειψη διαφάνειας στις δραστηριότητές τους, ενδέχεται να εμπλέκονται σε πρακτικές που δεν γνωστοποιούνται πλήρως στις ρυθμιστικές αρχές ή στο κοινό, όπως συναλλαγές εκτός ισολογισμού ή σκιώδεις τραπεζικές δραστηριότητες.
Παρά τους κινδύνους που εγκυμονούν τα κρυπτονομίσματα, οι οποίοι μπορούν άμα αφεθούν ελεύθεροι να τινάξουν τα πάντα στον αέρα, σαν μία γιγάντια φούσκα που απότομα σκάει, αυτά δεν είναι τυχαίο ότι έχουν «καταλάβει» τον κόσμο, καθώς μπορούν να αυξήσουν την ατομική ελευθερία και αυτονομία. Η αγορά των κρυπτονομισμάτων μπορεί να βραχυπρόθεσμα να είναι «θύμα» καιροσκοπισμού, λόγω της υψηλής διακύμανσης που τη χαρακτηρίζει, καθοδηγούμενη σε μεγάλο βαθμό από το συναίσθημα (και από αρκετό «θόρυβο»), αλλά μακροπρόθεσμα έχει προοπτικές να αποκτήσει τη χρησιμότητα των κοινών νομισμάτων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Bitcoin: Θα γίνει το «όπλο» στα χέρια των φτωχών της Αφρικής; naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
