Της Γιώτας Σταματογιαννοπούλου,
Το 1993, η Σιγκαπούρη δικαίως ονομάστηκε «η Disneyland με τη θανατική ποινή». Αλλά στην πραγματικότητα δεν ήταν η χώρα που εφηύρε τη θανατική ποινή. Η πρώην βρετανική αποικία, η οποία έγινε ανεξάρτητο κράτος το 1965 μετά την απόσχισή της από τη Μαλαισία, κληρονόμησε τους νόμους της για τη θανατική ποινή από τους αποικιοκράτες της. Ωστόσο, οι νομοθέτες της Σιγκαπούρης επέκτειναν τη θανατική ποινή σε αδικήματα που σχετίζονται με τα ναρκωτικά το 1973, με τον νόμο περί κατάχρησης ναρκωτικών, ο οποίος στην τρέχουσα μορφή του προβλέπει, για παράδειγμα, θανατική ποινή για εισαγωγή ή κατοχή 500 (ή περισσότερων) γραμμαρίων κάνναβης.
Η Σιγκαπούρη είναι μια χώρα ευάλωτη στη μάστιγα των ναρκωτικών, τόσο ως σημείο διέλευσης όσο και ως αγορά εισαγωγής παράνομων ναρκωτικών. Αν και τα ακριβή στοιχεία είναι άγνωστα, η Σιγκαπούρη εκτιμάται ότι έχει εκτελέσει περισσότερους από 400 ανθρώπους μεταξύ 1991 και 2003, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον 247 για διακίνηση ναρκωτικών, ενώ τα κυβερνητικά στοιχεία δείχνουν ότι τουλάχιστον 64 άτομα από το 2007, μη συμπεριλαμβανομένου του Tangaraju, έχουν απαγχονιστεί, εκ των οποίων 49 ήταν για εγκλήματα που σχετίζονται με ναρκωτικά.
Την ίδια στιγμή που ορισμένες χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας έχουν διπλασιάσει τα τελευταία χρόνια τις εκτελέσεις παραβατών ναρκωτικών, μία πρόσφατη εκτέλεση στη Σιγκαπούρη είναι γεγονός, ενώ σε άλλες χώρες της περιοχής έχουν κινηθεί προς μια αντίθετη κατεύθυνση.
Εν μέσω διαδηλώσεων, λοιπόν, αλλά και αυξανόμενης διεθνούς προσοχής, η Σιγκαπούρη εκτέλεσε έναν ακόμη άνδρα την Τετάρτη 26 Απριλίου για αδίκημα ναρκωτικών. Ο Tangaraju Suppiah, ένας 46χρονος καταγωγής Ταμίλ που είχε καταδικαστεί σε θάνατο από το 2018, απαγχονίστηκε ξημερώματα στη φυλακή Changi της Σιγκαπούρης, αφού καταδικάστηκε το 2018 για συνέργεια στο λαθρεμπόριο 1,02 κιλών (2,2 κιλών) κάνναβης το 2013.
Η εκτέλεση του Tangaraju είναι η πρώτη στη χώρα φέτος, αν και είναι απίθανο να είναι η τελευταία. Η Σιγκαπούρη εκτέλεσε 11 άτομα το 2022, όλα για αδικήματα που σχετίζονται με ναρκωτικά. Ως είθισται, η οικογένεια του Tangaraju έλαβε προειδοποίηση μόλις μίας εβδομάδας πριν από την εκτέλεσή του. Οι υποστηρικτές εκτιμούν ότι υπάρχουν τουλάχιστον 50 άλλοι που περιμένουν τη σειρά τους στην αγχόνη. Ακόμη, είναι σημαντικό να σημειωθεί πως η Σιγκαπούρη δεν έχει δημοσιοποιήσει τον ακριβή αριθμό των θανατικών ποινών που έχει επιβάλει.
Ακτιβιστές στη Σιγκαπούρη, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, έκαναν ανεπιτυχώς έκκληση στην κυβέρνηση της Σιγκαπούρης να αναστείλει την εκτέλεση του 46χρονου Tangaraju. Με την έκκληση επισημάνθηκαν συγκεκριμένα ζητήματα με την υπόθεση και γενικά απευθύνοντας έκκληση για έλεος.
Η Σιγκαπούρη, αυτή η πόλη-κράτος της Νοτιοανατολικής Ασίας με 5,7 εκατομμύρια ανθρώπους, φαίνεται να είναι αυτή που υπερηφανεύεται για την καταδίκη των παραβατών ναρκωτικών σε θάνατο. Η συγκεκριμένη χώρα είναι μία από τις μόλις 35 που εξακολουθούν να διατηρούν μέχρι και σήμερα τη θανατική ποινή για αδικήματα ναρκωτικών και μία από τις μόλις οκτώ στον κόσμο που εκδίδουν τακτικά μια τέτοια ποινή. Το Υπουργείο Εσωτερικών της Σιγκαπούρης χαρακτήρισε τη θανατική ποινή ως ένα «ουσιαστικό συστατικό» του δικαστικού της συστήματος που ήταν αποτελεσματικό στη διατήρηση της ασφάλειας της ίδιας της χώρας.
Όλο και περισσότερο, ωστόσο, οι ακτιβιστές αμφισβητούν αν αυτό είναι αλήθεια. Η κυβέρνηση είναι αυτή που ισχυρίζεται πως η επιβολή της συγκεκριμένης ποινής εξακολουθεί να ισχύει για να αποτραπεί η βλάβη και για να προστατευτούν οι άνθρωποι. Όμως, ας κοιτάξουμε την περίπτωση του Tangaraju: το σύστημα δεν τον προστάτευε και τον φυλάκισε ξανά και ξανά για όλη του τη ζωή. Και στη συνέχεια, όταν τελικά κατηγορήθηκε για κάτι αρκετά σοβαρό, αυτό το σύστημα αποφάσισε πως μπορεί να εκτελεστεί. Η ερώτηση, όμως, είναι ποιος πραγματικά προστατεύεται εδώ;
Η υπεράσπιση της Κυβέρνησης για την εκτέλεση παραβατών ναρκωτικών
Ο Shanmugam, Υπουργός Δικαιοσύνης και Εσωτερικών της Σιγκαπούρης, είναι ο πιο ένθερμος υπερασπιστής της θανατικής ποινής για αδικήματα που σχετίζονται με ναρκωτικά. Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι η κυβέρνηση φροντίζει να κάνει διάκριση μεταξύ χρηστών ναρκωτικών και διακινητών. «Εστιάζουμε σε αυτούς ως ανθρώπους που χρειάζονται βοήθεια, οπότε τοποθετούνται σε κέντρα». Το Κέντρο Απεξάρτησης από τα Ναρκωτικά της Σιγκαπούρης δέχθηκε 1.995 άτομα πέρυσι. «Τους διακινητές, φυσικά, τους αντιμετωπίζουμε πολύ διαφορετικά», λέει.
Ο Shanmugam έχει ακόμη αναφέρει ότι οι υποστηρικτές της θανατικής ποινής υποτιμούν τα θύματα της διακίνησης ναρκωτικών που οι αυστηροί νόμοι της Σιγκαπούρης έχουν ως στόχο να προστατεύσουν. Δηλώσεις από το Υπουργείο του έχουν επισημάνει το τίμημα που έχουν πάρει τα ναρκωτικά σε άλλες χώρες, όπως στις Η.Π.Α., για να υποδείξουν πώς θα μπορούσε να μοιάζει η εναλλακτική λύση. «Οι χώρες που έχουν μαλακώσει τη στάση τους κατά των ναρκωτικών κατακλύζονται από βία και εγκλήματα που σχετίζονται με τα ναρκωτικά», λέει η κυβέρνηση. «Η Σιγκαπούρη δεν μπορεί να αντέξει ένα τόσο υψηλό κόστος για την κοινωνία και τον λαό μας».
Ο Shanmugam θέλει, επίσης, να σημειώσει ότι υπάρχει «εξαιρετικά ισχυρή υποστήριξη» για τη θανατική ποινή από το κοινό της Σιγκαπούρης. Από το 2018 έως το 2021, το Υπουργείο Εσωτερικών διεξήγαγε και ανέθεσε διάφορες έρευνες για τη μέτρηση της κοινής γνώμης σχετικά με τη θανατική ποινή. Μια έρευνα από το 2021 διαπίστωσε ότι το 73,4% των κατοίκων ηλικίας 15 ετών και άνω συμφώνησε ότι η θανατική ποινή –είτε επιβάλλεται υποχρεωτικά είτε διακριτικά– ήταν κατάλληλη τιμωρία για σκόπιμη «διακίνηση σημαντικής ποσότητας ναρκωτικών». Όσον αφορά ειδικότερα την κάνναβη, η κυβέρνηση επιμένει ότι είναι επιβλαβής και εθιστική και ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για τυχόν ιατρικά οφέλη.
Στη Σιγκαπούρη συγκεκριμένα, οι υποστηρικτές κατά της θανατικής ποινής καταγγέλλουν ότι οι εκτελέσεις έχουν επηρεάσει δυσανάλογα τις εθνικές μειονότητες, τους αλλοδαπούς και τους ανθρώπους από πιο μειονεκτικά περιβάλλοντα. Επιπλέον, οι υποστηρικτές ανησυχούν ότι οι θανατοποινίτες της Σιγκαπούρης τείνουν να είναι φτωχοί, μπορεί να μην μιλούν αγγλικά και συχνά δεν είναι σε θέση να λάβουν επαρκή νομική βοήθεια. Παρά την έντονη κατακραυγή σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο, η Σιγκαπούρη εκτέλεσε πέρυσι έναν Μαλαισιανό, του οποίου η οικογένεια είπε ότι είχε διανοητική αναπηρία. Η κυβέρνηση της Σιγκαπούρης υποστηρίζει ότι όλοι οι κατηγορούμενοι αντιμετωπίζονται ισότιμα ανεξάρτητα από τα δημογραφικά χαρακτηριστικά και όλοι περνούν από την δέουσα νομική διαδικασία.
Οι υποστηρικτές της θανατικής ποινής ισχυρίζονται, επίσης, ότι το αποτρεπτικό αποτέλεσμα της θανατικής ποινής είναι υπερεκτιμημένο. «Χιλιάδες γραμμάρια ναρκωτικών κατάσχονται κάθε εβδομάδα στη Σιγκαπούρη», λέει ο Kokila Annamalai, συνιδρυτής της Transformative Justice Collective. «Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι η προσφορά έχει μειωθεί». Η μεγαλύτερη κατάσχεση κάνναβης στη χώρα αυτόν τον αιώνα πραγματοποιήθηκε το 2021 και η μεγαλύτερη κατάσχεση ηρωίνης από το 2001 συνέβη μόλις πέρυσι.
Ο Eugene Thuraisingam, δικηγόρος υπεράσπισης που έχει εργαστεί σε υποθέσεις θανατικής ποινής που σχετίζονται με ναρκωτικά στη Σιγκαπούρη, υποστηρίζει ότι οι πελάτες του συνήθως εμπίπτουν σε μία από τις δύο ομάδες: είτε τοξικομανείς που διακινούν ναρκωτικά για να χρηματοδοτήσουν τον εθισμό τους στα ναρκωτικά είτε εξαιρετικά φτωχά άτομα που είναι πρόθυμα να αναλάβουν τον κίνδυνο της διακίνησης ναρκωτικών για να βγάλουν ένα μικρό χρηματικό ποσό. Είτε έτσι είτε αλλιώς, ο αποτρεπτικός παράγοντας δεν λειτουργεί σε αυτά, λέει. Ο M. Ravi, ένας άλλος δικηγόρος που έχει εργαστεί σε υποθέσεις θανατικής ποινής που σχετίζονται με ναρκωτικά, συμπεριλαμβανομένης της Tangaraju ισχυρίζεται ότι το δικαστικό σύστημα της Σιγκαπούρης τείνει να συλλαμβάνει τα χαμηλότερα μέλη της ιεραρχίας της εμπορίας ανθρώπων, εκείνους που εξαναγκάζονται στο εμπόριο λόγω φτώχειας.
Όσον αφορά τα θύματα του εμπορίου ναρκωτικών, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η θανατική ποινή αποτρέπει ή μειώνει πραγματικά τη διακίνηση ναρκωτικών, δεν είναι σαφές πώς η θανατική ποινή βοηθά πραγματικά τους ανθρώπους που αγωνίζονται με τον εθισμό ή εκείνους που επηρεάζονται από τη συμπεριφορά τους. Η ομάδα υποστηρίζει ότι η οικογένεια και οι αγαπημένοι των θανατοποινιτών και εκείνων που έχουν εκτελεστεί θυματοποιούνται από το σύστημα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Chad de Guzman, Singapore Executed Another Drug Offender: Why the Country Clings to the Death Penalty—and Why Advocates Say It’s Wrong, Time. Διαθέσιμο εδώ
