Του Βασίλη Μυρλίδη,
Στην εποχή μας, οι παγκόσμιες αγορές προϊόντων αγροδιατροφής αντικατοπτρίζουν την αυξανόμενη πολυπλοκότητα της καταναλωτικής ζήτησης για ποιοτικά και ασφαλή προϊόντα (Cucagna, M.E., Goldsmith, P.D., 2018). Πράγματι, τα τελευταία χρόνια εφαρμόζονται όλο και περισσότερο έλεγχοι στα τρόφιμα (πιστοποίηση ασφάλειας τροφίμων ISO), αλλά και οι καταναλωτές τείνουν στην αναζήτηση ποιοτικών προϊόντων και χαρακτηριστικών. Ακόμα, η ίδια η φύση των τροφίμων εξελίσσεται συνεχώς με νέες γεύσεις, όμορφες δελεαστικές συσκευασίες και νέες τάσεις –καταναλωτικές συνήθειες και συμπεριφορές– να έρχονται στο προσκήνιο συνεχώς. Ένα παράδειγμα τον τελευταίων ετών είναι η αύξηση της κατανάλωσης υγιεινών, πολλές φορές, βιολογικών προϊόντων στα πλαίσια της μεταστροφής αυτών σε διατροφές που θεωρούνται πιο υγιεινές (π.χ. μεσογειακή διατροφή).
Τα τελευταία χρόνια, όσο η γενιά των boomers (γεννημένοι το 1946-1964) αρχίζει να συνταξιοδοτείται και η γενιά των Gen Z (γεννημένοι το 1994 – 2011) έρχεται στο προσκήνιο, οι αλλαγές στη ζήτηση αρχίζουν και γίνονται αντιληπτές από τις εταιρείες τροφίμων, οι οποίες και τις αφουγκράζονται. Πολλά άτομα της Gen Z είναι πιο πιθανό να επιλέξουν φυτικά τρόφιμα, που είναι βιολογικά και προερχόμενα από τοπικές βιομηχανίες. Τείνουν, επίσης, να είναι πιο συνειδητοί για την υγεία και συχνά ενδιαφέρονται να μάθουν για τα διατροφικά οφέλη μέσα από τα συστατικά της ετικέτας των διαφόρων τροφίμων.
Μια άλλη τάση μεταξύ της Gen Z είναι η αγάπη για την παγκόσμια γαστρονομία και η προθυμία να πειραματιστεί με διαφορετικές γεύσεις και συστατικά. Χάρη, εν μέρει, στην εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες και ποικίλες επιλογές φαγητού που παρέχονται από το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Γενικότερα, τα μέλη της Gen Z είναι πιο πιθανό να λαμβάνουν περιπετειώδης γαστρονομικές επιλογές, απολαμβάνοντας νέα τρόφιμα από διαφορετικούς πολιτισμούς. Τέλος, η ευκολία είναι, επίσης, ένας σημαντικός παράγοντας για την Gen Z, όσον αφορά τις προτιμήσεις τροφίμων. Συχνά, αυτοί έχουν πολυάσχολα προγράμματα και είναι πιο πιθανό να επιλέξουν λύσεις για το φαγητό τους, που είναι γρήγορες και εύκολες στην προετοιμασία (όπως συσκευασίες έτοιμων γευμάτων, ξηρά γεύματα με λίγη προετοιμασία και επιλογές grab-and-go).
Μία ακόμα πολύ σημαντική παράμετρος, που αρχίζει να παίζει μεγάλο ρόλο στη γενικότερη βιομηχανία, είναι η ηθική. Η Gen Z είναι γνωστή για την κοινωνική και περιβαλλοντική της συνείδηση σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές. Ως εκ τούτου, είναι πιο πιθανό να αναζητήσουν τρόφιμα που παράγονται με βιώσιμο και ηθικό τρόπο και ευθυγραμμίζονται με τις αξίες τους.
Πράγματι, η Gen Z έχει αρκετούς πειρασμούς, όσον αναφορά την ευτελή διατροφική αγωγή, αλλά μαζί με την ταχύτητα έχει και προκλήσεις, όπως τη βιωσιμότητα του πλανήτη. Σήμερα, αφού είμαστε θήτες της ενεργειακής απώλειας και της σπατάλης του φαγητού, σε συνδυασμό με την αυξητική τάση του πληθυσμού του πλανήτη, οφείλουμε να υιοθετήσουμε μια καινούργια οπτική στο φαγητό. Μολονότι το φαγητό αποτελεί είδος πρώτης ανάγκης και καθημερινά πετάμε πάνω από ένα τρίτο του φαγητού που παράγεται, η Gen Z, εκ του αποτελέσματος, θα πρέπει όχι μόνο να αξιολογηθεί για τις διατροφικές επιλογές του σήμερα, αλλά και ποιες με τα δεδομένα που κατέχει θα ενστερνιστεί αύριο. Η δυνατότητα να μπορούμε να αξιολογήσουμε τις διατροφικές συνήθειες μιας ηλικιακής ομάδας και να παρατηρούμε τόσο μεγάλες μεταστροφές θα έπρεπε να γεννά ερωτήματα για ποιον λόγο οι προηγούμενες γενιές οδήγησαν στη διόγκωση της επισιτιστικής κρίσης του πλανήτη. Μην εστιάζουμε, λοιπόν, την προσοχή μας μόνο στις μεταβολές, αλλά και στους παράγοντες που πολλές φορές πηγάζουν από κοινωνικά φαινόμενα (ταχυφαγία), απαρχαιωμένες αντιλήψεις (κρεατοφαγία) και, τέλος, τις οικονομικές (food waste).
Αξίζει να σημειωθεί, πως αυτή η μεταστροφή στην καταναλωτική ζήτηση, η οποία αναμένεται να διογκωθεί στα επόμενα χρόνια, αποτελεί ευκαιρία και για τις ελληνικές επιχειρήσεις και βιομηχανίες τροφίμων, αν αυτές προσαρμοστούν έγκαιρα στις αλλαγές. Αρχίζοντας, από το πιο βασικό, για να αξιοποιηθεί αυτή η ευκαιρία, η ποιότητα πρέπει να είναι διασφαλισμένη, καθώς αυτή αποτελεί βασικό παράγοντα για τον καθορισμό της αξίας και της εμπορευσιμότητας των γεωργικών προϊόντων. Η ποιότητα μπορεί να επιτευχθεί και να αποδειχθεί μέσω διαφόρων μεθόδων, όπως της χημικής και μικροβιολογικής ανάλυσης και μέσω προγραμμάτων πιστοποίησης και επισήμανσης (π.χ. βιολογική πιστοποίηση, ενδείξεις προστασίας κ.ά.). Τέλος, είναι γενικότερα αποδεκτό πως η ποιότητα, η premium εμφάνιση των προϊόντων και οι νέες γεύσεις, κινούν τον καταναλωτή –και ειδικά τη Γενιά Z– να δοκιμάσει προϊόντα, που ίσως και πρώτη φορά αντικρίζουν.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- H Generation Z καθορίζει τα deals των τροφίμων της άλλης δεκαετίας, naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
