Της Γεωργιάνας Τσίχλη,
Όλοι λίγο πολύ έχουμε ακούσει τον όρο “serial killer”, είτε σε συνεντεύξεις εγκληματολόγων είτε παρακολουθώντας σειρές και ταινίες μυστηρίου ή και αστυνομικές. Παρ’ ότι μεγάλη μερίδα πληθυσμού δεν γνωρίζει την ακριβή σημασία του όρου, αυτός δεν παύει να παραμένει ελκυστικός στο άκουσμά του. Έχοντας στο μυαλό τον serial killer μιας ταινίας, η περαιτέρω διερεύνηση της ζωής του, των ειδικών χαρακτηριστικών του, των τυχόν διαταραχών προσωπικότητας ή ψυχικών προβλημάτων του και των εγκλημάτων, στα οποία αυτός έχει προβεί, παραμένει στο επίκεντρο.
Ας δούμε συνοπτικά ποιος αποκαλείται «κατά συρροή δολοφόνος» και ποια είναι εκείνα τα χαρακτηριστικά που τον διαφοροποιούν από τον «απλό» δολοφόνο. Αρχικά, για να μιλάμε για “serial killer”, είναι απαραίτητο ο δράστης να έχει προβεί σε «αλυσίδα» δολοφονιών, που μεταξύ τους εμφανίζουν –κατά κύριο λόγο– κάποια κοινά χαρακτηριστικά, ορατά ή μη. Ενδιαφέρουσα είναι η διάκριση σε κλασική κατά συρροή δολοφονία “classic serial murder”, η οποία συνδέεται με σεξουαλικά κίνητρα και κατά συρροή δολοφονία “spree serial murder”, η οποία είναι απόρροια της αναζήτησης εκ μέρους του θύτη συγκίνησης.
Η αλήθεια είναι πως, όσο πιο παρεμφερή είναι τα διαπραττόμενα εγκλήματα, τόσο πιο εύκολη μοιάζει και η εξιχνίασή τους. Οι εγκληματολόγοι καλούνται να συλλέξουν τα απαραίτητα δεδομένα και να βασιστούν είτε σε αποδείξεις είτε σε ενδείξεις, ώστε να περιορίσουν τον κύκλο υπόπτων σε κάποιες συγκεκριμένες κατηγορίες ανθρώπων. Πώς γίνεται στην πράξη αυτό;
Τα δεδομένα, στα οποία καταλήγουν οι ειδήμονες, οδηγούν σε συμπεράσματα, σχετικά με τις ανάγκες, το κίνητρο, την υγεία, τις θρησκευτικές/κοινωνικές και, ενίοτε, πολιτικές αντιλήψεις του θύτη, σκιαγραφώντας έτσι το ψυχολογικό του προφίλ.
Καθοριστικό ρόλο στα πορίσματα αυτά διαδραματίζει η υπογραφή του δράστη (signature), η οποία –όταν υπάρχει– συναντάται σε όλες τις εγκληματικές του πράξεις.
Στο ερώτημα: γιατί πολλοί Serial killers κρατούν κάποιο αντικείμενο ή μέλος του σώματος του θύματός τους, η απάντηση είναι:
Γιατί αυτό αποτελεί την «κληρονομιά» τους, ενώ το θύμα αποτελεί «το τρόπαιό» τους, σαν ένα δημιούργημα ή μια αφήγηση ιστορίας που πρέπει να τους ανήκει και να το ξέρουν όλοι.
Μερικά χαρακτηριστικά των κατά συρροή δολοφόνων είναι η ανάγκη εξουσίας του θύτη έναντι του θύματος, η παρουσία σεξουαλικής διαστροφής, η επιλογή θυμάτων από συγκεκριμένες κατηγορίες ανθρώπων κ.ά. Όπως ανέφερε ο John Philip Jenkins: “Typical victims have included women, migrants, prostitutes, children, homosexuals, and vagrants.”
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός, πως συχνά πρόκειται για ένα άτομο που, μέχρι τη σύλληψή του, δεν είχε κινήσει υποψίες. Παρ’ ότι αυτός γνωρίζει το «σωστό» και το «ηθικό», η ικανοποίηση που αντλεί από τον πόνο ή την απαξίωση του θύματος υπερτερεί έναντι των υπολοίπων αξιών του, ενώ η νοημοσύνη του υπερτερεί έναντι εκείνης του μέσου ανθρώπου. Τοπικές και χρονικές αποκλίσεις των εγκλημάτων δύνανται να εμφανίζονται ανάλογα με την προσωπικότητα του δράστη, τα εξωτερικά ερεθίσματα, τον κίνδυνο καταδίωξης κ.λπ.
Πώς, όμως, η υπογραφή του δράστη και ο τρόπος τέλεσης ενός ειδεχθούς εγκλήματος αποκαλύπτει στοιχεία για την προσωπικότητά του; Αυτό αποτελεί και ένα από τα θεμελιώδη αντικείμενα της εγκληματολογικής έρευνας και εντελώς ενδεικτικά θα αναφέρουμε το εξής: ο τρόπος βασανισμού, το τελετουργικό που ακολουθεί, ο ακρωτηριασμός, τα χαράγματα του δέρματος, ο βιασμός, η δυνατότητα να σημαδέψει, να παγιδέψει και να ακινητοποιήσει το θύμα του, είναι μερικά από τα δεδομένα που καλούνται οι αρχές να εξετάσουν ενδελεχώς, προκειμένου να κατανοήσουν πτυχές ενός serial killer, και να αποκλείσουν κάποιους ενόχους.
Άλλωστε, είναι αντιληπτό πως διαφορετικά θα ακινητοποιήσει κάποιος το θύμα του ανάλογα με το αν διαθέτει ή όχι σωματική δύναμη, πράγμα που, τελικά, θα προδώσει το σωματότυπο του δράστη. Αντίστοιχα, κάποιος που θα στοχεύσει από μακρινή απόσταση προδίδει την εξοικείωσή του με τα όπλα (π.χ λόγω επαγγέλματος) ή τις δεξιότητές του στη σκοποβολή.
Είναι προφανές πως οι εγκληματολόγοι δεν βασίζονται μόνο σε μία ένδειξη, αλλά συνθέτουν τις πληροφορίες προσεκτικά και οδηγούνται σταδιακά σε συμπεράσματα, βασισμένα σε εμπεριστατωμένη έρευνα και ανάλυση.
Ας δούμε, τώρα, μερικά από τα πιο «τρανταχτά» παραδείγματα κατά συρροή δολοφόνων στην Ελλάδα.
1. Αντώνης Δαγκλής (Δεκαετία ‘90)
O Αντώνης Δαγκλής γνωστός ως «ο Δολοφόνος των ιερόδουλων» ή, αλλιώς, «ο Αντεροβγάλτης των Αθηνών» καταδικάστηκε σε 13 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για τρεις δολοφονίες γυναικών, έξι απόπειρες ανθρωποκτονιών, δέκα ληστείες, βιασμούς και προσβολή μνήμης νεκρού. Την έκτιση της ποινής του διέκοψε η αυτοκτονία του, τον ίδιο χρόνο της καταδίκης του.
Τι τον καθιστά serial killer, πέρα από τις πολλαπλές δολοφονίες;
- Η επιλογή συγκεκριμένης κατηγορίας θυμάτων (Ιερόδουλες)
- Το κοινό «τελετουργικό» των δολοφονιών (στραγγαλισμός)
- Η αφαίρεση των σπλάχνων, θηλών κ.λπ. των θυμάτων (εξ’ ου και το προσωνύμιο: «Αντεροβγάλτης»).
«Έβλεπα τη μητέρα μου στο πρόσωπο των ιερόδουλων. Νόμιζα πως σκότωνα εκείνη», ανέφερε χαρακτηριστικά ο ίδιος.
Η ανάγκη του αυτή φαίνεται να πηγάζει από το γεγονός πως η μητέρα του εργαζόταν ως ιερόδουλη, κάτι που δεν μπόρεσε ποτέ να αποδεχθεί. Άλλωστε, όπως ο ίδιος αναφέρει στην κατάθεσή του:
«Μισούσα όλες τις ιερόδουλες… Άκουγα φωνές, οι οποίες με διέταζαν να σκοτώνω..»
Στο αίτημα του Δαγκλή να ληφθεί υπόψιν η ύπαρξη ψυχικής νόσου, απαντά η κατάθεση του ψυχιάτρου ενώπιον του ΜΟΔ Αθηνών, ότι πρόκειται για σεξουαλική διαστροφή, γεγονός που δεν δικαιολογεί τη μείωση του καταλογισμού ή, ακόμα περισσότερο, την αποδοχή του ακαταλόγιστου στο πρόσωπό του για τα τελούμενα εγκλήματα.
2. Κυριάκος Παπαχρόνης
Διαφορετικό ήταν το τέλος για τον Κυριάκο Παπαχρόνη, έφεδρο δόκιμο αξιωματικό, και γνωστό ως «Δράκος της Δράμας», ο οποίος έχοντας στο στόχαστρο κι αυτός γυναίκες –μερικές εκ των οποίων ιερόδουλες–, διαπράττοντας ανθρωποκτονίες εκ προθέσεως και απόπειρες ανθρωποκτονιών γυναικών –όχι πάντα με τον ίδιο τρόπο–, ναι μεν καταδικάστηκε σε «δις εις θάνατον», που μετατράπηκε σε 22 χρόνια κάθειρξη, αποφυλακίστηκε δε το 2004, με περιοριστικούς όρους.
«Θόλωνε το μυαλό μου. Ήθελα να χτυπήσω. Έφθανα στο μεγαλείο. Την χτυπούσα, τελείωνε…»
Αξίζει να επισημανθεί πως όντας νάρκισσος δεν μπορούσε να αποδεχθεί την απόρριψη, γεγονός που τον έκανε να συμπεριφέρεται με τον αισχρό αυτό τρόπο στα θύματά του. Οι ειδικοί μιλούσαν για «αλγολαγνεία», μία μαζοχιστική κατάσταση που τον κάνει να αναζητά ευχαρίστηση μέσω του πόνου και του βασανισμού των θυμάτων του.
Πώς ξεκίνησε, όμως, η εμμονή του για εκδίκηση του γυναικείου φύλου; Ήταν μόλις 14 ετών, όταν επισκέφθηκε έναν οίκο ανοχής και δεν μπόρεσε να προβεί σε σεξουαλική επαφή. Αποτέλεσμα αυτού ήταν η λοιδορία του από την ιερόδουλη, που δεν δίστασε να τον αποκαλέσει «ανίκανο».
Συμπερασματικά, θα αναφερθούν μερικά από τα κοινά στοιχεία της εγκληματικής δράσης των δύο κατά συρροήν δολοφόνων στους οποίους έγινε μνεία: α) θύματα οι γυναίκες, β) εμμονική τάση για εκδίκηση, γ) ειδεχθή και απάνθρωπα εγκλήματα προσβολής και της μνήμης των νεκρών, δ) παρουσία σεξουαλικών στοιχείων και ε) ανάγκη επίδειξης δύναμης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
What Is A Serial Killer’s Signature?, allaboutserialkillers.wordpress.com, διαθέσιμο εδώ
- serial murder, britannica.com, διαθέσιμο εδώ
- Αντώνης Δαγκλής, el.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Αντώνης Δαγκλής: Ο «δολοφόνος των ιερόδουλων»- Τις στραγγάλιζε και τις τεμάχιζε επειδή έβλεπε τη μητέρα του στα πρόσωπά του, thecaller.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ιστορίες για αγρίους: Ο Δράκος της Δράμα, docuventa.gr, διαθέσιμο εδώ
- Κυριάκος Παπαχρόνης: Ο διαβόητος “δράκος” της Δράμας και οι δολοφονίες που τάραξαν την Ελλάδα του 198, enimerotiko.gr, διαθέσιμο εδώ
