Του Νικόλαου Κλάδη,
Το ψηφιακό ευρώ αποτελεί ένα αμφιλεγόμενο θέμα, που έχει πυροδοτήσει συζητήσεις σχετικά με τον πιθανό αντίκτυπό του σε διάφορες πτυχές της οικονομίας και, κατ’ επέκταση, της κοινωνίας. Ενώ ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ένα ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να επιφέρει αυξημένη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια, άλλοι έχουν εκφράσει ανησυχίες για πιθανούς κινδύνους για την ιδιωτική ζωή και την ελευθερία. Η έλλειψη διαφάνειας και η συμμετοχή του κοινού στις συζητήσεις έχει, επίσης, επικριθεί, με ορισμένους να προτείνουν ότι η ανάπτυξη ψηφιακών νομισμάτων Κεντρικών Τραπεζών (C.B.D.C.) θα μπορούσε να οδηγήσει σε αντιδημοκρατικές παγκοσμιοποιητικές αποφάσεις.
Μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις, που αντιμετωπίζουν οι κεντρικοί τραπεζίτες, είναι η διασφάλιση της ευρείας δημόσιας αποδοχής του ψηφιακού ευρώ, χωρίς να διαβρώνεται η εμπιστοσύνη του κοινού στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (Ε.Κ.Τ.) τόνισε ότι το ψηφιακό ευρώ δεν θα είναι προγραμματιζόμενο χρήμα και δεν θα παρακολουθεί τις αγοραστικές συνήθειες. Αντίθετα, θα μπορούσε να συμπληρώσει τα μετρητά, αντί να τα αντικαταστήσει. Η επείγουσα ανάγκη ανάπτυξης ενός ψηφιακού ευρώ μπορεί να συνδεθεί με τις πρόσφατες ενέργειες του Πεκίνου με το ψηφιακό γουάν, ωθώντας την Ε.Κ.Τ. να επιταχύνει τις προσπάθειές της για την ανάπτυξη ενός βιώσιμου ψηφιακού ευρώ.
Οι συζητήσεις γύρω από το ψηφιακό ευρώ έχουν τονίσει την ανάγκη για διαφάνεια και επικοινωνία με τον δημόσιο και τον χρηματοπιστωτικό κλάδο. Υπό αυτό το πρίσμα, ορισμένα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εξέφρασαν ανησυχίες για την έλλειψη διαφάνειας και τόνισαν τη σημασία της οικοδόμησης πλήρους εμπιστοσύνης με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, ώστε να διασφαλιστεί η επιτυχία του ψηφιακού ευρώ.
Μία από τις κύριες ανησυχίες, σχετικά με το ψηφιακό ευρώ, είναι ο πιθανός αντίκτυπος στην ιδιωτικότητα και την ελευθερία. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι ένα ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να επιτρέψει μεγαλύτερη κρατική επιτήρηση και θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για μια κοινωνία χωρίς μετρητά, στην οποία κάθε συναλλαγή καταγράφεται και παρακολουθείται. Ωστόσο, οι υποστηρικτές του ψηφιακού ευρώ υποστηρίζουν ότι θα μπορούσε να αυξήσει το απόρρητο και την ασφάλεια, μειώνοντας την ανάγκη για συναλλαγές σε μετρητά, οι οποίες συχνά –ιδίως στις μέρες μας– συνδέονται με εγκληματικές δραστηριότητες.
Μια άλλη ανησυχία είναι οι πιθανές επιπτώσεις στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Ορισμένοι ειδικοί ανησυχούν ότι ένα ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη οικονομική αστάθεια, διευκολύνοντας τα άτομα και τους οργανισμούς να μετακινούν τα χρήματά τους σε όλο τον κόσμο γρήγορα και εύκολα. Άλλοι υποστηρίζουν ότι ένα ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να αυξήσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, μειώνοντας τον κίνδυνο τραπεζικών και άλλων τύπων χρηματοπιστωτικών κρίσεων.
Σχετική είναι, επίσης, και η διαμάχη μεταξύ των ψηφιακών νομισμάτων της Κεντρικής Τράπεζας (C.B.D.C.) και των αποκεντρωμένων κρυπτονομισμάτων, όπως το Bitcoin και το Ethereum, που έφεραν στο φως κρίσιμα ερωτήματα, σχετικά με το μέλλον του χρήματος και τον ρόλο των Κυβερνήσεων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Τα κρυπτονομίσματα προσφέρουν πλήρη ανεξαρτησία από τις Κεντρικές Τράπεζες και όλο και περισσότεροι αρχίζουν να τα εμπιστευόνται, από μικρομεσαίους μέχρι θεσμικές τράπεζες.
Καθώς η Ε.Κ.Τ. προχωρά με τα σχέδιά της για ένα ψηφιακό ευρώ, θα πρέπει να εξετάσει εξονυχιστικά αυτές τις συζητήσεις και να βρει μια ισορροπία μεταξύ αποτελεσματικότητας, ασφάλειας και ιδιωτικότητας. Θα πρέπει, επίσης, να διασφαλίσει ότι η διαδικασία ανάπτυξης είναι διαφανής και χωρίς αποκλεισμούς, με τη συμβολή από ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένου του κοινού, του χρηματοπιστωτικού κλάδου και της κοινότητας των κρυπτονομισμάτων. Μόνο τότε μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι το ψηφιακό ευρώ θα πετύχει και θα καλύψει τις ανάγκες ενός ταχέως εξελισσόμενου χρηματοοικονομικού τοπίου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- CBDC vs Cryptocurrency, currency.com, διαθέσιμο εδώ
- Ψηφιακό ευρώ: Απειλή για την δημοκρατία ή αναγκαιότητα;, naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
