Του Μενέλαου Γιώτη,
Το Ιστορικό των δύο Κομμάτων
Για τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α.–Π.Σ.: Ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ιδρύθηκε ως συνασπισμός το 2004. Ωστόσο, ο συγκεκριμένος πολιτικός σχηματισμός δεν είναι σε καμία περίπτωση ο ίδιος στο πολιτικό σκηνικό σε σχέση με τότε. Ουσιαστικά μόλις το 2012 ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. μετατράπηκε σε πολιτική δύναμη, η οποία για πρώτη φορά διεκδίκησε την εξουσία. Καθοριστικό ρόλο, όπως είχα αναφέρει σε παλαιότερο άρθρο, είχε διαδραματίσει η κατάρρευση του ΠΑ.ΣΟ.Κ., καθώς και η γενικότερη φθορά των δύο κυβερνητικών κομμάτων. Ο κατακερματισμός αυτός, εν τέλει, ευνόησε τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α., αφού άγγιξε ποσοστά κοντά στο 27% στις Εκλογές του Ιουνίου του 2012, ενώ έφτασε στο σημείο να κυβερνήσει την περίοδο 2015 – 2019.
Σήμερα να διεκδικεί ξανά την εξουσία, όντας η πλέον μεγάλη προοδευτική παράταξη. Το βέβαιο είναι πως ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. δεν είναι το ίδιο κόμμα σε σχέση με το 2015, πολλώ δε μάλλον σε σχέση με το 2004. Σαφώς η βάση του είναι πιο διευρυμένη και δεν περιορίζεται στην παραδοσιακή ριζοσπαστική αριστερά, αλλά έχει συμπεριλάβει στου κόλπους της διάφορα προοδευτικά ρεύματα, που, εκτός από τις παρυφές της Αριστεράς, συμπεριλαμβάνουν μεγάλο κομμάτι της σοσιαλδημοκρατίας, της οικολογίας και άλλων κινημάτων. Τέλος, ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α.–Π.Σ. είναι αναμφισβήτητα το κόμμα από τον προοδευτικό χώρο που θα διεκδικήσει εκ νέου απέναντι στη συντηρητική – δεξιά παράταξη Νέα Δημοκρατία την εξουσία και την ευκαιρία να σχηματίσει ξανά κυβέρνηση.
Για το ΜέΡΑ25: Ο συγκεκριμένος πολιτικός σχηματισμός ιδρύθηκε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο με την επωνυμία DiEM25. Στόχος του ιδρυτή, Γιάνη Βαρουφάκη, όπως ό ίδιος έχει αναφέρει πολλές φορές, ήταν η δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού κινήματος που θα έχει ως στόχο να προτείνει έναν εναλλακτικό τρόπο για το πώς θα λειτουργεί η Ευρώπη. Χαρακτηριστικό «σύνθημα» του ΜέΡΑ25 ήταν και είναι, «Η ΕΕ ή θα εκδημοκρατιστεί ή θα διαλυθεί». Πολλές φορές το Μέ.Ρ.Α25 έχει κατηγορηθεί, μεταξύ άλλων, για αντιευρωπαϊσμό. Πιστεύω πως αυτή η κατηγορία είναι εντελώς αβάσιμη και προφανώς προέρχεται από δυνάμεις που ο σημερινός τρόπος που λειτουργεί η Ε.Ε. τους συμφέρει και δεν έχουν κανένα σκοπό να αλλάξουν πορεία. Το Μέ.Ρ.Α25 πράγματι αποτελεί ένα κόμμα που θέλει μια Ε.Ε. καλύτερη, πιο δίκαιη και να λειτουργεί με δικαιοσύνη. Κάτι τέτοιο προφανώς και δεν είναι μια αντιευρωπαϊκή πολιτική, αντιθέτως είναι μια βαθιά ευρωπαϊκή άποψη, το να θέλεις η Ε.Ε. να λειτουργεί με κανόνες, αξίες, ιδανικά. Όσον αφορά την ιδεολογία, το Μέ.Ρ.Α25 τάσσεται στην κλασική – παραδοσιακή Αριστερά και έχει δείξει ότι την επόμενη μέρα θέλει να διεκδικήσει ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση της πολιτικής ατζέντας.
Αυτά που τους χωρίζουν
Ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α.–Π.Σ. και το Μέ.Ρ.Α25 ανήκουν σε όμορους χώρους. Παρόλα αυτά υπάρχουν διαφορές σε πολλά ζητήματα. Η «βεντέτα» ξεκίνησε ουσιαστικά το 2015 μεταξύ των Αλέξη Τσίπρα και Γιάνη Βαρουφάκη. Οι δυο άντρες κατείχαν στην 7μηνη διαπραγμάτευση του 2015 θέσεις ευθύνης. Ο πρώτος ως Πρωθυπουργός και ο δεύτερος ως Υπουργός Οικονομικών. Και οι δύο έφτασαν στα άκρα, προκειμένου να εξασφαλιστεί όσο το δυνατόν καλύτερη συμφωνία με τους θεσμούς. Ειδικά εάν αναλογιστούμε πώς η τότε ελληνική Κυβέρνηση αντιμετωπιζόταν με μια εκδικητική και εμμονική διάθεση. Η απόφαση του Αλέξη Τσίπρα να συμβιβαστεί και να υπογράψει κάτω από δυσανάλογες πιέσεις το τρίτο μνημόνιο οδήγησε τον Γιάνη Βαρουφάκη όχι απλά να παραιτηθεί, αλλά στο να κόψει κάθε επαφή με τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και τον Αλέξη Τσίπρα. Ο Γιάνης Βαρουφάκης δεν ήθελε να βάλει την υπογραφή του σε κάτι που δεν πίστευε κι έτσι πήρε την απόφαση να βγει τελείως από το «παιχνίδι», μιας και πλέον δεν μπορούσε να ελέγξει τίποτα παραπάνω.
Έκτοτε οι σχέσεις των δύο ανδρών μπορούν να χαρακτηριστούν εξαιρετικά ψυχρές. Συχνά πυκνά ο Γιάνης Βαρουφάκης συνήθιζε, ειδικά όταν ο Αλέξης Τσίπρας ήταν ακόμα στην εξουσία, να παρεμβαίνει και να τον κατηγορεί για το τρίτο μνημόνιο, αλλά και για το δημοψήφισμα. Από την άλλη, ο Αλέξης Τσίπρας αυτό που κάποτε είχε απαντήσει στις κατηγορίες ήταν η εξής φράση που έκρυβε πολύ νόημα, κατά τη γνώμη μου, «Ο κ. Βαρουφάκης έχει πει τη δική του εκδοχή για το 2015, εγώ δεν έχω ακόμη μιλήσει, θα έρθει εκείνη η ώρα η κατάλληλη που θα μιλήσω κι εγώ για το τι ακριβώς έγινε το 2015». Όπως καταλαβαίνουμε, αυτά που τους χωρίζουν είναι κυρίως προσωπικά. Όχι πως υποτιμώ τις πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές που όντως υπάρχουν, αλλά γενικά στην ελληνική Αριστερά οι προσωπικές «βεντέτες» παίζουν καθοριστικό ρόλο τις περισσότερες φορές και συνήθως αποτελούν τροχοπέδη για οποιοδήποτε ενδεχόμενο αλλαγής.
Υπάρχει προοπτική Κυβερνητικής συνεργασίας;
Στο δια ταύτα λοιπόν, όσον αφορά την επόμενη μέρα, και τα δύο κόμματα προτάσσουν την ανάγκη πολιτικής αλλαγής. Το πρώτο κοινό, λοιπόν, είναι αυτό. Και τα δύο κόμματα στοχεύουν στο να αλλάξουν οι συσχετισμοί. Επιπλέον, η προγραμματική σύγκριση σε ένα κοινό πρόγραμμα ανάμεσα σε δύο κόμματα της Αριστεράς και του ευρύτερου προοδευτικού χώρου δεν θα ξεκινήσει από μηδενική βάση. Αυτό σημαίνει ότι οι ιδεολογικό-πολιτικές διαφορές μπορούν να επιλυθούν σε βαθμό τέτοιο, έτσι ώστε να υπάρξει μια ενδεχόμενη συνεργασία. Πιο συγκεκριμένα, τα ζητήματα όπως η προστασία της πρώτης κατοικίας, τα εργασιακά ζητήματα, η αντιμετώπιση της ακρίβειας με την προστασία των πιο αδύναμων και της μεσαίας τάξης, η κατάργηση της πανεπιστημιακής αστυνομίας, η προστασία και η ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και, γενικότερα, η προστασία του κοινωνικού κράτους είναι μερικά από αυτά που και τα δύο κόμματα έχουν στα προγράμματά τους.
Με βάση την κοινή λογική, το να έρθουν σε μια προγραμματική σύγκλιση σε ένα κυβερνητικό πρόγραμμα είναι μια εξέλιξη που θα μπορούσε να προσδοκά κάποιος, ιδίως εάν ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α.–Π.Σ. κόψει πρώτος το νήμα στην εκλογική αναμέτρηση της 21ης Μαΐου και το Μέ.Ρ.Α25 κατορθώσει να εισέλθει στη Βουλή. Ειδικά σε συνθήκες απλής αναλογικής που όλα τα κόμματα θα κληθούν να παίξουν ενεργητικό ρόλο για το πώς θα κυβερνηθεί η χώρα και όλες οι πολιτικές δυνάμεις πρέπει να τα βάλουν κάτω και να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Σε κάθε περίπτωση, οι προσωπικές διαφορές δεν αφορούν καμία και κανέναν άλλον πέρα από τους ίδιους. Το καλό της χώρας και του λαού είναι πιο σημαντικό από οποιαδήποτε προσωπική ή κομματική «βεντέτα» και οφείλουν όλοι και όλες να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Χωρίς αυτό να γίνει αντιληπτό, η πρόταση του Προέδρου του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.–Π.Σ. για τη συγκρότηση προοδευτικής διακυβέρνησης μετά τις εκλογές με απλή αναλογική θα πέσει στο κενό και η χώρα ενδέχεται αυτή τη φορά να μπει σε νέες περιπέτειες.
