Της Χρυσάνθης-Ίριδας Ανεμογιάννη,
Μονιμότητα αντικειμένου. Γνωστικό ορόσημο. Πρόκειται για τη διανοητική ικανότητα να καταλαβαίνουμε ότι τα άτομα ή και τα αντικείμενα υπάρχουν και υφίστανται, ακόμα και αν δεν τα βλέπουμε, δεν τα ακούμε, δεν τα αισθανόμαστε. Μέχρι μια συγκεκριμένη ηλικία δεν μπορούμε να αντιληφθούμε πως όταν κάτι δεν γίνεται αντιληπτό μέσω των αισθήσεών μας, συνεχίζει να υπάρχει. Θεωρούμε πως αν κάτι εξαφανιστεί, σταματά να υφίσταται. Πολύ γρήγορα, βέβαια, αποκτάμε αυτή την ικανότητα και προχωράμε στο επόμενο στάδιο γνωστικής ανάπτυξης. Από εκεί και πέρα, θεωρείται κάτι δεδομένο.
Και κάπως έτσι μεγαλώνουμε· ενώ τα θεωρούμε πια όλα και όλους δεδομένα. Φταίει αυτή η μονιμότητα που ονομάσανε ικανότητα και την κατακτήσαμε μικροί; Μήπως φταίει ο δρόμος που πήραμε από τη στιγμή εκείνη και μετά; Ή μήπως είναι απλά μια ανάγκη που έχουμε να θεωρούμε πάντα κάτι δεδομένο;
Και κάπως έτσι πιέζουμε· γιατί φοβόμαστε πως αν δεν πιέσουμε, δεν είμαστε αρκετοί. Προσπαθούμε να αφήσουμε το στίγμα μας. Και όταν μας πιέζουν οι άλλοι, πιστεύουμε ότι δεν αξίζουν αυτοί. Γιατί πάντα νιώθουμε ανασφάλεια.
Και κάπως έτσι, κλονίζεται αυτή η μονιμότητα που είχαμε κατακτήσει· και όσα θεωρούσαμε δεδομένα, τώρα πια είναι αμφίβολα. Και φεύγουν μακριά μας οι άνθρωποι και εμείς νιώθουμε ότι εξαφανίζονται. Παύει πια να υφίσταται αυτή η σχέση που θεωρούσαμε δεδομένη.
Και κάπως έτσι, επιστρέφουμε σε μια προηγούμενη κατάσταση· θέλουμε και έχουμε ανάγκη να βλέπουμε, να ακούμε ή και να αισθανόμαστε, για να πιστεύουμε ότι υπάρχουν τα άτομα ή και τα αντικείμενα. Και όσους έχουν «χαθεί», επιμένουμε να τους αναζητούμε πίσω στα μέρη που τους είχαμε αφήσει. Σαν τα παιχνίδια που μας έκρυβαν, όταν ήμασταν μικροί. Τότε δεν ξέραμε πού να τα ψάξουμε. Τώρα που μάθαμε, επιμένουμε στα ίδια μέρη. Ξανά και ξανά. Και σαν μικρά παιδιά, με έκπληξη κοιτάμε κάθε φορά που δεν τα βρίσκουμε στο ίδιο μέρος.
Αν κρύψουμε ένα παιχνίδι, θα πρέπει να το ψάξουμε πίσω στο ίδιο μέρος που το αφήσαμε, από τη στιγμή που συνεχίζει να υπάρχει. Αν βέβαια, κάτι σταμάτα να υφίσταται και χάνεται, δεν έχει κανένα νόημα να συνεχίζουμε να κοιτάμε ξανά στο ίδιο μέρος που το αφήσαμε. Αυτό δεν θα είναι εκεί. Είτε εξαφανίστηκε, είτε θα πρέπει να ψάξουμε κάπου αλλού να το βρούμε.
