Tης Άννας-Μαρίας Αλεξανιάν,
Οι τρεις εναπομείναντες πυρηνικοί σταθμοί της Γερμανίας έκλεισαν πλέον οριστικά, όπως αποφάσισε ο καγκελάριος, Olaf Scholz, αντιμέτωπος με διαφωνίες στον τρικομματικό κυβερνητικό συνασπισμό του, 12 χρόνια μετά την πυρηνική καταστροφή της Fukushima, στην Ιαπωνία, γεγονός που επιτάχυνε την έξοδο της ευρωπαϊκής χώρας από την ατομική ενέργεια.
Οι εγκαταστάσεις που κλείνουν βρίσκονται στο Emsland, στο βόρειο κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας, στην τοποθεσία Isar 2, στη Βαυαρία και στο Neckarwestheim, στη Βάδη-Βυρτεμβέργη στα νοτιοδυτικά. Για 35 χρόνια, ο πυρηνικός σταθμός Emsland παρείχε αξιόπιστα ηλεκτρισμό σε εκατομμύρια σπίτια. Η Γερμανία, όμως, πριν από πολύ καιρό, αποφάσισε να καταργήσει σταδιακά τόσο τα ορυκτά καύσιμα όσο και την πυρηνική ενέργεια, λόγω ανησυχιών ότι κανένα από τα δύο δεν είναι βιώσιμη πηγή ενέργειας. «Ο πυρηνικός σταθμός Emsland έχει πράγματι συνεισφέρει σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη αυτής της περιοχής», λέει ο Albert Stegemann, γαλακτοπαραγωγός και νομοθέτης των Χριστιανοδημοκρατών της αντιπολίτευσης, που εκπροσωπεί την κοντινή πόλη Lingen και τις γύρω περιοχές στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο. Ο Δήμαρχος της πόλης, Dieter Krone, σημείωσε πως για το εργατικό προσωπικό θα είναι μια στιγμή θλίψης. Από την άλλη πλευρά, όμως, είναι η αρχή μιας νέας εποχής, γιατί θέλουν να μπούνε στο υδρογόνο.
Η πλειοψηφία των πολιτών της χώρας τάσσεται εναντίον της απόφασης αυτής, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση του ινστιτούτου INSA, για λογαριασμό της εφημερίδας Bild. Το 52% του δείγματος θεώρησε λάθος να διακοπεί η λειτουργία των τριών τελευταίων ηλεκτροπαραγωγικών εργοστασίων, ενώ το 37% θεωρεί πως πρόκειται για σωστή απόφαση, η οποία, μάλιστα, σηματοδοτεί μια σημαντική νίκη για το δυναμικό αντιπυρηνικό κίνημα της χώρας. Το υπόλοιπο 11% αρνήθηκε να απαντήσει.
Τα γερμανικά πυρηνικά εργοστάσια έπρεπε να είχαν ήδη τεθεί εκτός λειτουργίας, στα τέλη του 2022, με απόφαση που είχε λάβει η πρώην καγκελάριος, Angela Merkel, μετά το δυστύχημα στη Fukushima, το 2011. Ωστόσο, ο αντίκτυπος του πολέμου στην Ουκρανία πυροδότησε φόβους για χειμερινή κρίση καυσίμων και η δραστική μείωση της προμήθειας αερίου από τη Ρωσία προκάλεσαν σοβαρό πρόβλημα στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, που δυσκολεύτηκε να εγγυηθεί πως τα φώτα θα έμεναν αναμμένα, οι επιχειρήσεις θα λειτουργούσαν κανονικά και τα σπίτια θα παρέμεναν ζεστά τους πιο ψυχρούς μήνες.
Σύμφωνα με τη Ricarda Lang, συμπρόεδρος του κόμματος των Πρασίνων, πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κοστίζουν τέσσερις φορές λιγότερο για να παραχθούν από την πυρηνική ενέργεια και μακροπρόθεσμα προλαμβάνουν τις προβλέψιμες αυξήσεις στην τιμή του πετρελαίου ή του φυσικού αερίου. Εστιάζοντας στις ΑΠΕ, στην αιολική και την ηλιακή ενέργεια, αλλά και στο υδρογόνο, η κυβέρνηση συνασπισμού ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της Γερμανίας και δημιουργεί θέσεις εργασίας που διασφαλίζουν το μέλλον και η Lang πρόσθεσε πως με το κλείσιμο των πυρηνικών εργοστασίων η χώρα θα γίνει ανεξάρτητη από αυταρχικούς ηγέτες, όπως ο Putin.
Ο Γενικός Γραμματέας των Φιλελευθέρων, Bijan Djir-Sarai, αντιτάχθηκε στο κλείσιμο και κατηγόρησε τους Πράσινους για στάση αποκλεισμού. «Καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως η πρόσφατη, ως απόρροια του ρωσικού πολέμου κατά της Ουκρανίας δεν μπορούν να προβλεφθούν με αξιοπιστία. Γι’ αυτό, πρέπει να αποφύγουμε μια ενεργειακή πολιτική που μπορεί να προκαλέσει περισσότερα προβλήματα, τουλάχιστον μέχρις ότου υποκατασταθεί πλήρως το ρωσικό φυσικό αέριο». Αλλά και η αξιωματική αντιπολίτευση διατήρησε ενστάσεις επί του θέματος. Για άλλη μια φορά, ο Πρόεδρος και επικεφαλής του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος, Friedrich Merz, επέκρινε το οριστικό κλείσιμο των τριών αντιδραστήρων. Αναρωτιέται γιατί η Γερμανία κλείνει τρεις ασφαλείς μονάδες παραγωγής ενέργειας χωρίς εκπομπές CO2, εν μέσω της μεγαλύτερης ενεργειακής κρίσης των τελευταίων δεκαετιών και, αντ’ αυτού, επιστρέφει στον άνθρακα και το φυσικό αέριο.
Προς απάντηση, το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα δήλωσε πως περιθώρια για πισωγύρισμα δεν υπάρχουν. «Η χώρα έχει κάνει την κατάλληλη προετοιμασία και η πυρηνική ενέργεια δεν είναι παρά μια άκρως επικίνδυνη, ακριβή τεχνολογία, που παράγει τοξικά απόβλητα. Οριστικός χώρος αποθήκευσης των πυρηνικών αποβλήτων δεν έχει βρεθεί. Για αυτόν και μόνο το λόγο, είναι θέμα κοινής λογικής να μην παράγουμε άλλα πυρηνικά απόβλητα και να εγκαταλείψουμε τη βρώμικη πυρηνική ενέργεια».
Και ενώ η Γερμανία κλείνει τους πυρηνικούς σταθμούς, άλλες κυβερνήσεις στην Ευρώπη και τον κόσμο έχουν ανακοινώσει σχέδια για την κατασκευή νέων ή υποχώρησαν στις δεσμεύσεις τους, να κλείσουν τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις, λαμβάνοντας υπόψη τον πόλεμο στην Ουκρανία, τις αυξανόμενες τιμές ενέργειας και την πίεση για μείωση της ρύπανσης από άνθρακα. Το Ηνωμένο Βασίλειο, στη διαδικασία κατασκευής ενός πυρηνικού σταθμού, δήλωσε στην πρόσφατη στρατηγική του για το κλίμα ότι η ενεργειακή πυρηνική ενέργεια διαδραματίζει «κρίσιμο» ρόλο στη «δημιουργία ασφαλούς, οικονομικά προσιτής και καθαρής ενέργειας». Η Γαλλία, η οποία λαμβάνει περίπου το 70% της ενέργειας της από πυρηνικά, σχεδιάζει έξι νέους αντιδραστήρες και η Φινλανδία άνοιξε ένα νέο πυρηνικό εργοστάσιο, πέρυσι. Ακόμη και η Ιαπωνία, που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τις συνέπειες της Fukushima, εξετάζει το ενδεχόμενο επανεκκίνησης των αντιδραστήρων.
Από την άλλη, βέβαια, πολλές χώρες βαδίζουν σε μονοπάτια παρόμοια με αυτά της Γερμανίας. Η Δανία ενέκρινε ψήφισμα, τη δεκαετία του 1980, να μην κατασκευάσει πυρηνικούς σταθμούς, η Ελβετία ψήφισε, το 2017, υπέρ της σταδιακής κατάργησης της πυρηνικής ενέργειας, η Ιταλία έκλεισε τους τελευταίους αντιδραστήρες της, το 1990, και ο ένας πυρηνικός σταθμός της Αυστρίας δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ.
Ο Robert Habeck, υπουργός Οικονομίας και μέλος του κόμματος των Πρασίνων, επέμενε όλο αυτό το διάστημα ότι η Γερμανία μπορεί να διαχειριστεί την πυρηνική έξοδο. Ωστόσο, θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να δημιουργηθούν αρκετές πράσινες λύσεις, για να εξισορροπηθούν οι ανάγκες της χώρας, λέει ο Klaus Wiener, βουλευτής των Χριστιανοδημοκρατών: «Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα παίξουν μεγάλο ρόλο στη Γερμανία. Η ανησυχία μου είναι ότι αυτό θα πάρει χρόνο. Χρειαζόμαστε μια τεράστια ποσότητα ενέργειας, δεδομένης της μεταμόρφωσης που βλέπουμε. Έτσι, η οικοδόμηση της ικανότητας που χρειαζόμαστε θα διαρκέσει χρόνια, κατά την άποψή μου πιθανώς μια δεκαετία».
Η Γερμανία, λοιπόν, προχωρά, αποχαιρετώντας οριστικά και αμετάκλητα αυτό το κεφάλαιο της ενεργειακής της ιστορίας, με τους τελευταίους πυρηνικούς αντιδραστήρες να αποκόπτονται από το ηλεκτρικό δίκτυο και τις απόψεις στην πολιτική σκηνή, όπως πάντα, να διίστανται.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- A new era: Germany quits nuclear power, closing its final three plants, CNN, διαθέσιμο εδώ
- Environmental activists celebrate closure of three German nuclear reactors, Euronews, διαθέσιμο εδώ
- Germany to turn off nuclear power, but others not ready yet, Deutsche Welle, διαθέσιμο εδώ
- Germany shuts down its last nuclear power stations, Deutsche Welle, διαθέσιμο εδώ
