Της Χαράς Καλύβα,
Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα στον κόσμο είναι αυτό της θανατικής ποινής, όπου αν και σε αρκετές χώρες αυτή είναι νόμιμη, έχει συζητηθεί έντονα από ηθική και νομική άποψη, δημιουργώντας διχασμένες απόψεις. Ορισμένοι θεωρούν ότι η θανατική ποινή είναι απάνθρωπη και αναποτελεσματική, αποτελώντας τροχοπέδη στην εξασφάλιση διατήρησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στο δικαίωμα στη ζωή.
Το συγκεκριμένο, λοιπόν, θέμα απασχόλησε ιδιαίτερα και ένα κράτος της Νοτιοανατολικής Ασίας, τη Μαλαισία. Ύστερα από πολλές προσπάθειες, τo Κοινοβούλιό της ενέκρινε σαρωτικές νομοθετικές μεταρρυθμίσεις, ανακοινώνοντας τη συντριπτική πλειοψηφία των βουλευτών που τάχθηκε υπέρ της άρσης του νόμου της υποχρεωτικής θανατικής ποινής. Η τελευταία επιχείρηση για την κατάργηση της συγκεκριμένης νομoθεσίας ξεκίνησε τον περασμένο Ιούνιο από την προηγούμενη Κυβέρνηση και όπως φαίνεται ολοκληρώθηκε λίγες ημέρες πριν. Όμως, ήδη από το 2018, η χώρα επέδειξε τη διάθεση να καταργήσει τη θανατική ποινή, καθώς και να αναστείλει όλες τις εκτελέσεις. Η διάθεση, ωστόσο, δεν εξελίχθηκε σε νομοθεσία, καθώς λόγω της πίεσης από πλευράς κομμάτων υπέρ της, η θανατική ποινή διατηρήθηκε.
Οι θανατικές ποινές, αν και υπαρκτές σε αυτό το κράτος, εφαρμόζονται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις. Μέχρι στιγμής, υπάρχουν 34 εγκλήματα στις οποίες επιβάλλεται η θανατική ποινή, εκ των οποίων στα 11 πιο σοβαρά εγκλήματα, προβλέπεται υποχρεωτική θανατική ποινή. Παραδείγματα τέτοιων εγκλημάτων αποτελούν η προμήθεια, η κατοχή και η εμπορία ναρκωτικών, η απόπειρα δολοφονίας, η δολοφονία, η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών. Πλέον, καταργείται εντελώς,για κάποια από τα παραπάνω σοβαρά εγκλήματα η θανατική ποινή, αλλά μόνο γι’ αυτά που δεν προκαλούν θάνατο.
Η θανατική ποινή θα αντικατασταθεί από εναλλακτικές τιμωρίες που χρησιμοποιούνται σε άλλες χώρες, όπως ο ξυλοδαρμός, το μαστίγωμα ή τις εκτεταμένες ποινές φυλάκισης από 30 έως 40 ετών, από τη στιγμή υιοθέτησης της προτεινόμενης νομοθεσίας και από τη Γερουσία της Μαλαισίας, καθώς και πλήρους εφαρμογής της από τη Κυβέρνηση. Επιπροσθέτως, περισσότεροι από 1.300 φυλακισμένοι θα σωθούν από τον θάνατο, ενώ θα δοθεί σε όλους αυτούς το περιθώριο των 90 ημερών για την αναθεώρηση της ποινής τους, αφού εξαντλήθηκαν όλες οι άλλες νομικές προσφυγές.
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Νομικών και Θεσμικών Μεταρρυθμίσεων της Μαλαισίας Ramkarpal Singh, μιλώντας στη Βουλή την ημέρα της ψήφισης είπε: «Η θανατική ποινή δεν έφερε τα αποτελέσματα που είχε σκοπό να φέρει». Με αυτή τη φράση, δηλώθηκε η αδυναμία της αποτρεπτικής λειτουργίας του νόμου για τα καταδικαστέα εγκλήματα. Σύμφωνα με στατιστικά, περισσότεροι από το 60% των συνολικών θανατοποινιτών είχε καταδικαστεί υποχρεωτικά σε αυτή την ποινή βάσει έρευνας της Διεθνούς Αμνηστίας, γεγονός που αποδεικνύει την αναποτελεσματικότητα του νόμου.
Η Μαλαισία έρχεται να πλαισιώσει όλες τις προσπάθειες των ακτιβιστών και των ομάδων που υπερασπίστηκαν τα δικαιώματα των θανατοποινιτών και να αντιτεθεί στην κίνηση της γειτονικής Σιγκαπούρης, η οποία πέρυσι εκτέλεσε έντεκα ανθρώπους για διακίνηση ναρκωτικών αλλά και της Μιανμάρ για την απόφαση των πρώτων εκτελέσεων έπειτα από δεκαετίες, τεσσάρων ακτιβιστών οι οποίοι ήταν κατά του στρατιωτικού καθεστώτος της χώρας και ενεργούσαν με σκοπό την πτώση αυτού.
Πολλοί θεωρούν το βήμα αυτό, ως την απαρχή μιας θετικής πορείας τόσο για την ίδια τη Μαλαισία όσο και για τις γειτονικές χώρες, ελπίζοντας να παραδειγματιστούν από αυτή. Ένα από τα άτομα που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο για τη νομοθεσία κατάργησης της θανατικής ποινής, ο οποίος αποτελεί και εκτελεστικός συντονιστής στο Anti-Death Penalty Asia Network (ένα περιφερειακό δίκτυο οργανώσεων και ατόμων που δεσμεύονται να εργαστούν για την κατάργηση της θανατικής ποινής στην Ασία), ο Dobby Chew, εξέθεσε τα παράπονα του για την καθυστέρηση της νομοθετικής αλλαγής, καθώς ανέφερε πως: «Δεν πρέπει να αρνηθούμε το γεγονός ότι το κράτος σκοτώνει κάποιον και αν το κράτος πρέπει να έχει αυτό το είδος εξουσίας. Η κατάργηση της υποχρεωτικής τιμωρίας είναι μια καλή στιγμή για να αρχίσουμε να το σκεφτόμαστε». Παρόλα αυτά, φάνηκε αισιόδοξος για την εξέλιξη της κατάστασης και δικαιωμένος ύστερα από όλες αυτές τις προσπάθειες.
Η νέα προς ψήφιση και υιοθέτηση νομοθεσία, αναμφισβήτητα φέρνει αισιοδοξία, καθώς η θανατική ποινή, η οποία όλοι γνωρίζουμε την αναποτελεσματικότητά της, καταργείται σε μία ακόμα χώρα, σε μία περιοχή η οποία, δυστυχώς, έχει να κάνει πολλά βήματα ακόμα, όσον αφορά το ικανοποιητικό προφίλ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον σεβασμό αυτών. Ας ελπίσουμε, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, πως η Μαλαισία θα φέρει τη σταδιακή αλλαγή σε αυτή την περιοχή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Nicholas Yong, Malaysia ends mandatory death penalty for serious crimes, BBC News. Διαθέσιμο εδώ
- Malaysia scraps mandatory death penalty, natural-life prison terms, CNN. Διαθέσιμο εδώ
