Του Νικήτα Μιστσένκο,
«Ο Putin δεν έχει στα πλάνα του την ειρήνη, τα σχέδιά του έχουν ακόμη πόλεμο». Αυτά είναι τα λόγια του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, Jens Stoltenberg, σχετικά με την υπόθεση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, που μονοπωλεί τη διεθνή και φυσικά ευρωπαϊκή επικαιρότητα εδώ και σχεδόν 14 μήνες.
Τι σημαίνει αυτό, όμως;
Αυτό σημαίνει και άλλα μεταναστευτικά/ προσφυγικά ρεύματα προς την Ευρώπη. Αν και πια ο πόλεμος δεν είναι στο απόγειο του, όπως την ίδια εποχή πέρυσι, και πολλοί έχουν γυρίσει στις εστίες τους, οι νέες επιθετικές ενέργειες που αναμένονται, τόσο και αντεπίθεσης των Ουκρανών, όσο και νέες διεκδικήσεις των Ρώσων, αναμένεται να προκαλέσουν την εκκένωση μιας πληθώρας περιοχών της Ουκρανίας.
Σαφώς, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί τη βοήθεια της Ε.Ε. στην ουκρανική κρίση. Οι προσεγγίσεις, όμως, της κάθε χώρας είναι διαφορετικές, με κάποιες (χώρες) να ακολουθούν αντιμεταναστευτικές πολιτικές και με τους ουκρανούς μετανάστες να έχουν πολύ καλύτερη μεταχείριση σε σύγκριση με μετανάστες από άλλες χώρες, όπως θα δούμε και στη συνέχεια. Μια πρόσφυγας από την πολύπαθη Μαριούπολη, εξέφρασε με ιδιαίτερη παραστατικότητα τη διαφορά λόγου χάρη της αντιμετώπισης που έλαβε αυτή, η οικογένειά της αλλά και άλλοι ομοιοπαθείς, στη Τσεχία και στην Ελλάδα.
Σε αντίθεση με άλλες χώρες της Ε.Ε., η ελληνική πολιτεία πέρα από το να εκδώσει έγγραφα νόμιμης διανομής στους πρόσφυγες δεν προβαίνει ουσιαστικά σε μια κάποια παραπάνω βοήθεια. Σε χώρες, όπως η Ιρλανδία, οι πρόσφυγες λαμβάνουν ένα εβδομαδιαίο επίδομα της τάξης περίπου των 200 ευρώ, με μόνη προϋπόθεση να δίνουν περίπου 10 ευρώ την ήμερα στο κατάλυμα που διαμένουν, ποσό που καλύπτει την ημερήσια διατροφή τους. Στην Ελλάδα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Όχι μόνο δεν υπάρχει κάποια αντίστοιχη πρόβλεψη από το κράτος, ενδεχομένως να υπάρχει η αντίληψη πως όλες οι ανάγκες τους μπορούν να καλυφθούν από φιλανθρωπικό έργο κάποιον μονάδων, αλλά και οι παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας δεν ευνοούν την ομαλή ένταξη των αλλοδαπών.
Δύο βασικά δικαιώματα του ατόμου, που υφίστανται και στο σύνταγμα της Ελλάδας, το δικαίωμα σε κατοικία και το δικαίωμα εργασίας, αν όχι καταπατώνται, παρεμποδίζονται. Η υποψία και μόνο από τον τρόπο που κάποιος προφέρει τις λέξεις ότι ενδέχεται να μην είναι Έλληνας είναι πιθανό να στερήσει μια θέση εργασίας ή την ενοικίαση ενός διαμερίσματος. Με απλά λόγια, εάν δεν ξέρεις ελληνικά, η ζωή σου θα είναι ακόμη πιο δύσκολη. Ένα τρίτο δικαίωμα που τίθεται σε κίνδυνο είναι αυτό της εκπαίδευσης. Οι γονείς δεν είναι αποδέκτες καμίας κρατικής μέριμνας στην οποία μπορούν να απευθυνθούν, ώστε να μάθουν που είναι το πλησιέστερο σχολείο, ή σε ποιο σχολείο πρέπει να στείλουν τα παιδιά τους, βάσει του τόπου κατοικίας τους.
Οι πρόσφυγες που είναι στην Ελλάδα δεν κατηγορούν την κυβέρνηση, όπως πολλοί θα περίμεναν, αλλά το πολιτικό σύστημα στην ολότητα του. Δεν είναι οι πράξεις των τελευταίων μηνών που προκαλούν τα προβλήματα στην ένταξή τους, αλλά οι αποφάσεις που έχουν παρθεί ιστορικά και τώρα δεν αφήνουν περιθώρια για πολλές τροποποιήσεις τους.
Οι πρόσφυγες, που έρχονται από χώρες της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας, έχουν ακόμη έναν λόγο να νιώθουν αδικημένοι. Σύμφωνα πάλι με μαρτυρίες πληγέντων, η βοήθεια που έλαβαν εκείνοι από ΜΚΟ ήταν μηδαμινή, και η σύγκρισή της με την αντίστοιχη στους Ουκρανούς δεν υπάρχει καν λόγος να γίνεται. Τα μεγέθη είναι κατά πολύ ανόμοια.
Τέλος, ένας, ενδεχομένως, ακόμη παράγοντας που αυτή η παθογένεια της ελληνικής κοινωνίας είναι τόσο ισχυρή, πιθανόν να είναι η ξενοφοβία. Ακολουθώντας μια γενικότερη τάση, χώρες της Δύσης δείχνουν την πόρτα στους ζητούντες άσυλο, με αποκορύφωμα στο στόχαστρο τους να βρίσκονται οι πρόσφυγες από μουσουλμανικές χώρες. Χώρες που τοποθετούνται υψηλότερα στη βαθμίδα ισότητας, όπως η Σουηδία ή ο Καναδάς, δεν παρουσιάζουν τόσο μεγάλη παθογένεια στο ζήτημα αυτό.
Τι μέλλει γενέσθαι με την παγκόσμια κρίση στην Ουκρανία αλλά και σε άλλες εμπόλεμες περιοχές του πλανήτη είναι ένας γρίφος που αργά η γρήγορα θα απαντηθεί. Στο μεταξύ, όμως, τα πράγματα πρέπει να αλλάξουν. Οι νοοτροπίες φαίνεται ήδη να αλλάζουν. Οι νέοι αυξάνουν μέρα με τη μέρα όλο και παραπάνω την επιρροή που ασκούν στην κοινωνία. Είθισται οι νέοι να είναι αυτοί που θα αλλάξουν τον κόσμο. Ας τους δοθεί λοιπόν η ελευθερία να το προσπαθήσουν.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- More Than a Million People Have Fled Ukraine in Just One Week, Bloomberg, διαθέσιμο εδώ
