Του Κήρυκου Πλιάτσικα,
Οι κήλες αποτελούν συχνό χειρουργικό πρόβλημα που ταλαιπωρεί πληθώρα ασθενών. Εμφανίζονται σε όλες τις ηλικίες και στα δύο φίλα με μικρή επικράτηση των ανδρών. Κλινικά μπορεί να είναι από τελείως ασυμπτωματικές έως και να προκαλούν οξεία εντερική απόφραξη και ισχαιμία σπλάχνου, κατάσταση απειλητική για τη ζωή.
Ως κοίλη ορίζεται η προβολή μέρους του περιεχομένου της περιτοναϊκής κοιλότητας δια μέσου ευένδοτου σημείου του κοιλιακού τοιχώματος. Ανάλογα με το πόσο εύκολα το περιεχόμενο επανέρχεται στη θέση του προκύπτει η εξής ταξινόμηση:
- Ανατασσόμενη: Επαναφορά αυτόματα, μετά από αλλαγή θέσης του σώματος ή μετά από χειρισμό.
- Μη ανατασσόμενη: Το περιεχόμενο δεν επιστρέφει στη θέση του λόγω στενού αυχένα.
- Περισφιγμένη: Στραγγαλισμός του κοίλου σπλάχνου που οδηγεί σε απόφραξη.
Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη κήλης κοιλιακού τοιχώματος είναι καταστάσεις που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση, όπως βαριά χειρωνακτική εργασία, χρόνιος βήχας (π.χ. Χ.Α.Π.) ή χρόνια δυσκοιλιότητα. Παράλληλα, προηγηθείσες χειρουργικές τομές και μετεγχειρητικές ουλές μειώνουν την ελαστικότητα και την αντοχή του κοιλιακού τοιχώματος, όπως κάνουν και διάφορα νοσήματα του κολλαγόνου. Φαίνεται, επίσης, να υπάρχει και οικογενής προδιάθεση, καθώς κάποιοι τύποι κηλών μπορεί να εμφανιστούν πολύ πρώιμα στην παιδική ηλικία.
Η πλειοψηφία των περιπτώσεων αφορά βουβωνοκήλες, δηλαδή πρόπτωση κοιλιακού σπλάχνου (συνήθως εντέρου) μέσω του βουβωνικού πόρου. Εάν το σπλάχνο εισέρχεται από το εν τω βάθει στόμιο του πόρου και πορεύεται μέσα σε αυτόν, μιλάμε για λοξή βουβωνοκήλη (indirect inguinal), ενώ αντίθετα αν προσπίπτει διαμέσου του τριγώνου του Hasselbach, η βουβωνοκήλη είναι ευθεία (direct inguinal). Στη μηροβουβωνική περιοχή, μπορούμε να συναντήσουμε, επίσης, μηροκήλες (femoral), που σε αντίθεση με όλες τις άλλες είναι συχνότερες στις γυναίκες, κυρίως σε ηλικιωμένες και πολύτοκες. Περιλαμβάνουν πρόπτωση κοιλιακού περιεχομένου δια του μηριαίου δακτυλίου, κάτωθεν του βουβωνικού συνδέσμου. Μια ειδική κατηγορία κηλών στην ίδια περιοχή αποτελούν οι κατ’ επολίσθηση, όπου τμήμα του σάκου της κήλης αποτελεί το τοίχωμα του σπλάχνου.
Στην περιοχή του ομφαλού ή γύρω από αυτόν μπορεί να εμφανιστεί ομφαλοκήλη (umbilical). Η σταδιακή χαλάρωση του ομφαλικού δακτυλίου οδηγεί το επίπλουν ή το έντερο να προβάλουν μέσω αυτού. Πρέπει να σημειωθεί ότι παρουσιάζει στενό αυχένα, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο περίσφιξης. Αν η κήλη βρίσκεται στη μέση γραμμή και ανάμεσα στο στέρνο και τον ομφαλό, τότε ονομάζεται επιγαστρική (epigastric). Παρατηρείται σε ευένδοτες περιοχές της λευκής γραμμής και συνήθως περιέχει προπεριτοναϊκό λίπος, ενώ είναι δυνατόν να έχει μεγάλες διαστάσεις.
Σε περίπτωση που έχει προηγηθεί κάποια χειρουργική επέμβαση στην περιοχή της κοιλιάς, η ουλή αποτελεί πιθανό μέρος ανάπτυξης κήλης, που ονομάζεται μετεγχειρητική (incisional). Αποτελεί το δεύτερο συχνότερο είδος και μπορεί να οφείλεται σε κακή χειρουργική τεχνική, λοίμωξη του τραύματος ή αδυναμία πλήρους επούλωσης λόγω υποκείμενων καταστάσεων του ασθενούς. Είδη που εμφανίζονται πολύ σπάνια η κήλη του Littre, η κήλη του Spieghel, κήλη θυρεοειδούς τρήματος, κήλη περινέου, οσφυοκήλη ή ισχιακή κήλη.
Οι κήλες μπορεί να διαδράμουν ασυμπτωματικά για μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι να ανακαλυφθούν από τον ίδιο τον ασθενή ή τυχαία σε κοιλιακή εξέταση από τον γιατρό. Συνήθως αποτελούν μια ψηλαφητή μαλακή μάζα στην περιοχή, που αρχικά ανατάσσεται με απλούς χειρισμούς, και ενίοτε προκαλεί πόνο και αίσθημα βάρους. Τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινώνονται με καταστάσεις που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση, όπως άσκηση, βήχας ή αφόδευση, ενώ βελτιώνονται με την κατάκλιση. Εάν μια κήλη είναι μη ανατασσόμενη ή περισφιγμένη, η κλινική εικόνα είναι πολύ πιο θορυβώδης. Περιλαμβάνει πολύ έντονο πόνο, μείωση εντερικής κινητικότητας και μεταβολές στη χροιά του δέρματος λόγω της ισχαιμίας του σπλάχνου. Κατά την κλινική εξέταση, οφείλουμε να δούμε την ακριβή θέση της κήλης πάνω στο κοιλιακό τοίχωμα, ενώ αν πρόκειται για βουβωνοκήλη πρέπει να ξεχωρίσουμε την ευθεία από τη λοξή μέσω ψηλάφησης στο υποδερμάτιο στόμιο του βουβωνικού πόρου.
Η θεραπεία είναι χειρουργική και συνίσταται στην ανάταξη και στη τοποθέτηση συνθετικού πλέγματος. Μπορεί να γίνει είτε με ανοιχτή προσπέλαση είτε λαπαροσκοπικά είτε, τα τελευταία χρόνια, ρομποτικά. Κάθε μέθοδος έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της και πρέπει να επιλέγεται η καλύτερη με βάση το όφελος και τις προτιμήσεις του ασθενούς, καθώς και την εμπειρία του χειρουργού. Αν δεν υπάρχει ισχαιμία σπλάχνου, η αποκατάσταση μπορεί να γίνει με προγραμματισμένο χειρουργείο, ενώ σε αντίθετη περίπτωση χρειάζεται άμεση επέμβαση εντός 6-8 ωρών. Σημαντικό είναι, εάν υπάρχει νεκρωμένο τμήμα εντέρου, να αφαιρείται για την πρόληψη επιπλοκών. Σε ασυμπτωματικές περιπτώσεις, δίνεται η δυνατότητα συντηρητικής θεραπείας με παρακολούθηση, γνωστοποιώντας πάντα στον ασθενή ότι πιθανότατα η κήλη θα εξελιχθεί και θα οδηγηθεί αργότερα στο χειρουργείο. Τέλος, για την πρόληψη υποτροπής πρέπει να αντιμετωπιστούν παράγοντες κινδύνου, όπως η παχυσαρκία και η δυσκοιλιότητα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- «Κήλες», Ν.Δάφνιος, Χειρουργική, Διονύσιος Κ. Βώρος, Επιστημονικές Εκδόσεις Παρισιανού Α.Ε., 2014
- Kήλες κοιλιακού τοιχώματος, virlos-surgery.com. Διαθέσιμο εδώ
- Kήλες του κοιλιακού τοιχώματος, elpanousopoulos.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Αποκατάσταση κηλών- κοιλιακού τοιχώματος, oxeirourgos.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Κήλες Του Κοιλιακού Τοιχώματος: Άριστα αποτελέσματα με λαπαροσκοπική αποκατάσταση, hygeia.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Kήλες του κοιλιακού τοιχώματος, euroclinic.gr. Διαθέσιμο εδώ
