Του Παναγιώτη Στρίκου,
Στη Μασσαλία, ένας κρατούμενος, ο Κορέ (Αλέν Ντελόν) αποφυλακίζεται, ενώ ένας δεσμοφύλακας του λέει πως μπορεί να του δώσει πληροφορίες, ώστε να κλέψει ένα κοσμηματοπωλείο στο Παρίσι.
Στην αρχή της ταινίας, διαδραματίζεται και ένα παράλληλο γεγονός, ένας αστυνομικός (ο επιθεωρητής Ματέι) μεταφέρει έναν κρατούμενο (Βόγκελ), όπου εκείνος δραπετεύει από το τρένο. Προσπαθώντας να διαφύγει από τους αστυνομικούς, κρύβεται στο πορτ παγκάζ του παρκαρισμένου αυτοκινήτου του Κόρε.
Ο Κόρε καταφέρνει να διαφύγει από τον έλεγχο των αστυνομικών και όταν πλέον έχει απομακρυνθεί σε κάτι χωράφια, λέει στον Βόγκελ να βγει έξω. Εκεί ο Βόγκελ εμφανίζεται με το όπλο. Στο συγκεκριμένο πλάνο ο σκηνοθέτης επιλέγει συνεχές υποκειμενικό πλάνο, όπου προσδίδει ένταση στη γνωριμία μεταξύ των χαρακτήρων που θα αποτελέσουν μια δυναμική ομάδα για την εξέλιξη της ταινίας, αλλά σε κάνει να νιώσεις και το αίσθημα του Κόρε μέσα σε ένα λασπωμένο χωράφι, όπου ακούγονται κοράκια και έχει συννεφιά (ένα συναίσθημα έντονης αδρεναλίνης πριν γίνει η δράση). Επίσης, το wide shot με εστίαση της κάμερας στο πλησίασμα του Βόγκελ στον Κόρε, όπου και ανακαλύπτει και τα λεφτά που είχε πάρει ο Κόρε από έναν πρώην συνέταιρό του, αλλά και τα τσιγάρα που του δίνει ο Κόρε, ίσως φανερώνουν την αρχική αλληλεπίδραση μεταξύ τους αλλά και το ότι πιθανόν να ταιριάζουν επικοινωνιακά, με αποτέλεσμα ο Κόρε να τον εμπιστευτεί για συνέταιρό του.
Παράλληλα, ο επιθεωρητής Ματέι αρχίζει να ασκεί πίεση στον Σαντί, έναν άνθρωπο του υποκόσμου, για να του δώσει πληροφορίες για τον Βόγκελ. Γίνεται φανερό σε αυτό το σημείο ένα αρχικό στοιχείο νουάρ στο φιλμ. Δηλαδή, ένας επιθεωρητής αναζητά τον κακοποιό και η ταινία εξελίσσεται, δημιουργώντας αγωνία στον θεατή για το εάν θα τον πιάσει ή όχι.
Συνεχίζοντας, ο Κόρε προσλαμβάνει τον Γιάνσεν, έναν αλκοολικό πρώην αστυνομικό, για να τους βοηθήσει στην απενεργοποίηση του συστήματος ασφαλείας του κοσμηματοπωλείου. Ο ίδιος πάει στο κοσμηματοπωλείο, ώστε να συλλέξει τις πληροφορίες πριν τη ληστεία και έπειτα ετοιμάζει τις σφαίρες του, ώστε να «σπάσει» τις δικλίδες ασφαλείας του καταστήματος. Συνεχίζοντας στο midpoint της ταινίας (τη ληστεία), ο Κόρε και ο Βόγκελ μπαίνουν στην τράπεζα και τα στοιχεία Νουάρ γίνονται εντονότερα, ώστε θα μπορούσαμε να πούμε πως η ταινία μπορεί να χαρακτηριστεί νεο-νουάρ φιλμ. Οι έντονοι φωτισμοί στα κτίρια έξω από την πόλη όταν τρέχει ο Ιβ Μοντάν με το αμάξι να τους πάρει και τα φωτισμένα παράθυρα στο υποκειμενικό βλέμμα του Αλέν Ντελόν όταν χτυπάει ο συναγερμός της τράπεζας, σε βάζουν σε ένα αίσθημα ανησυχίας και έντονης αναμονής για τη συνέχεια. Ο συγκεκριμένος φωτισμός προσδίδει στο φιλμ έναν χαρακτήρα αδημονίας.
Επίσης, ο σκηνοθέτης επιλέγει στο επόμενο πλάνο να χρησιμοποιήσει το βλέμμα του Επιθεωρητή Ματέι, το οποίο σε κάνει να νιώθεις πως είναι συνεχώς σε αναζήτηση του Βόγκελ και πως η ανακάλυψη του δεν αργεί. Το βλέμμα του, επίσης, προσδίδει έναν χαρακτήρα κυνισμού, αλλά και έντονης επιθυμίας προς έναν σκοπό, όπως και το βλέμμα του Αλέν Ντελόν σε πολλές εκφάνσεις της ταινίας. Συγκεκριμένα, ο επιθεωρητής Ματέι σε όλη την ταινία δηλώνει εκφραστικά τη δυναμική του παρουσία προς το να πετύχει να πιάσει τον Βόγκελ, όπου αυτή η δυναμική του φανερώνει τη σιγουριά του επιθεωρητή ενός νουάρ φιλμ που στο τέλος θα πετύχει τον στόχο του, παρ΄ όλα τα εμπόδια που του παρουσιάζονται. Ακόμη και έπειτα, όταν πιάνει τον γιο του Σαντί, δήθεν ότι τον έπιασε για μαριχουάνα για να εκβιάσει τον πατέρα του και να τον πιέσει να του καταδώσει τον Βόγκελ, δείχνει τον μανιώδη χαρακτήρα του, αλλά και το αδυσώπητο στοιχείο του, όπου δεν διστάζει να θέσει σε τέτοια περιπέτεια ένα 16χρονο παιδί, μόνο και μόνο για να φτάσει στον Βόγκελ.
Συνεχίζοντας, ο Σαντί υποκύπτει στους εκβιασμούς του επιθεωρητή και λέει στον Κόρε πως ξέρει έναν ο οποίος ενδιαφέρεται να αγοράσει τα κοσμήματα. Ο Κόρε μη γνωρίζοντας πως πρόκειται για παγίδα πηγαίνει στο ξενοδοχείο και ανυποψίαστος πέφτει στην παγίδα του Σαντί, όπου στην θέση του αγοραστή βρίσκεται ο επιθεωρητής Σαντί. Κυνηγώντας τον μαζί με τον Βόγκελ που πριν είχε εμφανιστεί και είπε στον Κόρε να εξαφανιστεί, ο επιθεωρητής μαζί με τους υπόλοιπους συναδέλφους του, τους σκοτώνουν και τους τρεις. Στη σκηνή της τελικής καταδίωξης, ο σκηνοθέτης επιλέγει έναν σκοτεινό και χαμηλό φωτισμό για να αποτυπώσει τη μοιραία ήττα τριών ανθρώπων που δεν κατάφεραν τον στόχο τους, ο οποίος αποδείχτηκε μάταιος και σκοτεινός, όπως κι όλη η ζωή τους.
Άλλα στοιχεία νουάρ της ταινίας είναι: τα έντονα φρένα των αυτοκινήτων (όταν φεύγουνε από την τράπεζα), οι ψυχρές φωνές μεταξύ των πρωταγωνιστών, αλλά και η προαναφερθείσα αναφορά στον έντονο φωτισμό της πόλης του Παρισιού. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί πως η ταινία έχει πολλά υποκειμενικά πλάνα, όπου προσδίδει μια αισθητική συγκέντρωσης σε έναν στόχο (είτε της μιας πλευράς είτε της άλλης) αλλά και μια ένταση μεταξύ της επικοινωνίας τους. Καθετί που κοιτάνε είναι σημαντικό για την επίτευξη του στόχου και της ζωής τους.
Η ίδια η ταινία, λοιπόν, μένει πιστή σε έναν χαρακτήρα νουάρ. Οι ίδιοι οι χαρακτήρες είναι αρκετά δυνατοί για να πετύχουν τον σκοπό τους, και οι τρεις καταδιωκόμενοι και ο επιθεωρητής. Στην ουσία, πρόκειται για δύο ισοδύναμες ομάδες, όπου στο τέλος ναι μεν κυριαρχεί ο επιθεωρητής Ματέι αλλά κανένας δεν αμφέβαλλε πως οι τρεις τους δεν ενέπνεαν εμπιστοσύνη, αλλά και δυναμική ως προς την επίτευξη του σκοπού τους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Le Cercle Rouge – film 1970 , allocine.fr, διαθέσιμο εδώ
- Ο Κόκκινος Κύκλος (Le Cercle Rouge) Trailer | GR Subs, youtube.com, διαθέσιμο εδώ
- Ο Κόκκινος Κύκλος πληροφορίες για την ταινία, athinorama.gr, διαθέσιμο εδώ
- Le Cercle Rouge (1970), imdb.com, διαθέσιμο εδώ
