Της Κατερίνας Τσαγκαράκη,
Το 1896, στην πόλη του Βόλου, θα έρθει στον κόσμο μία γυναίκα, που το όνομά της θα μείνει στην ιστορία για την εκλογή της στο αξίωμα του βουλευτή, ως η πρώτη εκλεγμένη Ελληνίδα. Πρόκειται για την Ελένη Παπαχρήστου-Σκούρα. Μεγάλωσε στον Βόλο, όπου περάτωσε τη γυμνασιακή της εκπαίδευση, και το 1915 μετακόμισε με τους γονείς της στη Θεσσαλονίκη. Εκεί θα σπουδάσει νομικά μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Γερμανούς, και το 1950 θα λάβει το πτυχίο της, αρχίζοντας να ασκεί το επάγγελμα του δικηγόρου μαζί με τον σύζυγό της Δημήτριο Σκούρα.
Κατά τη διάρκεια του Ελληνό-ιταλικού πολέμου, ανέπτυξε σπουδαία κοινωφελή και πατριωτική δράση σε σωματεία και στον Ερυθρό Σταυρό. Θα γίνει επικεφαλής της «Φανέλας του στρατιώτη», όπου παρείχε ρουχισμό και τρόφιμα στους στρατιώτες που πολεμούν στα βουνά. Στην κατοχή συνελήφθη και φυλακίστηκε από τους Γερμανούς για αντιστασιακή δράση μαζί με το σύζυγο και τον αδερφό της, Αποστόλη Παπαχρήστο. Αργότερα, ίδρυσε το ίδρυμα απόρων κορασίδων για όσα κορίτσια δεν είχαν τη δυνατότητα να σπουδάσουν και να βρουν εργασία. Ήταν μία ανιδιοτελής γυναίκα, που είχε αφιερώσει τη ζωή της στη φιλανθρωπία.
Λίγο μετά την αποφοίτησή της και ως εργαζόμενη πλέον δικηγόρος, αναμείχθηκε με την πολιτική, αλλάζοντας μία για πάντα το πολιτικό γίγνεσθαι της χώρας. Ήδη από το 1951 είχε αναλάβει το τμήμα γυναικών του Ελληνικού Συναγερμού στη Θεσσαλονίκη και παρά το γεγονός ότι έχει αναγνωριστεί το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις γυναίκες, στις εκλογές του Νοεμβρίου το 1952, όπου ο Παπάγος κέρδισε τις εκλογές με 55% και 240 βουλευτές, οι γυναίκες δεν μπορούσαν να ψηφίσουν ακόμα, επειδή δεν είχαν συνταχθεί νέοι εκλογικοί κατάλογοι. Ωστόσο, με το θάνατο του βουλευτή Μπακονίκα, προκηρύχθηκαν αναπληρωματικές εκλογές στις 18-1-1953 και τότε μπόρεσαν να ψηφίσουν και να θέσουν υποψηφιότητα και γυναίκες.
Ο Παπάγος όρισε ως υποψήφια του κόμματός του την Ελένη Σκούρα, πιστεύοντας και θέλοντας η πρώτη γυναίκα βουλευτής να ανήκει στην παράταξή του. Όπερ και εγένετο, καθώς μετά τα αποτελέσματα των εκλογών η Σκούρα συγκέντρωσε 47.112 ψήφους, 33,62% και ανακηρύχθηκε επίσημα η πρώτη Ελληνίδα εκλεγμένη βουλευτής. Οι υπόλοιποι υποψήφιοι ήταν από το κέντρο (ΕΠΕΚ) η Βιργινία Ζάννα με 24.046 ψήφους, 24,16%, από την ΕΔΑ ο πρόεδρός της Ιωάννης Πασαλίδης με 43.034 ψήφους, 30,64%, ο Απόστολος Αηδονάς με 10.559 ψήφους, ο Αντ. Ανωγειανάκης με 6.017 ψήφους, η Σταυρούλα Κωστοπούλου με 2.494 ψήφους, η Μερόπη Βασιλικού με 1.949 και η Αγγελική Τσάκωνα με 1.535 ψήφους.
Η Ελένη Σκούρα ορκίστηκε και εκφώνησε τον παρθενικό της κοινοβουλευτικό λόγο στη Βουλή στις 31 Ιανουαρίου 1953, λέγοντας «Είμαι βαθύτατα συγκεκινημένη από την νίκην, που επετεύχθη ύστερα από ένα σκληρόν αγώνα. Η σκέψις μου στρέφεται με μεγάλην ευγνωμοσύνην προς τον στρατάρχην Παπάγον και τους συνεργάτας του. Θα προσπαθήσω να πράξω παν δυνατόν δια να φανώ αντάξια της εμπιστοσύνης των ψηφοφόρων μου, τους οποίους θερμώς ευχαριστώ. Γνωρίζω ότι ως πρώτη και μοναδική γυναίκα εις την Βουλήν έχω μεγάλας ευθύνας και πολλά καθήκοντα. Είναι πολλά εκείνα που πρέπει να πράξωμεν υπέρ των Ελληνίδων, ιδίως εις τον τομέα της κοινωνικής μερίμνης».
Οι βουλευτές του κοινοβουλίου την υποδέχτηκαν χειροκροτώντας τη θερμά, αλλά λόγω της εκλογής της θα προκληθεί θέμα συζήτησης για το ποιος όρος θα είναι δόκιμος για να προσφωνούν πλέον τις γυναίκες μέλη της Βουλής. Ο τότε πρόεδρος της Βουλής Ιωάννης Μακρόπουλος την προσφώνησε «κυρία βουλευτίδα» και έτσι ξεκίνησε μία συζήτηση, στην οποία ακούστηκαν πολλές απόψεις, όπως συνάδερφος και βουλευτίνα, ενώ ο όρος βουλευτής καθιερώθηκε αργότερα.
Ως πρώτη γυναίκα βουλευτής, η Ελένη Σκούρα ήταν πολύ δραστήρια με νέες ιδέες, προτείνοντας διαρκώς τροπολογίες. Η πιο χαρακτηριστική ήταν αυτή που αφορούσε τους χωροφύλακες, στους οποίους απαγορευόταν ο γάμος πριν το 33ο έτος της ηλικίας τους, με αποτέλεσμα να υπάρχουν εξωσυζυγικές σχέσεις, κρυφοί γάμοι ακόμα και παραιτήσεις από το σώμα για να μπορέσουν να παντρευτούν. Έτσι η τροπολογία προέβλεπε την κατάργηση του ορίου ηλικίας στους γάμους των χωροφυλάκων, την οποία έκανε αμέσως δεκτή ο υπουργός Εσωτερικών Παυσανίας Λυκουρέζος. Επιπλέον, ζήτησε την κατάργηση της βασιλικής χωροφυλακής και την ίδρυση της αστυνομίας πόλεων.
Έως το 1956 που παρέμεινε βουλευτής, ανέπτυξε κοινοβουλευτική δράση σε κοινωνικά και γυναικεία θέματα και θα τιμηθεί με το Στρατιωτικό μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων και τον Ταξιάρχη του Βασιλικού Τάγματος Ευποιίας. Δεν κατάφερε να κατοχυρώσει σύνταξη, καθώς δεν ολοκλήρωσε την τετραετή θητεία στην κυβέρνηση το κόμμα του Παπάγου, Ελληνικός Συναγερμός. Μετά το θάνατο του συζύγου της, το 1969 η πολιτεία της είχε υποσχεθεί τιμητική σύνταξη, αλλά δεν της την έδωσε ποτέ και αναγκάστηκε να πουλήσει τα παράσημά της για να εισαχθεί στο Χαρίσειο Γηροκομείο της Θεσσαλονίκης. Την τελευταία της πνοή άφησε το Φεβρουάριο του 1991, σε ηλικία 95 ετών, στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Νικολοπούλου, Καίτη, Ελένη Σκούρα: Η πρώτη γυναίκα βουλευτής, greekschannel.com, Διαθέσιμο εδώ
- Ελένη Σκούρα: Η πρώτη Ελληνίδα βουλευτής, sansimera.gr, Διαθέσιμο εδώ
