Της Άννας Μαρίας Αλεξανιάν,
Το κόμμα της ριζοσπαστικής αντιπολίτευσης της Νότιας Αφρικής, το αριστερό E.F.F. (Economic Freedom Fighters), κατάφερε να συγκεντρώσει πλήθος οργισμένου κόσμου στη διαμαρτυρία που οργάνωσε στις 20 Μαρτίου στην εκτελεστική πρωτεύουσα της χώρας, την Pretoria, με τις αρχές να δίνουν εντολή σε 3.474 αστυνομικούς και στρατιώτες να φρουρούν εμπορικά κέντρα και δρόμους, με σκοπό την αποτροπή οποιασδήποτε εγκληματικής ενέργειας και τη διατήρηση της δημόσιας τάξης. Το E.F.F., το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα στη χώρα, του οποίου το μεγαλύτερο ποσοστό της εκλογικής βάσης εντοπίζεται στα κατώτερα και εργατικά στρώματα, απαιτεί την παραίτηση του Προέδρου Cyril Ramaphosa μετά από έναν διαρκή κύκλο οικονομικών κρίσεων που πλήττουν τη χώρα. «Κανείς δεν μπορεί να σταματήσει μια επανάσταση», δήλωσε ο ηγέτης του E.F.F. Julius Malema στους υποστηρικτές του.
Υπό τον φόβο της επανάληψης των αιματηρών συγκρούσεων και λεηλασιών που είχαν εκδηλωθεί πριν από δύο χρόνια και είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο 350 ανθρώπων, ο Πρόεδρος Ramaphosa δεν παρέλειψε να στείλει το δικό του μήνυμα στους διαμαρτυρόμενους: «Η Νότια Αφρική διέπεται από το κράτος δικαίου και είμαστε μια Συνταγματική Δημοκρατία. Η αλλαγή του καθεστώτος μπορεί να γίνει μόνο μέσω της εκλογικής διαδικασίας. Το δικαίωμα στη διαμαρτυρία είναι βαθιά ενσωματωμένο στο Σύνταγμά μας και είναι ένα δικαίωμα για το οποίο αγωνιστήκαμε και το κερδίσαμε εμείς οι Νοτιοαφρικανοί, αλλά δεν παύει να μην είναι απόλυτο». Το κόμμα του, το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (A.N.C.), χαρακτήρισε τη διαμαρτυρία ως «εξτρεμιστική και οπισθοδρομική».
Οι δυνάμεις ασφαλείας της Νότιας Αφρικής ανέφεραν ότι 87 άτομα συνελήφθησαν σε ολόκληρη τη χώρα με κατηγορίες για δημόσια βία πριν καν την έναρξη των προγραμματισμένων διαδηλώσεων. «Εάν πρόκειται να περιορίσετε τα δικαιώματα άλλων ανθρώπων, να εκφοβίσετε και να εξαπολύσετε βία, οι δυνάμεις ασφαλείας μας θα υπερασπιστούν τον λαό της Νότιας Αφρικής, γιατί δεν θα επιτρέψουμε να επικρατήσει η αναρχία και η αταξία σε αυτή τη χώρα.», είπε Ramaphosa στo κρατικό κανάλι. Ο Julius Malema ανταπάντησε πως οι διαδηλώσεις επρόκειτο να ήταν ειρηνικές. Μάλιστα, κάλεσε τους οπαδούς του να ενεργήσουν μεν μάχιμα και με ριζοσπαστικό πνεύμα, αλλά να συμπεριφέρονται ειρηνικά και να προσέχουν τους προβοκάτορες δε και συνέχισε λέγοντας ότι «αυτή είναι η πιο πετυχημένη γενική απεργία στην ιστορία της Νότιας Αφρικής».
Ωστόσο, υπήρξε περιορισμένη ανταπόκριση στο κάλεσμα για απεργία στις περισσότερες από τις μεγάλες πόλεις της χώρας, καθώς η Κυβέρνηση κινητοποίησε χιλιάδες αστυνομικούς, με την υποστήριξη στρατευμάτων για να καταπνίξει οποιαδήποτε αναταραχή. Ο εκπρόσωπος του E.F.F., Sinawo Tambo, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι οι ανησυχίες για λεηλασίες και βία είναι «αβάσιμες» και κατηγόρησε τις αρχές για κατάχρηση βίας και προσπάθεια εκφοβισμού των διαδηλωτών. Τα λιμάνια, το Kοινοβούλιο, τα συνοριακά περάσματα και το Χρηματιστήριο του Johannesburg, μεταξύ άλλων, υπήρξαν βασικά σημεία των διαδηλώσεων.
Οι διαδηλωτές εξέφρασαν την έντονη δυσαρέσκειά τους για την ανικανότητα της Κυβέρνησης και κάλεσαν τον Πρόεδρο Cyril Ramaphosa σε παραίτηση, μεταξύ άλλων, εξαιτίας έλλειψης θέσεων εργασίας και των απανωτών και εξοντωτικών διακοπών ρεύματος σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις καθημερινά, οι οποίες μπορεί να διαρκέσουν έως και 12 ώρες. Οι Νοτιοαφρικανοί έχουν αντιμετωπίσει μια παρατεταμένη οικονομική ύφεση χωρίς ελπίδα ανάκαμψης υπό τη προεδρία του Ramaphosa. Η χώρα των 59 εκατομμυρίων βρίσκεται υπό τον ζυγό μίας σοβαρής ενεργειακής κρίσης που έχει πλήξει την οικονομία και την κοινωνία σε εκτεταμένο βαθμό. Οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής της χώρας με καύση άνθρακα, που παράγουν το 95% της ηλεκτρικής της ενέργειας, είναι παλιοί, υπερχρησιμοποιημένοι και αναξιόπιστοι. Η κατάσταση αυτή έχει οδηγήσει σε συχνές και εκτεταμένες διακοπές ρεύματος, οι οποίες οδήγησαν σε επιπλέον προβλήματα, όπως η αύξηση της εγκληματικότητας. «Όλοι οι Νοτιοαφρικανοί θα πρέπει να διαμαρτυρηθούν μαζί μας αυτή τη στιγμή, επειδή οι διακοπές ρεύματος μας επηρεάζουν όλους. Η Κυβέρνηση πρέπει να γνωρίζει ότι υποφέρουμε, ειδικά εμείς που διαχειριζόμαστε μικρές επιχειρήσεις», δήλωσε ένας εκ των διαμαρτυρόμενων.
Γενικότερα, ο Ramaphosa κρίνει πως ο Malema προσπαθεί να κερδίσει πολιτική προβολή ενόψει των εθνικών εκλογών του επόμενου έτους. Εδώ, αξίζει να σημειωθεί πως η διαμαρτυρία βρήκε αντίθετη και την αντιπολίτευση, τη Δημοκρατική Συμμαχία, που ζήτησε την απαγόρευσή της.
Τους τελευταίους τρεις μήνες του 2022, η οικονομική ανάπτυξη υποχώρησε έντονα, με την ανεργία, τη διαφθορά και τον πληθωρισμό να βρίσκονται στο ζενίθ. Για πρώτη φορά από τις 2 Ιανουαρίου, την Κυριακή 19 και το μεγαλύτερο μέρος της Δευτέρας 20 Μαρτίου, η χώρα γλίτωσε από προγραμματισμένες διακοπές ρεύματος, κάτι που το E.F.F. ισχυρίστηκε ότι οφειλόταν στην πίεση που προήλθε από την απεργία. Εντωμεταξύ, ο κρατικός πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας Eskom, από τη μεριά του, ανέστειλε τις κυλιόμενες διακοπές ρεύματος, επικαλούμενος την ανάκαμψη της δυναμικότητας παραγωγής. Επανέφερε τις διακοπές ρεύματος, αλλά σε χαμηλότερο επίπεδο από τις αντίστοιχες που σημειώθηκαν τις προηγούμενες εβδομάδες.
Την ίδια στιγμή, συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας πραγματοποιούνται και σε άλλες χώρες της ηπείρου για παρόμοιους λόγους. Οργισμένοι πολίτες της Κένυας στα ανατολικά, της Νιγηρίας στα δυτικά και της Τυνησίας στα βόρεια διαμαρτυρήθηκαν για το υψηλό κόστος ζωής, απαιτώντας συνταγματικές μεταρρυθμίσεις. Με επικεφαλής τους ηγέτες της αντιπολίτευσης, βγήκαν στους δρόμους, επικαλούμενοι την αδράνεια του εκάστοτε Προέδρου για την αντιμετώπιση των οικονομικών και πολιτικών προβλημάτων, που κατακλύζουν τις χώρες τους –και δικαίως–. Εξάλλου, η δημόσια έκφραση δυσαρέσκειας από αγανακτισμένους πολίτες για τις πολιτικές αποφάσεις και ενέργειες των κυβερνόντων τους είναι υγιής, λογική και επόμενη και θα έπρεπε να θεωρείται αυτονόητη και αναπόσπαστο κομμάτι της Δημοκρατίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Protests against government policies are roiling all four corners of Africa, Quartz, διαθέσιμο εδώ
- South African protesters march to demand Ramaphosa steps down, France 24, διαθέσιμο εδώ
- South Africans Stay Home to Protest Lack of Jobs, Electricity, VOA News, διαθέσιμο εδώ
- South Africans march, calling for president Ramaphosa to resign, Africa News, διαθέσιμο εδώ
