Toυ Νικήτα Μισένκο,
Η περιοχή των Βαλκανίων αποτελεί από την αρχή της ιστορίας της μια περιοχή συγκρούσεων, ηγεμονιών και αιματοχυσίας. Από την αρχαιότητα μέχρι και τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, το χρονικό των αναταραχών και των ανακατατάξεων είναι τόσο μεγάλο που προκαλεί ζάλη, άμα αναλογιστεί κανείς πόσες ανθρώπινες ζωές χάθηκαν και πόσες στιγματίστηκαν. Μια ιστορική αναδρομή των σχέσεων των βαλκανικών χωρών εκτός από κουραστική θα ήταν και ανούσια. Η επικαιρότητα έχει να δώσει παραδείγματα που εμπλέκουν μεγάλο αριθμό ανθρώπων με διαφορετικά κοινωνικά, πολιτικά, αλλά και οικονομικά υπόβαθρα.
Στις αρχές του 2023, έλαβε χώρα στην Τεχνόπολη του δήμου Αθηναίων το δεύτερο συνέδριο βαλκανικών δήμων που συμμετέχουν στο δίκτυο Β40. Αντιπρόσωποι από πάνω από 60 δήμους της βαλκανικής χερσονήσου ταξίδεψαν στην οικοδέσποινα Αθήνα, ώστε να παρευρεθούν στο συνέδριο και να ενημερωθούν για μια πληθώρα ζητημάτων.
Περί τίνος, όμως, πρόκειται αυτό το δίκτυο;
Το δίκτυο αυτό πρόκειται για μια συμφωνία συνεργασίας μεταξύ των βαλκανικών δήμων. Η οικονομική συνεργασία και η συνεργασία σε θέματα που αφορούν την κλιματική αλλαγή, τις «έξυπνες πόλεις», τον ψηφιακό μετασχηματισμό, αλλά και τη Δημοκρατία στις πόλεις, σε συνδυασμό με τη μετανάστευση, είναι μόνο κάποιες, γενικές, λεζάντες που μπορούν να αποτελέσουν τίτλο για όλα τα θέματα που συζητιόνται στα συνέδρια του δικτύου. Φέτος, όλοι οι ξένοι αντιπρόσωποι συναντήθηκαν με τον Κώστα Μπακογιάννη και αντάλλαξαν θέσεις και ανησυχίες για το μέλλον της περιφέρειας της νοτιοανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων. Οι συνοδοί των αντιπροσωπειών των πόλεων είχαν τη δυνατότητα να ενημερωθούν για όλα τα θέματα που αναφέρθηκαν παραπάνω σε ένα ολιγόλεπτο συνέδριο, όσο οι αντιπροσωπείες τους βρίσκονταν στις επίσημες συναντήσεις με τους υπόλοιπους δημάρχους.
Ποια είναι η σημασία του δικτύου;
Η σημασία του βαλκανικού αυτού δικτύου έγκειται στο γεγονός ότι αποτελεί μια υπόσχεση συνεργασίας μεταξύ μονάδων μιας πολυτάραχης περιοχής της Ευρώπης, όπως είναι αυτή των Βαλκανίων. Σε μια εποχή που ο πόλεμος είναι στην πόρτα μας, η συνεργασία που υπόσχεται το δίκτυο αυτό φέρνει πιο κοντά τους πολίτες –ή μάλλον καλύτερα δημότες–, ανεξάρτητα από τις τυχόν διαφορές των χωρών τους σε εθνικό επίπεδο. Η συνεργασία απομακρύνει τις πιθανότητες βιαιοτήτων και δίνει παλμό σε όλη την Ευρώπη, στα βήματα που αφήνει ο φορέας των EuroCities. Η συλλογική προσπάθεια λήψης αποφάσεων θα αμβλύνει τις αντιπαραθέσεις και θα αυξήσει τους λόγους που απλοί καθημερινοί άνθρωποι θα επικαλούνται, ώστε να συμμετάσχουν, ουσιωδώς, στα «κοινά» των δήμων τους.
Παραδείγματα όπως αυτό του δικτύου Β40 είναι μια αισιόδοξη προσπάθεια να προωθηθεί η συνεργασία με στόχο πάντα να καταπολεμηθεί ο απομονωτισμός, που προκύπτει από τις μικρές διαφορές που ενυπάρχουν στον γενετικό κώδικα κάθε ανθρώπου, ομάδας, πόλης, αλλά και χώρας. Δεν πρέπει οι αρχές σε τοπικό επίπεδο να μένουν αυστηρά στην πολιτική του κέντρου. Οι αποφάσεις της πρωτεύουσας μπορεί να ευνοούν το εθνικό «ευ», αλλά μόνο οι τοπικές μονάδες είναι εκείνες που μπορούν να ξέρουν τις ανάγκες τους και τις αποφάσεις που πρέπει να λάβουν, ώστε το μέλλον τους να πάψει να θεωρείται αβέβαιο.
Το χάσμα κέντρου-περιφέρειας προκαλεί προβλήματα, πάντα προκαλούσε και πάντα θα προκαλεί, αλλά και η προσκόλληση στην εθνική πολιτική, που βασίζεται στις αυθαίρετες και πολλές φορές ζημιογόνες για τις περιφερειακές περιοχές της πολιτείας αποφάσεις, θέτει την εμπιστοσύνη του λαού σε προβληματισμό. Κάθε πολιτεία οφείλει να είναι συμπαγής, πράγμα που είναι δυνατό μονάχα μέσα από την εμπιστοσύνη που της δείχνει ο λαός, εάν θέλει να επιβιώσει. Συνεπώς, μια μικρή απόσταση από την κεντρική πολιτική μιας χώρας θα προσφέρει έναν μεγαλύτερο βαθμό εμπιστοσύνης προς αυτή μακροπρόθεσμα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- B40 Balkan Cities Network Declaration, B40 Balkan Cities Network, διαθέσιμο εδώ
- ATHENS HOSTS B40 BALKAN CITIES NETWORK MAYORS SUMMIT, Μayors of Europe, διαθέσιμο εδώ
