Της Ασπασίας Οικονομοπούλου,
Τα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τoν περασμένο μήνα, αποφάσισαν μέτρα για τη μείωση του αριθμού των παράτυπων μεταναστών στην Ευρώπη.
«Θα ενεργήσουμε για να ενισχύσουμε τα εξωτερικά μας σύνορα και να αποτρέψουμε την παράτυπη μετανάστευση», δήλωσε τότε η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ursula von der Leyen. Tα κράτη-μέλη συμφώνησαν για τον αποτελεσματικότερο έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε., την ενίσχυση της πολιτικής της Ε.Ε. για τις επιστροφές και τις επανεισδοχές και την εργασία για το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο. Η Ε.Ε. θα ξεκινήσει πιλοτικά έργα με επίκεντρο τις διαδικασίες στα σύνορα, για να παρουσιάσει τις βέλτιστες πρακτικές, όπως γρήγορες και δίκαιες διαδικασίες ασύλου και πώς αντιμετωπίζονται οι επιστροφές. Ο Frontex, ο Οργανισμός Ασύλου της Ε.Ε., και η Europol θα υποστηρίξουν αυτά τα πιλοτικά έργα.
Ωστόσο, η πιθανή οικονομική κατάρρευση της Τυνησίας έχει αιφνιδιάσει τους φορείς λήψης αποφάσεων της Ε.Ε. εν μέσω φόβων ότι περισσότεροι μετανάστες ενδέχεται να φύγουν με βάρκες προς την Ευρώπη. Εάν η Τυνησία καταρρεύσει οικονομικά ή κοινωνικά, τότε θα βρεθούμε σε μια κατάσταση, όπου νέες ροές μεταναστών θα έρθουν στην Ευρώπη, δήλωσε στους δημοσιογράφους τη Δευτέρα (20 Μαρτίου), ο Josep Borrell, Eπικεφαλής Eξωτερικής Πολιτικής της Ε.Ε. Οι πιέσεις από την Ιταλία αυξάνονται για το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να αποδεσμεύσει ένα δάνειο σχεδόν 2 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Τύνιδα, παρά το γεγονός ότι οι εθνικές αρχές έχουν καθυστερήσει επί μήνες υπό τον Πρόεδρο Kais Saied.
«Δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε μια χώρα που δεν μπορεί να υπογράψει συμφωνία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο», είπε ο Βοrrell. Όμως, καθώς η Τυνησία ξεπέρασε πρόσφατα τη Λιβύη στον αριθμό των αναχωρήσεων σκαφών με μετανάστες που κατευθύνονται προς την Ιταλία, το θέμα έχει απασχολήσει την ηγεσία της Ένωσης. Σε επιστολή ενόψει της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε., αργότερα αυτή την εβδομάδα, στις Βρυξέλλες, η von der Leyen ανέφερε ότι είναι έτοιμοι να κινητοποιήσουν επιπλέον 110 εκατομμύρια ευρώ για τη Βόρεια Αφρική, για να εμποδίσουν τους ανθρώπους να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους, παίρνοντας βάρκες προς την Ευρώπη. Είπε ότι αυτό έρχεται πέρα από τα 208 εκατομμύρια ευρώ, που έχουν ήδη ανακοινωθεί για το 2023 και προορίζονται για «εθελούσια επιστροφή, συνεργασία κατά του λαθρεμπορίου, εξοπλισμό και εκπαίδευση».
Αν και δεν έχει οριστεί ημερομηνία, η Πρόεδρος της Επιτροπής είπε ότι η Ilva Johanson, μαζί με Ιταλούς και Γάλλους Υπουργούς, θα μεταβούν, επίσης, σύντομα στην Τυνησία. Η Ε.Ε. θέλει επιχειρησιακές συνεργασίες κατά του λαθρεμπορίου, τόσο στην Αίγυπτο όσο και στην Τυνησία, συμφωνίες που πιθανότατα θα δώσουν στην Ε.Ε. την ενίσχυση του αστυνομικού και του μηχανισμού ασφαλείας της. Αν και οι λεπτομέρειες αυτών των σχεδίων παραμένουν ελάχιστες, ένα εσωτερικό έγγραφο της Ε.Ε. για το λαθρεμπόριο μεταναστών, από τον περασμένο Δεκέμβριο, καθορίζει επιχειρησιακά σχέδια για την Ιταλία για την ενίσχυση των ερευνών, κυρίως, με την Αίγυπτο, τη Λιβύη και την Τυνησία. Αυτό περιλαμβάνει ανταλλαγή πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο και ανταλλαγή πληροφοριών, μαζί με την αστυνομική υπηρεσία της Ε.Ε. Europol και τη Eurojust, την υπηρεσία της Ε.Ε. για τη δικαστική συνεργασία.
Ο Thomas Spijkerboer, Καθηγητής Μεταναστευτικού Δικαίου στο Vrije Universiteit Amsterdam, λέει ότι τέτοια σχέδια είναι πιο εύκολο να περάσουν σε χώρες, όπου η δημοκρατία απειλείται ή δεν υπάρχει. «Αυτό μπορεί να είναι ένα κρίσιμο στοιχείο στην Τυνησία», είπε. Ο Πρόεδρος της Τυνησίας είχε εξαπολύσει, στα τέλη Φεβρουαρίου, μια επίθεση εναντίον των Αφρικανών της υποσαχάριας Αφρικής, χαρακτηρίζοντάς τους ως πράκτορες, που επιδιώκουν να αλλάξουν μια αραβική δημογραφία. Αυτό έγινε εν μέσω καταστολής σε επικριτές και στελέχη της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ο Spijkerboer, μαζί με μια χούφτα άλλους ερευνητές, είχαν ερευνήσει τις πολιτικές ασύλου της Ε.Ε. και τον αντίκτυπό τους στην Τυνησία, τον Νίγηρα, τη Σερβία και την Τουρκία. Ανάμεσα στα κύρια ευρήματα στην έκθεσή τους 40 σελίδων είναι ότι οι αρχές και στις τέσσερις αρνούνται να εφαρμόσουν αποτελεσματικά συστήματα ασύλου. «Γνωρίζουν ότι αυτές θα χρησιμεύσουν ως πολιτικές περιορισμού», είπε. Η Τυνησία αρνήθηκε, επίσης, να υιοθετήσει τον νόμο της για το άσυλο, που συντάχθηκε εν μέρει από την Υπηρεσία του Ο.Η.Ε. για τους Πρόσφυγες (UNHCR) μαζί με την οικονομική υποστήριξη της Ε.Ε. Ο Spijkerboer δηλώνει ότι η Τύνιδα φοβάται ότι η υιοθέτησή του θα επιτρέψει στην Ευρώπη να ορίσει την Τυνησία ως ασφαλή τρίτη χώρα και, στη συνέχεια, να την πιέσει να δεχθεί να πάρει πίσω ανθρώπους που διασώθηκαν στη Μεσόγειο.
Λέγοντας ότι η Ιταλία έχει «ηγετική θέση» στην Ε.Ε., η Πρωθυπουργός της Ιταλίας, Giorgia Meloni, επιβεβαίωσε ότι θα θίξει τη μετανάστευση, παρόλο που «ένα μεγάλο μέρος» του έκτακτου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Φεβρουαρίου αφιερώθηκε στο θέμα. «Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια έκτακτη ανάγκη που γίνεται διαρθρωτική, αυτός ο ορισμός είναι το πιο ρεαλιστικό στιγμιότυπο», είπε η Meloni, η οποία επιτέθηκε στην Ευρώπη και τη Δύση, επειδή «παραμελήθηκε έντονα» το ζήτημα της μετανάστευσης για χρόνια και άφησε μόνη την Ιταλία, τα νότια σύνορα της Ευρώπης.
«Πριν από κάθε υποθετικό δικαίωμα μετανάστευσης, κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να μην αναγκαστεί να μεταναστεύσει, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή», τόνισε η Meloni. Για να λύσει το «πρόβλημα» της μετανάστευσης, η ιταλική κυβέρνηση πιστεύει στη σταθεροποίηση της Τυνησίας, η οποία βρίσκεται στα πρόθυρα κρίσης. Ο Υπουργός Άμυνας της Ιταλίας, Guido Crosetto, είχε, επίσης, ζητήσει ενισχυμένο έλεγχο στα νότια σύνορα της Ε.Ε. (της Ιταλίας).
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Άτυπη Σύνοδος Ε.Ε.: Συμφωνήθηκαν αυστηρότερα μέτρα για την μετανάστευση, Εuronews.gr, διαθέσιμο εδώ
- EU agrees tougher rules for irregular migrants, France 24, διαθέσιμο εδώ
- Meloni will put migration on table at EU Council summit, Εuractiv, διαθέσιμο εδώ
