Της Δήμητρας Γρηγοριάδου,
Σύμφωνα με τους σωζόμενους μύθους, η Ιώ ήταν κόρη του Ίναχου και της Μελίας ή της Αργείας, ενώ άλλες πηγές την αναφέρουν ως κόρη του Ίασου (γιος του Άργους και της Ισμήνης) ή του Πείρασου (ή Πειρήνα).
Ο μύθος λέει πως η Ιώ ήταν ιέρεια της Ήρας και έγινε ερωμένη του Δία, αλλά τα πράγματα πήραν άσχημη τροπή όταν η Ήρα ανακάλυψε αυτή την παράνομη σχέση. Τότε ο Δίας, θέλοντας να προστατεύσει την Ιώ από τη ζήλια της συζύγου του, την μεταμόρφωσε σε αγελάδα και έδωσε όρκο στην Ήρα ότι δεν θα την ξαναέβλεπε. Η Ήρα, ωστόσο, πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα, απαίτησε να της δώσει την Ιώ, την οποία και παρέδωσε στον Άργο τον «πανόπτη». Ο Άργος είχε μάτια σε ολόκληρο το σώμα του και έδεσε την Ιώ σε μία ελιά στο ιερό δάσος των Μυκηνών επιτηρώντας την διαρκώς. Άλλες πηγές αναφέρουν ότι δεν μεταμόρφωσε ο Δίας την Ιώ, αλλά η ίδια η Ήρα και ότι το σώμα της διατηρούσε τρία χρώματα αλλάζοντας άλλοτε σε λευκό, άλλοτε σε ρόδινο και άλλοτε σε μαύρο.
Ο Δίας, μην αντέχοντας να βλέπει την Ιώ σε αυτήν την κατάσταση, έστειλε τον Ερμή να την βοηθήσει. Ο Ερμής, λοιπόν, είτε αποκοίμισε τον Άργο παίζοντάς του τον αυλό του, είτε τον σκότωσε πετώντας του έναν βράχο και έτσι απελευθέρωσε την ερωμένη του Δία. Τότε, η Ήρα τυφλωμένη από το μίσος της και από την επιθυμία της να την εκδικηθεί, της έστειλε μια βοϊδόμυγα, η οποία δεν της επέτρεπε να μείνει σε ένα μέρος. Η Ιώ, έτσι, με τη μορφή της αγελάδας, περνώντας το Ιόνιο πέλαγος, περιπλανήθηκε στην Ιλλυρία, στον Αίνο, στη Θράκη, στον Βόσπορο, στην Κριμαία, στη Σκυθία και σε πολλά ακόμη μέρη της Ευρώπης και της Ασίας, μέχρι που έφτασε στην Αίγυπτο. Μόνο εκεί μπόρεσε να επανέλθει στην αρχική ανθρώπινη μορφή της και γέννησε τον γιο της Έπαφο, καρπό του έρωτά της με τον Δία. Μια άλλη παράδοση, βέβαια, αναφέρει πως ο Έπαφος γεννήθηκε σε μια σπηλιά στην Εύβοια.
Η Ήρα, ωστόσο, δεν άφησε την Ιώ ήσυχη ούτε και τότε, αντιθέτως, έδωσε εντολή στους Κουρήτες να κλέψουν το βρέφος. Ο Δίας μόλις έμαθε το μοχθηρό σχέδιο της Ήρας, σκότωσε αμέσως τους Κουρήτες αλλά ήταν ήδη πολύ αργά καθώς δεν βρήκε το μωρό και έτσι η δύστυχη Ιώ άρχισε να περιπλανιέται ξανά ψάχνοντας τον Έπαφο. Τελικά, βρήκε το σπλάχνο της στη Συρία, όπου μεγάλωνε με τη γυναίκα του βασιλιά της Βυβλίδας, και αφού το πήρε μαζί της επέστρεψε στην Αίγυπτο. Εκεί, παντρεύτηκε τον βασιλιά των Αιγυπτίων, Τηλέγονο, και την λάτρεψαν σαν θεά, δίνοντάς της, μάλιστα, και το όνομα Ίσιδα. Ο Έπαφος όταν μεγάλωσε έγινε βασιλιάς της Αιγύπτου και παντρεύτηκε την κόρη του Νείλου, Μέμφιδα, με την οποία απέκτησε μια κόρη, τη Λιβύη, απόγονος τη οποίας ήταν ο Δαναός.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Συλλογικό έργο, (1986), Οι Ήρωες, στο: Ελληνική Μυθολογία (3), Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών.
- ΙΩ, greek-language.gr, Διαθέσιμο εδώ