Toυ Ελευθέριου Χονδρού,
Τον Μάιο του 2022, όταν Φινλανδοί και Σουηδοί αξιωματούχοι ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να ενταχθούν στη συμμαχία του ΝΑΤΟ, σε μια ιστορική αλλαγή και για τις δύο χώρες, έγινε λόγος για «μια γρήγορη επικύρωση της συμφωνίας». Αλλά ο δρόμος προς την ένταξη ήταν πιο δύσκολος από ό,τι είχε αρχικά οραματιστεί. Αυτή την εβδομάδα, Φινλανδοί αξιωματούχοι ταξίδεψαν στην Τουρκία, για να προσπαθήσουν να επισφραγίσουν τη συμφωνία, ενώ οι Σουηδοί αξιωματούχοι έμειναν στη χώρα τους.
Ο Τούρκος Πρόεδρος, Recep Tayyip Erdogan, ήταν ο κύριος παράγοντας της δυσκολίας τους τελευταίους 10 μήνες. Την Παρασκευή, ανακοίνωσε ότι το αίτημα ένταξης της Φινλανδίας στάλθηκε στο κοινοβούλιο της Τουρκίας για επικύρωση, ανοίγοντας τον δρόμο για την ανάπτυξη της συμμαχίας. Αλλά ο Erdogan δεν θα υπογράψει την προσφορά της Σουηδίας χωρίς πρόσθετα βήματα, πράγμα που σημαίνει ότι οι Σκανδιναβοί γείτονες που ορκίστηκαν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ «χέρι–χέρι», στην πραγματικότητα δεν θα ενωθούν.
Σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Φινλανδό Πρόεδρο, Sauli Niinisto, την Παρασκευή, στην Άγκυρα, την πρωτεύουσα της Τουρκίας, ο Erdogan απέδωσε στη Φινλανδία ότι έλαβε «ειλικρινή και συγκεκριμένα βήματα», για να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις ασφαλείας που ανέλαβε στην Τουρκία, πριν από σχεδόν έναν χρόνο, στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, στη Μαδρίτη. «Αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε τη διαδικασία έγκρισης του πρωτοκόλλου ένταξης της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ στο κοινοβούλιό μας, με βάση την ευαισθησία και την απόσταση που έχει επιτύχει η χώρα μας για την αντιμετώπιση των ανησυχιών μας για την ασφάλεια», είπε ο Erdogan, προσθέτοντας ότι οι συνομιλίες με τη Σουηδία «θα συνεχιστούν με βάση τις αρχές της συμμαχίας μας και την προσέγγισή μας στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας».
Σε αυτό το σημείο, ο τρόπος με τον οποίο θα προχωρήσει η διαδικασία, «θα συνδέεται άμεσα με τα συγκεκριμένα βήματα που θα κάνει η Σουηδία», είπε, αναφέροντας την άρνηση της Σουηδίας να εκδώσει «τρομοκράτες» που συνδέονται με το μαχητικό Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν. Τους τελευταίους μήνες, η Τουρκία έχει εκφράσει οργή για τις διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στη Στοκχόλμη κατά του Erdogan, συμπεριλαμβανομένης μιας διαδήλωσης τον Ιανουάριο, που περιελάμβανε το κάψιμο ενός Κορανίου. Για τον Erdogan, ο διαχωρισμός της Φινλανδίας από τη Σουηδία φαίνεται, επίσης, να είναι ένα εγχώριο πολιτικό παιχνίδι-μια έκκληση στους εθνικιστές ψηφοφόρους, καθώς υστερεί σε σχέση με τον κύριο αντίπαλό του σε ορισμένες δημοσκοπήσεις, ενόψει των προγραμματισμένων εκλογών της 14ης Μαΐου.
Για το ΝΑΤΟ, οι γελοιότητες του Erdogan είναι κάτι μεταξύ ενός κακοπροαίρετου ερεθισμού και ενός επικίνδυνου αντιπερισπασμού. Το ΝΑΤΟ επιμένει ότι και οι δύο χώρες θα ενταχθούν τελικά, καθιστώντας τη συμμαχία ισχυρότερη. Αλλά μέχρι να το κάνουν, οι αξιωματούχοι θα συνεχίσουν να ξοδεύουν χρόνο και ενέργεια, μεταβαίνοντας μεταξύ των πρωτευουσών, για να κλείσουν μια συμφωνία, ενώ η Ρωσία διεξάγει πόλεμο. Αυτή την εβδομάδα, ο Πρωθυπουργός της Σουηδίας, Ulf Kristersson, φαινόταν να παραδέχεται ότι η Φινλανδία θα ήταν πρώτη. «Δεν αποκλείεται η Σουηδία και η Φινλανδία να επικυρώσουν σε διαφορετικά βήματα», είπε.
Το ερώτημα τώρα είναι τι ακολουθεί. Η Τουρκία ήταν το κύριο εμπόδιο, αλλά όχι το μοναδικό. Η Ουγγαρία έχει σηματοδοτήσει ότι υποστηρίζει την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας, αλλά συνεχίζει να καθυστερεί μια κοινοβουλευτική ψηφοφορία για το θέμα, οδηγώντας σε εικασίες ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το θέμα ως μοχλό στη μάχη της με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ λένε ότι είναι βέβαιοι ότι η Ουγγαρία θα επικυρώσει και τις δύο υποψηφιότητες σύντομα. Αν υποθέσουμε ότι η Ουγγαρία θα προχωρήσει, η Σουηδία θα χρειαστεί ακόμα να διαπραγματευτεί με την Τουρκία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Turkey’s Erdogan endorses Finland’s NATO bid, but Sweden must wait, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Sweden to Pursue NATO Entry as Turkey Decouples Nordic Bids, Bloomberg, διαθέσιμο εδώ
