Της Μαρίας Μπότη,
Σε έναν κόσμο που η σύγκριση με τους άλλους είναι αναπόφευκτη, ο φόβος της απώλειας στιγμών, ή εμπειριών, ακμάζει. Το FOMO (Fear Of Missing Out) –ή αλλιώς, ο φόβος να μείνεις απ’ έξω ή να αφήσεις μία ευκαιρία να πάει χαμένη– αναφέρεται στην αίσθηση ή την αντίληψη, ότι οι άλλοι διασκεδάζουν περισσότερο, ζουν καλύτερες ζωές, ή βιώνουν καλύτερα πράγματα. Στην ουσία, είναι το άγχος που νιώθει κάποιος όταν θεωρεί ότι δεν απολαμβάνει τη ζωή όσο οι γύρω του. Αυτή η αρνητική οπτική, πολλές φορές, οδηγεί σε αισθήματα ζήλιας και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την αυτοεκτίμηση.
Λίγο ή πολύ, όλοι έχουμε βρεθεί σε μία θέση που δεν «μπορούμε» να πούμε «όχι» σε μία πρόταση, γιατί πιστεύουμε ότι θα χάσουμε κάτι που αξίζει να ζήσουμε και ζουν οι άλλοι. Ωστόσο, η επαναλαμβανόμενη αποδοχή προτάσεων, μόνο και μόνο επειδή φοβόμαστε μην χάσουμε κάτι σημαντικό, είναι ένα από τα συμπτώματα του FOMO. Πρόκειται για ένα είδος κοινωνικού άγχους, που χαρακτηρίζεται από την επιθυμία του ατόμου να παραμένει συνεχώς συνδεδεμένο με το τι κάνουν οι άλλοι.
Παράλληλα, το FOMO συνδέεται και με τον φόβο της λάθος επιλογής, καθώς διαιωνίζει την αίσθηση ότι κάποιος θα μπορούσε να πάρει τη λάθος απόφαση για το πώς θα περάσει τον χρόνο του, πιστεύοντας ότι θα μπορούσε ένα περάσει καλύτερα.
Η καθημερινότητα και ο γρήγορος τρόπος ζωής, όπου συνεχώς βρισκόμαστε σε μία κίνηση και προσπαθούμε να τα προλάβουμε όλα έχοντας λίγες στιγμές χαλάρωσης και προσωπικού χρόνου, είναι πιθανό να ενισχύσουν τα συμπτώματα του FOMO. Πολλοί πιστεύουν ότι απορροφώνται στις υποχρεώσεις και η ζωή κυλάει, χωρίς να μπορούν να την αξιοποιήσουν, όπως θα ήθελαν. Άγχος, απογοήτευση, αρνητικά συναισθήματα πλημμυρίζουν την καθημερινότητα πολλών ανθρώπων, οι οποίοι προσπαθούν να ισορροπήσουν σε ένα τεντωμένο σχοινί.
Η ιδέα ότι μπορεί να χάσουμε μία σημαντική στιγμή που βιώνουν άλλοι δεν είναι νέα για την εποχή, ωστόσο, ενισχύεται όλο και περισσότερο εξαιτίας της ευρείας προβολής της καθημερινότητάς μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο καταιγισμός αναρτήσεων δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο σύγκρισης με τους άλλους και ενισχύει όλο και περισσότερο το αίσθημα κατωτερότητας που γεννά η μη συμμετοχή σε διάφορα γεγονότα.
Πλατιά χαμόγελα, ξέφρενη διασκέδαση, απόλυτη χαλάρωση και ωραιοποιημένα σενάρια –όπως παρουσιάζονται σε έναν «πλαστό» κόσμο που δημιουργούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης– έρχονται συχνά σε αντίθεση με την πραγματικότητα. Ως εκ τούτου, η αίσθηση του «φυσιολογικού» διαστρεβλώνεται και δημιουργείται σε πολλούς η εντύπωση πως περνούν χειρότερα από τους γύρω τους.
Στον αντίποδα του FOMO, βρίσκεται το JOMO (Joy Of Missing Out).
Ουσιαστικά, ερμηνεύεται ως το αίσθημα ικανοποίησης που αισθάνεται κάποιος με τις επιδιώξεις και τις δραστηριότητές του, χωρίς να ανησυχεί για την πιθανότητα να χάσει κάτι από όσα μπορεί να κάνουν οι άλλοι. Απολαμβάνει, δηλαδή, τις δικές του εμπειρίες, χωρίς να αγχώνεται ότι οι γύρω του έχουν μία πιο «γεμάτη» καθημερινότητα. Γιατί πάντα θα υπάρχει κάτι καλύτερο να κάνουμε, αλλά το σημαντικό είναι να το αποδεχόμαστε και να μπορούμε να δούμε ότι υπάρχει πάντα κάτι να απολαύσουμε σε κάθε κατάσταση που βρισκόμαστε.
Ο πρώτος τρόπος εφαρμογής του JOMO είναι να γνωρίζουμε ποιους στόχους θέλουμε να επιτύχουμε. Είναι σημαντικό να εστιάζουμε σε αυτούς και να αφήσουμε στην άκρη οτιδήποτε μας αποσπά την προσοχή. Με αυτόν τον τρόπο, εστιάζουμε σε αυτό που στοχεύουμε και δεν αποπροσανατολιζόμαστε, πέφτοντας στην παγίδα του FOMO.
Παράλληλα, η ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής μπορεί να φέρει μεγάλες αλλαγές στην ψυχολογία, και κατ’ επέκταση μπορεί να συμβάλει στην απομάκρυνση από το σύνδρομο FOMO. Ο δημιουργικός χρόνος με τα αγαπημένα μας πρόσωπα, ή οι στιγμές χαλάρωσης και η αφοσίωση στον εαυτό μας, μπορούν να δημιουργήσουν την αίσθηση της πληρότητας. Όταν είμαστε καλά με τον εαυτό μας, είμαστε καλά και με τους γύρω μας.
Ίσως να μην είναι δυνατό στις μέρες μας να περιοριστεί το σύνδρομο FOMO, σε μία κοινωνία όπου λείπει η αθωότητα και πρωταγωνιστεί η επίδειξη. Ίσως να είναι στη φύση μας να μπαίνουμε σε μία αέναη διαδικασία σύγκρισης, ωστόσο, το σημαντικό είναι αυτή η (αυτο)κριτική να επιφέρει απτά αποτελέσματα ως προς την ποιότητα της δικής μας ζωής. Η αίσθηση πως δεν θέλουμε να χάνουμε στιγμές μπορεί να οδηγήσει και σε έναν επαναπροσδιορισμό των στόχων μας και σε μία προσπάθεια βελτίωσης της δικής μας καθημερινότητας.
Το μυστικό κρύβεται στη σωστή ισορροπία. Αντί να εστιάζουμε σε όσα δεν απολαμβάνουμε, ή σε όσα δεν έχουμε ζήσει, πρέπει να σκεφτούμε και να αισθανόμαστε περήφανοι για όσα έχουμε καταφέρει μέχρι σήμερα. Να νιώθουμε ευγνωμοσύνη για όσα μέχρι σήμερα θεωρούσαμε δεδομένα και να συνειδητοποιήσουμε την αξία τους. Σκοπός δεν είναι να απολαμβάνουμε όσα οι άλλοι επιθυμούν, αλλά όσα εμείς οι ίδιοι έχουμε ανάγκη και μας γεμίζουν ψυχικά! Να μην ψάχνουμε τι κάνουν οι άλλοι, αλλά να αναζητήσουμε τι πραγματικά θέλουμε να κάνουμε εμείς!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- 1Ο Symptoms of Missing Out (FOMO), shorelinerecoverycenter.com, διαθέσιμο εδώ
- Opposite word of FOMO, here are the benefits of JOMO in everyday life, bfi.co.id, διαθέσιμο εδώ
- Fomo, el.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
