Της Μαρίας Πολίτου,
Το διαδίκτυο αποτελεί ένα μέσο στο οποίο ελλοχεύουν πολλοί κίνδυνοι, χωρίς να είναι εμφανείς. Αρκετοί γονείς, κυρίως οι νέοι, είναι εξοικειωμένοι με τα social media και συνηθίζουν να δημοσιεύουν stories, φωτογραφίες και βίντεο των παιδιών τους, προκειμένου να δείξουν την αγάπη τους για εκείνα. Πολλοί επιθυμούν να «ανεβάσουν» κάποιες ευτυχισμένες στιγμές της ζωής τους, ώστε να μοιραστούν αυτήν τη στιγμή με τους γνωστούς τους ή ακόμα και με ακολούθους που δεν γνωρίζουν ούτε οι ίδιοι. Ωστόσο, το ερώτημα που προκύπτει είναι το εξής: εάν και κατά πόσο, είναι καλό να εκθέτουμε τα παιδιά στα social media; Και θα ήταν καλύτερο ή όχι να αποφασίζουν από μόνα τους μόλις μεγαλώσουν για το τι θα ανεβάσουν;
Οι νέοι γονείς είναι η γενιά των social media που έχει ελλιπή πληροφόρηση για τους κινδύνους του διαδικτύου, αλλά και για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να προστατέψει ένα παιδί. «Ποστάρουν» φωτογραφίες και βίντεο, μοιράζονται προσωπικές πληροφορίες σε ιστοτόπους και γενικότερα κάνουν “sharenting”. Η λέξη “sharenting” προέρχεται από τη συγχώνευση των λέξεων sharing και parenting και σχετίζεται με την υπερκοινοποίηση των προσωπικών στιγμών ενός παιδιού. Πολλοί επιστήμονες έχουν ασχοληθεί με τις επιπτώσεις του συγκεκριμένου φαινομένου και οι περισσότεροι έχουν καταλήξει στο ότι είναι σχεδόν απαγορευτικό να δημοσιοποιούμε φωτογραφίες μικρών παιδιών.
Από το διαδίκτυο, προκύπτει ένας τεράστιος όγκος δεδομένων που κοινοποιείται, ανταλλάσσεται και αποθηκεύεται. Αυτά τα δεδομένα, είναι προσβάσιμα σε πολύ περισσότερα άτομα από όσα μπορεί να φαντάζεται κάποιος. Αυτή είναι και μία παράμετρος, την οποία ίσως οι γονείς να μην έχουν σκεφτεί, ούτε και τον αντίκτυπο που μπορεί να έχουν οι αναρτήσεις στη μελλοντική ζωή ενός παιδιού. Σύμφωνα με ειδικούς επιστήμονες, όταν εκτίθεται μία πληροφορία στο διαδίκτυο, τότε δημιουργείται μία ψηφιακή ταυτότητα, ένα ψηφιακό αποτύπωμα που θα ακολουθεί κάποιον για όλη του τη ζωή, ακόμα και αν κάποια στιγμή τη διαγράψει. Αυτό το γεγονός σημαίνει ότι είναι πολύ εύκολο κάποιος άγνωστος να ανακαλύψει προσωπικά δεδομένα, όπως ονόματα, ημερομηνίες γέννησης, οδούς κατοικιών και να τα συνδέσει με άλλες διαδικτυακές πηγές προκειμένου να δημιουργήσει ψεύτικα προφίλ. Όλο αυτό δείχνει ότι υπάρχει κίνδυνος υποκλοπής ταυτότητας και διαρροή σημαντικών στοιχείων.
Μέσω ερευνών που έχουν διεξαχθεί, έχει διαπιστωθεί ότι η αποκάλυψη τόσων πληροφοριών μπορεί να προκαλέσει ρήξη στη σχέση μεταξύ γονέα και παιδιού όσο το παιδί ωριμάζει. Σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να κλονιστεί η εμπιστοσύνη του παιδιού στον γονέα, ιδιαίτερα όταν ο γονιός μπορεί να ανεβάζει λεπτομερείς πληροφορίες για το παιδί, όπως την απόδοσή του στο σχολείο ή την απόδοσή του σε κάποια δραστηριότητα. Ωστόσο, ακόμα και στην ενήλικη ζωή ενός παιδιού, η υπέρμετρη δημοσίευση φωτογραφιών του παρελθόντος μπορεί να προκαλέσει σημαντικό εμπόδιο στην επαγγελματική του καριέρα. Πλέον οι εργοδότες ελέγχουν ολοένα και περισσότερο τη διαδικτυακή δραστηριότητα των υποψηφίων και ως εκ τούτου οι δημοσιευμένες εικόνες από γονείς θα μπορούσαν να επηρεάσουν την αξιολόγηση του παιδιού τους.
Συνεπώς, η προστασία των παιδιών από τους γονείς θα πρέπει να είναι πολυεπίπεδη. Με λίγα λόγια, από την στιγμή που κάθε κίνηση, κάθε βίντεο και κάθε φωτογραφία μπαίνει στο bucket ενός ιστοτόπου, οι γονείς θα πρέπει να αξιολογούν ποιες πληροφορίες θα ήταν καλό να «ανεβάζουν» και ποιες όχι. Τα παιδιά, δεν έχουν ανάγκη να δείξουν στα social media κάτι το οποίο έχουν καταφέρει, αλλά μόνο οι γονείς το επιδιώκουν. Οι γονείς είναι αυτοί οι οποίοι έχουν την ανάγκη αυτοπροβολής.
Όπως φαίνεται, στα social media είναι σημαντικό να υπάρχουν υγιείς συνθήκες και συνήθειες, ώστε να διασφαλίζεται μία υπεύθυνη συμπεριφορά των χρηστών τους. Η κοινή χρήση φωτογραφιών και εικόνων ενός παιδιού μπορεί να αποτελέσει μία παγίδα και το παιδί να παραμείνει παντοτινά εκτεθειμένο στο διαδίκτυο, χωρίς τη συγκατάθεσή του. Επομένως, στον κόσμο της ψηφιακής εποχής όπου ζούμε πρέπει να υπάρχει σωστή ενημέρωση, όρια και μία έλλογη χρήση του διαδικτύου ώστε να μην εκτίθενται ποτέ τα παιδιά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ: ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΙ ΤΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΝ ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ, parallaximag.gr, διαθέσιμο εδώ
- Παιδί και διαδίκτυο: Προκλήσεις, κίνδυνοι και αντιμετώπιση, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Γουλτίδης, Χ. (2015), Τα παιδιά στο Δι@δίκτυο: Προφυλάξτε τα παιδιά σας από τους κινδύνους του Διαδικτύου, Εκδόσεις Κλειδάριθμος.
