Της Ζωής Σπέντζα,
Ζούμε σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από τους γρήγορους ρυθμούς ζωής, τις αλλαγές, την εξέλιξη, αλλά και την αλλοτρίωση στις διαπροσωπικές σχέσεις, που σε κάνουν ολοένα και πιο επιφυλακτικό. Ζούμε μέσα στην πίεση, τον φόβο, τη διστακτικότητα και την αίσθηση ότι πρέπει πάντα κάτι να προλάβουμε, να είμαστε ένα βήμα μπροστά για να βγούμε κερδισμένοι. Τρέχουμε, κάνοντας τα απλά πράγματα, να φαίνονται δύσκολα. Ναι μεν η ζωή του ανθρώπου καθορίζεται από τον ίδιο, ωστόσο οι δυσκολίες είναι αναπόφευκτες και, πολλές φορές, αναγκαίες για τη διαμόρφωση ενός χαρακτήρα ικανού να αντιληφθεί την πραγματικότητα και να γνωρίσει όχι μόνο τους ανθρώπους, αλλά και τον κόσμο που τον περιβάλλει.
Ένας άνθρωπος που θεωρώ ότι ασχολήθηκε με τη συμπεριφορά του ατόμου, με το πόσο απρόβλεπτη είναι η ζωή, και του ασκήθηκε έντονη κριτική για τις προτιμήσεις και τις απόψεις του, είναι ο Όσκαρ Ουάιλντ. Αν και πολλά χρόνια πριν, τα έργα του αγγίζουν τη διαχρονικότητα. Πηγή έμπνευσής μου, ωστόσο, είναι το βραβευμένο έργο του, De Profundis (Εκ βαθέων), η επιστολή/εξομολόγηση του ίδιου το 1897, όντας φυλακισμένος, στον πρώην εραστή και φίλο του Μπόζι. Ο νεαρός ερωμένος του ήταν αυτός που τον οδήγησε στην οικονομική παρακμή και καλλιτεχνική «ξηρασία», καθώς πάτησε πάνω στην αδυναμία του καλλιτέχνη, τα συναισθήματα και τις καλές προθέσεις του, για να τον εκμεταλλευτεί προς όφελος δικό του και της οικογένειάς του.
Το να αναλώνεσαι σε φιλίες και σχέσεις ατελέσφορες, σε ανθρώπους ποταπούς, ρηχούς, λίγους για εσένα, σε κρατάει πίσω. Πίσω από τους στόχους σου και την προσωπική σου ανέλιξη. Δυστυχώς, οι ανθρώπινες σχέσεις ήταν και εξακολουθούν να είναι έτσι και σήμερα και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει, όσο οι άνθρωποι «παιδεύονται» διαφορετικά. Είναι αδύνατον να υπάρχει το ίδιο «δούναι και λαβείν» σε μια σχέση, ακόμα και αν οι προθέσεις είναι ίδιες, αφού οι χαρακτήρες είναι διαφορετικοί, και είναι διαφορετικοί γιατί έχουν αλλά βιώματα. Γεγονότα, άνθρωποι, απόψεις, επιδρούν διαφορετικά στον καθένα μας.
Ωστόσο, όλα αυτά είναι πολύ θεωρητικά, όταν θέλουμε να αντικρίσουμε κατάματα την πραγματικότητα. Και εμείς, όπως έκανε και ο Ουάιλντ στο έργο του, καλό θα ήταν να σταματήσουμε να δικαιολογούμε συμπεριφορές, εάν θέλουμε κάτι να λυθεί ουσιαστικά, έστω μέσα μας. Το να αναγνωρίζεις μια κατάσταση είναι το πρώτο βήμα προς τη λύτρωση. Δύσκολα ξεπερνάς κάτι που δεν έχεις αποδεχθεί, που δεν έχεις πιστέψει την έκταση της ασχήμιας του, όταν δεν έχεις πιστέψει ότι τις σχέσεις για κάποιους τις δημιουργούν τα κίνητρα και τίποτα παραπάνω. Αλλά, όπως λέει και ο ίδιος, τέτοιου είδους σχέσεις είναι τυραννία, τυραννία που διαρκεί, γιατί, κάποιες φορές, είναι αναπόφευκτη. Γιατί έχεις αισθήματα. Και πρέπει είτε να εγκαταλείψεις είτε να εγκαταλειφθείς.
Το δικαίωμα να ζούμε τη ζωή μας όπως θέλουμε το έχουμε, είτε οι πράξεις μας ευχαριστούν τους άλλους είτε όχι. Το ζήτημα είναι τι επιλέγεις να είσαι σε έναν κόσμο όπου όλοι κοιτάνε τον «καθρέφτη» τους. Προσωπικά, θεωρώ πως πρέπει να είσαι ο εαυτός σου, χωρίς να «πατάς» τους άλλους. Μάλιστα, βρίσκω πολύ εύστοχο αυτό που ο Ουάιλντ είπε κάποτε: «Ενώ βλέπω πως δεν υπάρχει τίποτε κακό σε ό,τι κάνει κανείς, βλέπω πως υπάρχει κάτι κακό σε ό,τι κανείς γίνεται». Όλα είναι επιλογές. Το κακό είναι πως δεν μπορείς να κλείσεις όλες τις πόρτες, ακόμα και αν ξέρεις την κατάληξη, ακόμα και εάν ξέρεις ότι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα αναλωθείς. «Ακόμα και αν σου είχα κλείσει τις πόρτες κατάμουτρα, θα έπρεπε να θυμηθείς πως κανένας δεν μπορεί να κλείσει για πάντα τις πόρτες στην αγάπη».
Τα συναισθήματά μας τείνουν να θολώνουν τη σκέψη, καθώς παραγκωνίζεται κάθε αίσθηση της λογικής. Ακόμα και όταν κάτι έχει για οδηγό του την ελπίδα, χωρίς τη λογική, είναι ουτοπία και όχι πραγματικότητα. Και «χορτάσαμε» από ουτοπικές υποσχέσεις σε αυτήν τη χώρα. Αν, λοιπόν, θέλεις να είσαι κάτι που θα έχει τιμή και αξία, σε έναν κόσμο που πάει από το κακό στο χειρότερο, σε έναν κόσμο ψεύτικο, κάνε την αρχή και γίνε εσύ ο αληθινός.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
-
Γουάιλντ, Ο. (1989), De profundis, Εκδόσεις Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος
