Του Βασίλη Μυρλίδη,
Όπως ανέφερα και στο προηγούμενο άρθρο, η Ε.Ε. βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο προς την «πράσινη» και αειφόρα ανάπτυξη, στοχεύοντας στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Οι κυριότεροι παράγοντες που αξιοποιούνται στην παραγωγή ενέργειας είναι, φυσικά, ο ήλιος – ηλιακή ενέργεια – που συλλέγεται από “panels”, η αιολική – ανεμογεννήτριες – τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια που παράγουν ενέργεια με την κίνηση του νερού, τα βιοκαύσιμα και η γεωθερμία. Μία άλλη πηγή ενέργειας, που σκοπίμως δεν αναφέρθηκε πριν, είναι το υδρογόνο. Ήδη το 2021, το 13,3% της καθαρής παραγόμενης ενέργειας της Ε.Ε. έγινε από το υδρογόνο. Τι είναι, όμως, το υδρογόνο που τελευταία όλο και περισσότερο ακούμε, πως παράγει ενέργεια και πως μπορεί αυτή να αξιοποιηθεί;
Το υδρογόνο, ως φορέας ενέργειας, μπορεί να παραχθεί από διάφορες πηγές, συμπεριλαμβανομένων των ορυκτών καυσίμων, της βιομάζας και των ανανεώσιμων πηγών, όπως η ηλιακή και η αιολική ενέργεια. Η παραγωγή από ορυκτά καύσιμα περιλαμβάνει την αντίδραση φυσικού αερίου ή μεθανίου με ατμό σε υψηλές θερμοκρασίες για την παραγωγή υδρογόνου και διοξειδίου του άνθρακα. Φυσικά, όπως γίνεται αντιληπτό, δεν νοείται να χρησιμοποιηθούν ορυκτά καύσιμα για την παραγωγή υδρογόνου, καθώς το περιβαλλοντικό αποτύπωμα – εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου – θα συνεχίσει να είναι υψηλό. Μία μέθοδος που χρησιμοποιεί τις Α.Π.Ε – αρά και είναι φιλική προς το περιβάλλον – είναι η ηλεκτρόλυση: αύτη περιλαμβάνει τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας για τη διάσπαση του νερού σε υδρογόνο και οξυγόνο. Τέλος, υπάρχει και η αεριοποίηση βιομάζας, δηλαδή η θέρμανση βιομάζας όπως ξύλο ή γεωργικά απόβλητα για την παραγωγή αερίου που μπορεί να μετατραπεί σε υδρογόνο.
Μόλις το υδρογόνο παραχθεί μπορεί να χρησιμοποιηθεί με διάφορους τρόπους: όπως για καύσιμο κίνησης οχημάτων, αφού πρώτα αποθηκευτεί σε κυψέλες καυσίμου για την τροφοδοσία, παράγοντας μόνο νερό ως υποπροϊόν. Η διαφορά του με τη χρήση ορυκτών καυσίμων (βενζίνη, πετρέλαιο) είναι ότι το υδρογόνο αποτελεί έναν καθαρό και αποδοτικό τρόπο για την τροφοδοσία των οχημάτων και τη μείωση των εκπομπών. Επίσης, μπορεί να υπάρξει χρήση – η οποία είναι πολύ σημαντική – στην αποθήκευση ενέργειας, καθώς το υδρογόνο μπορεί να αποθηκευτεί ως καύσιμο και να χρησιμοποιηθεί αργότερα για την παραγωγή ή τη μεταφορά ενέργειας. Από τη στιγμή που δεν είναι εύκολο να αποθηκεύσεις ενέργεια σε μπαταρίες και όση ενέργεια παράγεται πρέπει τις περισσότερες φορές να καταναλωθεί άμεσα, το υδρογόνο καθίσταται αρωγός στη λύση του προβλήματος αποθήκευσης (σαν μία καλύτερη μπαταρία). Υπάρχουν, επίσης, εφαρμογές και στη βιομηχανία για τη δημιουργία χημικών ή λιπασμάτων. Γενικότερα, το υδρογόνο είναι ένας πολλά υποσχόμενος φορέας ενέργειας, που μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και στη μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο ενεργειακό μέλλον. Τέλος, πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και υιοθέτηση του υδρογόνου θα παίξει το γεγονός ότι το υδρογόνο μπορεί να μεταφερθεί μέσω της υπάρχουσας υποδομής αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου.
Σε επίπεδο πολιτικής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω της στρατηγικής “REPowerEU” – που στόχο έχει μία πιο προσιτή, ασφαλή και βιώσιμη ενέργεια, αλλά και τη στρατηγική ανεξαρτησία της Ε.Ε. –, δίνει ιδιαίτερη προσοχή στην ανάπτυξη του υδρογόνου, θέτοντας ως στόχο ως το 2030, η παραγωγή να ανέρχεται σε 20 μεγατόνους/χρόνο. Στη χώρα μας, η περιφέρεια δυτικής Μακεδονίας, που τόσα χρόνια ήταν η βασική ηλεκτροπαραγωγός περιφέρεια της χώρας με τη χρήση του λιγνίτη, έχει θέσει ως στόχο να γίνει η πρώτη που θα φέρει το υδρογόνο μέσω αγωγών. Η περιφέρεια συνδέθηκε τελευταία με τους αγωγούς φυσικού αερίου, αλλά οι εγκαταστάσεις αυτών διαθέτουν την ικανότητα για πλήρη μετατροπή τους σε αγωγούς μεταφοράς υδρογόνου. Ακόμα, η Advent Technologies έχει δρομολογήσει επένδυση στην περιοχή – με τη χρήση κονδυλίων από το ευρωπαϊκό έργο Green HiP – για τη δημιουργία βιομηχανικής μονάδας παραγωγής κυψελών καυσίμου και ηλεκτρολυτών καθώς και συστημάτων αποθήκευσης.
Κλείνοντας, πρέπει να αναφερθεί πως ήδη πολλοί δήμοι και περιφέρειες σχεδιάζουν την επόμενη μέρα, με την καινοτομία στο ενεργειακό κομμάτι να είναι επιβεβλημένη. Για παράδειγμα, στην Καρδίτσα υπάρχει ενεργειακή κοινότητα που παράγει pellets από υπολείμματα καφέ. Όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, τα γεωργικά απόβλητα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή υδρογόνου. Η προσέγγιση που ενδείκνυται σε αυτές τις περιπτώσεις είναι αυτή της κυκλικής οικονομίας, που τίποτα δεν πάει χαμένο και όλα αξιοποιούνται. Με σωστό στρατηγικό σχεδιασμό, αλλά και σωστή αξιοποίηση των κεφαλαίων, χωρίς αυτά να κατασπαταληθούν για ακόμα μία φορά, η Ελλάδα μπορεί, επιτέλους, να καινοτομήσει και να αφήσει τις παθογένειες του παρελθόντος πίσω.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ενέργεια υδρογόνου: ποια τα οφέλη της για την ΕΕ; europarl.europa.eu , διαθέσιμο εδώ
- Κοιλάδα υδρογόνου στη δυτική Μακεδονία: Ποιες επενδύσεις σχεδιάζονται, businessdaily, διαθέσιμο εδώ
- Στρατηγική για το υδρογόνο για μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη, ec.europa.eu, διαθέσιμο εδώ
