Του Νίκου Αστυρακάκη,
Όταν κάποιος σκέφτεται ταινίες μιούζικαλ, έχει μια πολύ συγκεκριμένη εικόνα στο μυαλό του: Μελοδραματικές, ανάλαφρες ιστορίες, φανταχτερά μουσικοχορευτικά νούμερα με ρεπερτόριο αυστηρά στη baroque pop (με την ενίοτε εξωτερική επιρροή της ροκ, τζαζ, κ.λπ.), ίσως λίγη κωμωδία και ένα κεντρικό ρομάντζο. Με λίγα στοιχεία φαντασίας και καρτούν έχεις τις πιο κλασικές ταινίες της Disney, με τις οποίες μεγάλωσαν και συνεχίζουν να μεγαλώνουν γενιές παιδιών παγκοσμίως. Τώρα, άμα βγάλει κάποιος όλα αυτά τα παραπάνω στοιχεία –εκτός της ιστορίας που κινείται μέσω μουσικοχορευτικών νούμερων– και προσθέσει εξωγήινους τρανσέξουαλ, σεξουαλική αφύπνιση, φόνο με τσεκούρι και έναν ξανθό ημίγυμνο Άδωνη ως… τέρας του Φρανκενστάιν, έχει μία από τις αγαπημένες μου ταινίες όλων των εποχών: The Rocky Horror Picture Show.
Η ταινία αυτή, εκτός από μιούζικαλ, είναι ταυτόχρονα κωμωδία, τραγωδία, φάρσα, ΛΟΑΤΚΙ+ καμπαρέ και παρωδία των φθηνών Αμερικάνικων ταινιών επιστημονικής φαντασίας και τρόμου που κατέκλυζαν τα αμερικάνικα σινεμά από τις δεκαετίες του ’30 έως και του ‘60. Βασίστηκε στο μιούζικαλ The Rocky Horror Show, που γράφτηκε από τον Richard O’Brien, ενός ανθρώπου που αρνείται να κατηγοριοποιηθεί ως άντρας ή ως γυναίκα, στον απόηχο της σεξουαλικής επανάστασης του ‘60.
Το μιούζικαλ αυτό, που πρωτοανέβηκε στη σκηνή το 1973, περιστρέφεται γύρω από το νεαρό ζευγάρι Brad και Janet, ενός συντηρητικού ζεύγους που μένουν από λάστιχο σε ένα σκοτεινό δάσος μια βροχερή μέρα. Εκεί ανακαλύπτουν ένα κάστρο, κατοικημένο από τον τρελό επιστήμονα Dr Frank-N-Furter, ενός εξωγήινου bisexual τρανσέξουαλ από τον γαλαξία της Τρανσυλβανίας, και τους υπηκόους του, που σχεδιάζει να δημιουργήσει το υπέρτατο αρσενικό, τον ομώνυμο Rocky, που θα του εκπληρώσει κάθε φαντασίωση.
Η ταινία κυκλοφόρησε μόλις 2 χρόνια μετά, με την άμεση εμπλοκή του δημιουργού, ο οποίος παίζει και τον ρόλο του Riff-Raff, του «μπάτλερ» του Frank-N-Furter, καθώς και μεγάλο μέρος του αυθεντικού καστ από το θεατρικό (Little Nell, Patricia Quinn και ο –αείμνηστος πλέον– Tim Curry στο ντεμπούτο του ως Frank-N-Furter). Μερικές αξιοσημείωτες προσθήκες στο καστ αποτελούν τον ροκ σταρ Meat Loaf σε έναν μικρό αλλά αξέχαστο ρόλο, και μια νεαρή και άγνωστη τότε Susan Sarandon στον ρόλο της πρωταγωνίστριας, Janet.
Η ταινία αγκαλιάζει πλήρως το κιτς όλης της υπόθεσης, χωρίς όμως να χάνει την ειλικρίνεια που αντιμετωπίζει το κύριο θέμα της: τη σεξουαλική αφύπνιση του ζευγαριού. Ταυτόχρονα, αφήνει απ’ έξω την παραδοσιακή δομή των τραγουδιών που πρέπει να έχει ένα μιούζικαλ, καθώς αγκαλιάζει το rock and roll και το glam rock, που ήταν τότε τόσο δημοφιλές, και παραδίδει 20 πρωτότυπα ροκ τραγούδια, το ένα καλύτερο και πιο αξιομνημόνευτο από το άλλο. Όλη η ταινία είναι μετά ένα ξέφρενο καρναβάλι ιδιόμορφων σκηνικών και κοστουμιών (πολλοί ορίζουν τα κοστούμια της ως σημείο μηδέν στην πανκ μόδα), σεξουαλικά φορτισμένων νούμερων και αξιομνημόνευτων ατακών και στιγμών που θα αφήσουν τον θεατή –όπως και τους πρωταγωνιστές– σίγουρα αλλαγμένους σε σχέση με το πώς ήταν πριν την ταινία.
Η ταινία όμως, σήμερα, είναι αξιομνημόνευτη για έναν άλλο λόγο: έχει το παγκόσμιο ρεκόρ για την μακροβιότερη κινηματογραφική κυκλοφορία από κάθε άλλη ταινία. Αυτό συμβαίνει γιατί παίζει σε κινηματογράφους σε όλον τον κόσμο έως σήμερα. Η ιστορία για την κατάκτηση αυτού του ρεκόρ έχει επίσης ενδιαφέρον: υπήρξε τεράστια εμπορική και κριτική αποτυχία όταν κυκλοφόρησε αρχικά, ωστόσο οι διανομείς παρατήρησαν ότι πολλοί θεατές επέστρεφαν στις προβολές που έκαναν τα σινεμά.
Ορισμένοι μάλιστα ντύνονταν όπως τους χαρακτήρες και έφερναν αντικείμενα, π.χ. χαρτομάντιλα και χοτ-ντογκ, τα οποία πετούσαν στην οθόνη σε συγκεκριμένα σημεία. Άλλοι φώναζαν αυτοσχεδιασμένες ατάκες, ενώ άλλοι σηκώνονταν και μιμούνταν τους χαρακτήρες στην οθόνη. Μια κοινότητα άρχισε να σχηματίζεται, συγκεκριμένες ατάκες καταγράφονταν για να τις φωνάζει το κοινό, ενώ «θίασοι σκιών» (ερασιτέχνες ηθοποιοί από το κοινό) διασκέδαζαν το κοινό μιμούμενοι τα χορευτικά νούμερα, με αυτόν τον τρόπο αλληλοεπιδρούσαν μεταξύ τους. Αυτή η αλληλεπίδραση με το κοινό έκανε την ταινία μια εκδήλωση που έπρεπε οπωσδήποτε να δεις σε σινεμά με φίλους ή έστω ομοϊδεάτες. Η ταινία έτσι απέκτησε ένα φανατικό κοινό και σύντομα έγινε γνωστή ως η πρώτη καλτ ταινία όλων των εποχών.
Οι διανομείς είδαν τη φήμη που απέκτησε και βάσισαν το μάρκετινγκ τους σε αυτή. Ορίζοντας νέες, μεταμεσονύχτιες προβολές, σε ορισμένα σινεμά πρόθυμα για συνεργασία, και σε στενή συνεργασία με τα διάφορα φαν κλαμπ που ξεπηδούσαν σε όλη την Αμερική αρχικά, και σε ολόκληρο τον κόσμο αργότερα, η ταινία εξελίχθηκε σε underground φαινόμενο. Τέτοιες προβολές γίνονται ακόμα και σήμερα, μερικές έχουν γίνει και στην Αθήνα, και η ταινία έχει αποκτήσει νέα φήμη και κριτική επανεκτίμηση.
Είναι μια ταινία που αγκαλιάζει τη δικιά της ιδιομορφίας κι έτσι ενθαρρύνει το κοινό να αγκαλιάσει τη δικιά του. Η αναπολογιτικότητά της και η θετική προσέγγιση στην αφυπνισμένη σεξουαλικότητα είναι το σήμα κατατεθέν της, που τραβάει άτομα σαν μαγνήτης και τους κάνει να ανακαλύψουν νέες πτυχές του εαυτού τους. Διόλου παράξενο που πολλά άτομα στην ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα έχουν ορίσει τη συγκεκριμένη ταινία ως το σημείο που ανακάλυψαν ότι ανήκαν σε αυτήν την κοινότητα. Είναι μια ταινία που αρνείται να φύγει από το κεφάλι σου και σε κάνει να αναζητήσεις απεγνωσμένα την κοντινότερή σου μεταμεσονύχτια προβολή. Οπότε, την επόμενη φορά που θα θέλετε να κάνετε κάτι ένα βράδυ, βρείτε την κοντινότερη προβολή σε εσάς ή, αν δεν υπάρχει, βρείτε ένα αντίγραφο και δείτε το με την ησυχία σας. Δεν μειώνεται καθόλου η εμπειρία, αλλά αναμφίβολα θα σας κάνει να ψάξετε να τη δείτε στη μεγάλη οθόνη ξανά και ξανά…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Rocky Horror Picture Show, imdb.com, διαθέσιμο εδώ
- The Rocky Horror Picture Show | #TBT Trailer, youtube.com, διαθέσιμο εδώ
