Του Ελευθέριου Χονδρού,
Η Φινλανδία, οι γείτονές της, Νορβηγία και Εσθονία, καθώς και άλλα κράτη πρώτης γραμμής έχουν κοινό συμφέρον να διασφαλίσουν ότι θα υπάρξει αξιόπιστη συλλογική αποτροπή κατά της μελλοντικής ρωσικής επίθεσης στην Ευρώπη και να ακουστούν εντός της (σύντομα) 32μελούς οργάνωσης. Δεν είναι τυχαίο ότι δύο Πρωθυπουργοί από την ανατολική πλευρά, η Sanna Marin της Φινλανδίας και η Kaja Kallas της Εσθονίας, αναδείχθηκαν ως ευθύγραμμοι και μη απολογούμενοι ηγέτες του δημοκρατικού συνασπισμού που υποστηρίζουν την Ουκρανία και φέρνουν αποθαρρυντικές πλευρές κατά της Ρωσίας.
Αυτός ο σίγουρα διεκδικητικός τόνος από τις δύο γυναίκες μπορεί να ενοχλεί τους παραδοσιακούς ηγέτες της Ευρώπης στη Γαλλία και τη Γερμανία, αλλά αποτελεί απαραίτητο αντίβαρο στην «παλιά» ευρωπαϊκή συμμαχία, η οποία έχει κυριαρχήσει σε μεγάλο μέρος της συζήτησης της ηπείρου για το πώς να διαχειριστεί το ρωσικό καθεστώς. Οι Πρωθυπουργοί, Marin και Kallas, αντιπροσωπεύουν μια γενιά Ευρωπαίων πολιτικών, που δεν εμποδίζονται από την ηπειρωτική μεταψυχροπολεμική σκέψη και σκέφτονται την οικονομική ή ενεργειακή αλληλεξάρτηση, ενώ θωρακίζουν τα ευρωπαϊκά κράτη από την επιθετικότητα της Ρωσίας. Η προσωπική τους σχέση συμβολίζει, επίσης, την κατάσταση των διμερών σχέσεων, οι οποίες είναι πιο στενές από ποτέ. Αυτό, όμως, δε συνέβαινε πάντα.
Κατά τα πρώτα χρόνια μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, η φινλανδική πολιτική ελίτ επέδειξε λιγότερη κατανόηση της πιο ρητορικής στάσης της Εσθονίας απέναντι στη Ρωσία. Η Πρόεδρος Tarja Halonen κατηγόρησε τα κράτη της Βαλτικής ότι υπέφεραν από διαταραχή μετατραυματικού στρες προς τη Ρωσία το 2008 και, ξανά, το 2012. Αυτό και οι συχνές συναντήσεις μεταξύ των Φινλανδών και Ρώσων Προέδρων, οι λειτουργικές σχέσεις στα σύνορα και η πολιτική ρητορική με φράσεις σχετικά με τη συνεργασία και την αλληλεξάρτηση, οδήγησε ορισμένους Εσθονούς πολιτικούς να υποστηρίξουν ότι, παρά τα μακρά σύνορά τους με τη Ρωσία, οι Φινλανδοί δεν κατανοούσαν την απειλή που έθετε πραγματικά η Ρωσία.
Όμως, ενώ οι δημόσιες δηλώσεις της Φινλανδίας ήταν πιο κοντά σε αυτές που προέρχονταν από το Βερολίνο ή το Παρίσι, η Φινλανδία διατήρησε μια ισχυρή εθνική άμυνα και ένα ανθεκτικό και ποικίλο ενεργειακό σύστημα, ακριβώς για λόγους εθνικής ασφάλειας. Η Ρωσία —όπως και η Σοβιετική Ένωση πριν— θεωρείτο η μόνη πιθανή υπαρξιακή απειλή για την ασφάλεια της Φινλανδίας, ακόμη κι αν αυτό δεν είχε δηλωθεί επίσημα.
Οι ενέργειες της Ρωσίας, τους πρώτους μήνες του 2022, επρόκειτο να αλλάξουν ριζικά τόσο τη φινλανδική πολιτική ρητορική όσο και την αίσθηση του πώς επιτεύχθηκε καλύτερα η ασφάλεια και, ως εκ τούτου, η Φινλανδία επεδίωξε την ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Η αίτηση, που υποβλήθηκε τον Μάιο του 2022, υποστηρίχθηκε από τη μεγάλη πλειοψηφία του φινλανδικού κοινού, του οποίου οι απόψεις για τη συμμαχία σκληρύνθηκαν εξίσου γρήγορα. Πιο συγκεκριμένα, η υποστήριξη έφτασε το 76%, σε σύγκριση με 26% έναν χρόνο νωρίτερα. Εν τω μεταξύ, οι κυρώσεις της Ε.Ε. κατά της Ρωσίας υποστηρίζονται από το 96% των Φινλανδών και η χώρα συγκαταλέγεται στις λίγες χώρες της Ε.Ε. που έχουν απαγορεύσει τα ταξίδια με τουριστικές βίζες για τους Ρώσους.
Τώρα, οι φινλανδικές αρχές κόβουν δέντρα κατά μήκος των χιονισμένων ρωσικών συνόρων της χώρας, ανοίγοντας τον δρόμο για έναν φράχτη μήκους 124 χιλιομέτρων και 3 μέτρων ύψους, τον οποίο η κυβέρνηση άρχισε να εγκαθιστά, επειδή λέει ότι «δεν μπορεί να βασιστεί» στη Μόσχα για διατήρηση της ασφάλειας των συνόρων. Η κατασκευή είναι μέρος μιας κολοσσιαίας προσπάθειας της Φινλανδίας και τεσσάρων άλλων εθνών να περιφράξουν την Ευρωπαϊκή Ένωση από τη Ρωσία και τη σύμμαχό της, Λευκορωσία, η οποία έχει λάβει ακόμη πιο επιθετικό χαρακτήρα από την εισβολή στην Ουκρανία πριν από έναν χρόνο. Η προοπτική ενός φυσικού συνόρου, που χωρίζει την ευρωπαϊκή ήπειρο, υποδηλώνει το Σιδηρούν Παραπέτασμα, τη συλλογή φραγμάτων μήκους 4.300 χιλιομέτρων, συμπεριλαμβανομένου του Τείχους του Βερολίνου, που χώριζε την κομμουνιστική Ανατολή και την καπιταλιστική Δύση κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Το φράγμα έχει σκοπό να εμποδίσει μεγάλους αριθμούς μεταναστών να προσπαθήσουν να περάσουν παράνομα τα σύνορα από τη Ρωσία σε σύντομο χρονικό διάστημα, συμπεριλαμβανομένων περιπτώσεων, όπου οι διελεύσεις ενδέχεται να ενθαρρύνονται από ξένες αρχές, δήλωσαν Φινλανδοί αξιωματούχοι. Εκτός από τον φράχτη, οι αρχές εγκαθιστούν παρακείμενο δρόμο για περιπολικά οχήματα και σύστημα παρακολούθησης με κάμερα.
«Το 1989, το Τείχος του Βερολίνου διαλύθηκε και αυτό άνοιξε τον δρόμο για μια φιλοδοξία ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να θεωρήσει τα σύνορά της χωρίς τριβές», δήλωσε ο Dodds, Καθηγητής Γεωπολιτικής. Τώρα, τρεις δεκαετίες αργότερα, είπε, τα σκληρά σύνορα ξαναεμφανίζονται, αυτή τη φορά ενάντια σε μια πολεμοχαρή Ρωσία και τη σύμμαχό της, Λευκορωσία. «Τα συρματοπλέγματα, τα drones και οι κάμερες παρακολούθησης τίθενται σε λειτουργία», είπε. «Η Ευρώπη οχυρώνεται».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Finland begins construction of barrier wall along border with Russia, ABC, διαθέσιμο εδώ
- Finland’s MPs approve legislation paving way for country to join Nato, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Finland starts construction of Russia border fence, BBC, διαθέσιμο εδώ
