Της Στέλλας Πετρακάκη,
Το ζήτημα του Brexit έκανε την εμφάνισή του στις αρχές του 2020, μερικούς μήνες μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του Covid–19, αναγκάζοντας τη Μ. Βρετανία να αντιμετωπίσει δύο κρίσεις ταυτόχρονα, από τη μία πλευρά την οικονομική και, από την άλλη, την υγειονομική. Είναι γεγονός πως η οικονομική κρίση φαίνεται να χαράσσει βαθιά τις συνέπειες και τα αποτυπώματά της στο Λονδίνο, καθώς η υπερβολική ακρίβεια και η εκτόξευση των τιμών στον τομέα του Real Estate οδηγούν την καθημερινότητα όλο και πιο κοντά στην πόλωση.
Οι απεργίες και οι μαζικές διαδηλώσεις αποτελούν καθημερινό φαινόμενο, με αποτέλεσμα ο δημόσιος βίος κάθε τόσο να παγώνει και να κωλύονται οι συνήθεις διαδικασίες. Η Βρετανία κοιτάει όλο και πιο βαθιά στα μάτια την ύφεση να πλησιάζει και να ενσωματώνεται στην καθημερινή ζωή, και να επιφέρει δραματικές αλλαγές στα –μέχρι πρότινος– δεδομένα της χώρας. Τρανταχτό παράδειγμα αποτελεί η δραματική μείωση του τουρισμού, αλλά και του ντόπιου πληθυσμού στους μεγάλους δρόμους της πρωτεύουσας, καθώς, πλέον, άνετα κανείς μπορεί να καθίσει σε κεντρικά εστιατόρια και καφετέριες, που μέχρι πριν την κρίση όλες οι ώρες της ημέρας αποτελούσαν ώρες αιχμής για τους πολίτες και τους εργαζόμενους. Με τις απεργίες που πραγματοποιούνται στα τρένα, το Λονδίνο μοιάζει με πόλη φάντασμα, όπως θα μπορούσε κανείς να πλάσει την εικόνα στο μυαλό του, τόσο από τις στιγμές της πανδημίας όσο και έχοντας στο νου μια μετα–αποκαλυπτική πραγματικότητα, μια δυστοπία που μόνο κινηματογραφικά έχει παρουσιαστεί στους άδειους δρόμους του Λονδίνου.
Αναφορικά με τις αλυσίδες μαγαζιών με τρόφιμα, γλυκά και καπνικά, παρατηρείται όλο και περισσότερη ενίσχυση του εμπορίου με εισαγόμενα προϊόντα άγνωστης προέλευσης, λόγω της ακρίβειας στις εισαγωγές, εξαγωγές και εγχώριες παραγωγές. Το ανθρώπινο δυναμικό εμπλουτίζεται ακόμα περισσότερο με μουσουλμάνους εργαζόμενους και, λόγω της υπέρμετρης ακρίβειας στα ενοίκια και τις πωλήσεις κατοικιών, οι αγοραστές είναι κυρίως Άραβες και Κινέζοι, οι οποίοι διαθέτουν τον πλούτο, που δεν μπορούν να διαθέσουν οι βρετανοί πολίτες στο κέντρο του Λονδίνου. Ερχόμενοι σε ένα από τα χαρακτηριστικότερα στοιχεία της Μ. Βρετανίας, παρατηρείται πως η έλλειψη φοιτητών είναι πλέον εμφανής, αφού τα υπέρογκα δίδακτρα και οι τιμές των ενοικίων είναι αποτρεπτικά για τους Ευρωπαίους πολίτες με μεσαία εισοδήματα. Αυτό, έχει ως αποτέλεσμα να απουσιάζει πλέον από το Λονδίνο το στοιχείο που χρειαζόταν, ώστε να ενισχυθούν οι γειτονιές, να δουλέψουν τα παντοπωλεία της γειτονιάς ή οι «παμπ» και τα εναλλακτικά καταστήματα που υποστήριζαν την πολυπολιτισμικότητα στο Λονδίνο. Οι μεγάλες αλυσίδες είναι πια κυρίαρχο φαινόμενο ακόμα και για τοπικά καταστήματα, όπως οι φούρνοι της γειτονιάς, που έχουν εκλείψει πια οριστικά. Ειδικά μετά την πανδημία, σε συνδυασμό με το Brexit, ελάχιστα κατάφεραν να σταθούν, με αποτέλεσμα να κλείσουν τοπικές επιχειρήσεις εμβληματικές για την πόλη.
Αρνητική παραμένει και η κατάσταση στην εστίαση, που, πολλές φορές, η υπομονή είναι το κύριο εργαλείο, για να μπορέσει να εξυπηρετηθεί ο πελάτης από τον εργαζόμενο, οι οποίοι εργαζόμενοι πλέον επιλέγονται και ως ανειδίκευτοι λόγω έλλειψης προσωπικού. Τα μεγάλα εστιατόρια πληρώνουν μεγάλα ποσά για Ευρωπαίους μάγειρες, με τη δυσκολία εξασφάλισης βίζας για την παραμονή να αποτελεί τον αντίποδα της ανάγκης για εργατικά χέρια. Ελάχιστα εστιατόρια πλέον μπορούν να διατηρήσουν σχετικά χαμηλά τις τιμές και να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της εξυπηρέτησης πελατών.
Επίσης, ένα συχνό φαινόμενο, που με αργά βήματα εισάγεται και στα ελληνικά δεδομένα, είναι στις πιο διάσημες αλυσίδες ταχυφαγείων να επιλέγονται τα προϊόντα από τον πελάτη μόνο μέσω αυτοεξυπηρετούμενων ταμείων αντί του παραδοσιακού τρόπου, κάτι που καθιστά, όχι μόνο πιο δύσκολη την εξυπηρέτηση, αλλά και πιο προβληματική. Στα νοσοκομεία καταγράφονται δραματικές ελλείψεις από προσωπικό, γεγονός που έχει οδηγήσει σε απεργίες διαρκείας και σε πλήρη κατάρρευση του Εθνικού Συστήματος Υγείας της Βρετανίας (N.H.S.), το οποίο αποτέλεσε πολλές δεκαετίες πρότυπο για την Ευρώπη. Οι Βρετανοί έχουν –κυριολεκτικά– γονατίσει, καθώς ο δημόσιος τομέας σε όλο το φάσμα του δε λειτουργεί, τουλάχιστον όπως πρωτύτερα, ενώ βλέπουν τους μισθούς τους να συρρικνώνονται λόγω της σοβαρής οικονομικής κρίσης.
Όπως καταγράφεται, το Λονδίνο αναζητά διέξοδο από τη μεγάλη κρίση και το Brexit, θέλοντας να αποδείξει πως, παρά τις αδυναμίες στις υπηρεσίες, την ύφεση, τα προβλήματα με το ανθρώπινο δυναμικό και τις κρίσεις παντός είδους, παραμένει η ανυπέρβλητη πρωτεύουσα, που ενέπνευσε τις μεγαλεπήβολες αλλαγές και τις κοσμοϊστορικές καινοτομίες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Το Brexit έπληξε το Σίτι, H Kαθημερινή, διαθέσιμο εδώ
- Το Λονδίνο του Brexit ζει ακραίες αντιθέσεις, Πρώτο Θέμα, διαθέσιμο εδώ