Της Μαριάννας Κώστα,
Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει ισχυρές πολιτισμικές και ιστορικές διασυνδέσεις με τη Νέα Ζηλανδία, καθώς ακολουθούν μια παρόμοια στρατηγική αντιμετώπισης σε διεθνείς προκλήσεις, όσον αφορά το εμπόριο και την επιβολή δασμών.
Τον Ιούνιο του 2018, ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών της Ε.Ε. με τη Νέα Ζηλανδία, όπου πραγματοποίησαν 12 γύρους διαπραγματεύσεων μέχρι τον Μάρτιο του 2022, καθώς με διασυνοδικές συζητήσεις ολοκληρώθηκε το στάδιο των διαπραγματεύσεων, στις 30 Ιουνίου 2022. Πρόσφατα, στις 17 Φεβρουαρίου 2023, η Επιτροπή υπέβαλε την εμπορική συμφωνία Ε.Ε.–Νέας Ζηλανδίας προς κύρωση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Αποτελεί ένα υψίστης σημασίας στάδιο, όπου από τη στιγμή έγκρισης του Συμβουλίου, η Ε.Ε. και η Νέα Ζηλανδία οφείλουν να διαβιβάσουν τη συμφωνία προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προς επικύρωση. Μετά την έγκρισή της, η συμφωνία δύναται να τεθεί σε ισχύ.
Εκτιμάται πως το διμερές εμπόριο πρόκειται να αυξηθεί έως και 30%, ενώ, σε πραγματικούς αριθμούς, η αξία των εξαγωγών της Ένωσης υπάρχει δυνατότητα να φτάσει τα 4,5 δισ. ευρώ. Επιπλέον, η συμφωνία αυτή προσφέρει τη δυνατότητα σε ιδιωτικές επιχειρήσεις της Ε.Ε. να μειώσουν τους δασμούς που καταβάλλουν κατά 140 εκατομμύρια ευρώ. Μάλιστα, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, δήλωσε πως η Νέα Ζηλανδία είναι μείζων εταίρος της Ε.Ε. στην περιοχή του Ινδοειρηνικού. Η εμπορική αυτή συμφωνία –όπως αναφέρει– προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις, τους αγρότες και τους καταναλωτές, τόσο στην Ένωση όσο και στη Νέα Ζηλανδία. Μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση των εμπορικών συναλλαγών κατά 30%. Επιπρόσθετα, περιλαμβάνει άνευ προηγουμένου κοινωνικές και κλιματικές δεσμεύσεις, ενώ έρχεται σε μια σημαντική χρονική συγκυρία από γεωστρατηγική άποψη.
Ενώ ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Επιτροπής και Επίτροπος Εμπορίου, Valdis Dombrovskis, τονίζει πως ξεκινάει μια νέα γενιά εμπορικών συμφωνιών, με τις οποίες και τα δύο μέρη αποκομίζουν πραγματικά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη. Οι νέες οικονομικές ευκαιρίες είναι ζωτικής σημασίας, καθώς η Ένωση προσπαθεί να ανακάμψει από τους διπλούς κλυδωνισμούς της νόσου COVID–19 και της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Η συμφωνία αυτή θα απελευθερώσει μια σειρά νέων εξαγωγικών ευκαιριών για τις επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ της Ε.Ε., όσον αφορά τα αγαθά και τις υπηρεσίες. Επίσης, περιέχει τις πιο φιλόδοξες δεσμεύσεις βιωσιμότητας που έχουν –μέχρι στιγμής– συμπεριληφθεί σε εμπορική συμφωνία. «Αυτό αποδεικνύει ότι εκπληρώνουμε ήδη την υπόσχεσή μας, να εξασφαλίσουμε μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία από τις εμπορικές μας συμφωνίες, όσον αφορά τη βιωσιμότητα.», αναφέρει ο Dombrovskis
Μια αξιοσημείωτη προσέγγιση της συμβαλλόμενης χώρας είναι πως η Νέα Ζηλανδία είναι η πρώτη χώρα που ενσωματώνει και χαιρετίζει τη νέα προσέγγιση της Ε.Ε., όσον αφορά το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη, σύμφωνα με όσα διατυπώνονται στη διαπραγμάτευση των δύο εταίρων, που ολοκληρώθηκε στις 30 Ιουνίου 2022.
Οι εμπορικές συμφωνίες της Ένωσης, στο πλαίσιο του εμπορίου και της βιώσιμης ανάπτυξης, αφενός καθιστούν την ίδια ικανή να τηρήσει ένα φάσμα συμφωνημένων δεσμεύσεων, αφετέρου προσδιορίζονται οι πολιτικοί στόχοι και η εξωτερική δράση της με τρίτους εταίρους. Συγκεκριμένα, η παραπάνω προσέγγιση συνιστά τις ακόλουθες πτυχές:
Α) Συνεργασία με τρίτες χώρες–εταίρους, προσανατολισμένη στα αποτελέσματα με έμφαση στις προτεραιότητες
Εστιάζοντας με καθορισμένους χάρτες πολιτικής στρατηγικής με εφικτούς με παράλληλη συμμόρφωση σε διεθνείς κανονισμούς, όσον αφορά το εργασιακό καθεστώς και την προστασία του περιβάλλοντος. Ταυτόχρονα, η συνεργασία των κρατών–μελών με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την προσαρμογή της Ένωσης στις δεσμεύσεις καθίσταται απαραίτητη.
Β) Μεγαλύτερη συμμετοχή και υποστήριξη της κοινωνίας των πολιτών
Για την ενίσχυση των εγχειρημάτων, με στόχο τη συμμετοχική δημοκρατία, συνιστάται να ενισχυθεί ο ρόλος των εσωτερικών συμβουλευτικών ομάδων (ΕΣΟ), με βασική αρμοδιότητα να υποβάλλουν καταγγελίες, σχετικά με τις παραβιάσεις των δεσμεύσεων βιωσιμότητας και του εμπορίου, οι οποίες θα ενισχύσουν τις κατευθυντήριες γραμμές των στόχων με μεγαλύτερη διαφάνεια.
Γ) Μεγαλύτερη βαρύτητα στην επιβολή και εφαρμογή του σχεδίου
Σε περίπτωση παραβίασης οποιαδήποτε δέσμευσης, σχετικά με το εμπόριο και τη βιωσιμότητα, το κράτος–μέλος αρμόζει να ενημερώνει τον τρόπο που θα συμμορφώνεται με όσα συνιστά η έκθεση ειδικής ομάδας εντός ενός χρονικού περιθωρίου. Ως έσχατη λύση, δύναται η επιβολή εμπορικών κυρώσεων, που αφορούν ουσιώδεις παραβιάσεις της Συμφωνίας του Παρισιού.
Συνοψίζοντας, ο στόχος της συμφωνίας είναι να αφαιρέσει τους δασμούς στα ευρωπαϊκά αγαθά, να υποστηρίξει την αγροτική οικονομία και να προστατέψει τους εργαζόμενους σε ένα περιβάλλον που προβλέπει τη βιώσιμη ανάπτυξη μέσω μακροπρόθεσμων και εκτελεστικών διατάξεων. Η συμφωνία της Νέας Ζηλανδίας επρόκειτο όχι μόνο να ενισχύσει τη δυναμική των εμπορικών σχέσεων μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών, αλλά –κάλλιστα– μπορεί να ωφελήσει την Ένωση σε επίπεδο απορρόφησης των αγαθών και υπηρεσιών, εφόσον διαθέτει ένα υποστηρικτικό πλαίσιο προς τις ιδιωτικές πρωτοβουλίες και τις ξένες άμεσες επενδύσεις.
ENΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- EU trade relations with New Zealand Trade, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, διαθέσιμο εδώ
- Η επιτροπή υποβάλλει την εμπορική συμφωνία Ε.Ε. – Νέας Ζηλανδίας προς κύρωση, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, διαθέσιμο εδώ
- EU and New Zealand seal trade deal with tougher new green rules, Politico, διαθέσιμο εδώ
