Της Ευανθίας Τσαγγάρη,
Ανέκαθεν θαύμαζα τους ρεαλιστές για την αντικειμενική τους οπτική. Είναι πράγματι αξιέπαινο να κατορθώνεις να αντιμετωπίζεις την όποια κατάσταση με καθαρό μυαλό και δίχως «περιττούς» συναισθηματισμούς. Εν προκειμένω, απεικονίζοντας το σκεπτικό των ίδιων, θα υποστηρίξουμε πως ούτως ή άλλως η λογική είναι μία, οπότε δεν υπάρχουν περιθώρια για ουτοπικά σενάρια και ωραιοποίηση ή δραματοποίηση – και κατ’ επέκταση, διαστρέβλωση των γεγονότων.
Αναμφίβολα, από την εννοιολογική σημασία της λέξης, ένα γεγονός αποτελεί ένα πραγματικό συμβάν που όντως –αντικειμενικά και ρεαλιστικά– συνέβη στο παρελθόν. Στην πράξη, όμως, τη ζωή μας δεν θα καθορίσει το τυχαίο γεγονός αυτό καθαυτό, αλλά η από μεριάς μας αντιμετώπισή του. Ο καθοριστικός παράγοντας, λοιπόν, που μας διαχωρίζει σε «ρεαλιστές» και «μη ρεαλιστές» είναι η αντίδρασή μας στο εκάστοτε γεγονός. Περαιτέρω, η προσάρτησή μας, είτε στη μερίδα των πραγματιστών είτε σε αυτή των ονειροπόλων, αποτελεί περισσότερο προσωπική επιλογή και είναι, ως επί το πλείστον, θέμα οπτικής.
Κι ενώ, λοιπόν, οι ρεαλιστές, με έναν αρκετά απόλυτο –θα έλεγε κανείς– τρόπο θα σου τονίσουν την έννοια της λογικής, οι ονειροπόλοι θα την αγνοήσουν επιδεικτικά, σαν να μην υπάρχει. Κι όχι γιατί δεν έχουν την αντίληψη αυτής, αλλά σαν ένδειξη αντίδρασης. Τείνοντας, λοιπόν, να ψυχολογήσουμε έναν ονειροπόλο, θα λέγαμε ότι η σχέση του με τη λογική δεν αποτελεί σχέση άγνοιας, αλλά αδιαφορίας. Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε πως κάποιος μη πρακτικός άνθρωπος επιλέγει συνειδητά να σκέφτεται έτσι υπεραισιόδοξα· ξέρει ότι δεν είναι πρακτικός.
Όντας ένας από τους ονειροπόλους ανθρώπους, ομολογώ πως αν ποτέ κάποιος με χαρακτηρίσει φαντασιόπληκτη δεν θα σοκαριστώ, γιατί γνωρίζω ότι είμαι ίσως και παραπάνω από φαντασιόπληκτη. Πολλές φορές πιστεύω στο απίθανο, κι ας μου φωνάζει η λογική από μια γωνιά (την έχω βάλει τιμωρία). Επιλέγω, λοιπόν, να ταξιδεύω στο συννεφάκι μου, κι ας μην είθισται. Ίσως το συννεφάκι μου να μην είναι ροζ και να είναι μπλε, αλλά το έχω επιλέξει εγώ για εμένα και ομολογώ πως μου αρέσει. Έτσι, όπως κοιτάω από ψηλά τον κόσμο, σαν να τον βλέπω πιο ρομαντικό, πιο όμορφο, έτσι ακριβώς όπως τον θέλω.
Άπαξ, όμως, και αυτή η τακτική της υπεραισιοδοξίας, του θετικού οραματισμού και ούτω καθεξής δεν αποβεί αποτελεσματική, τι συμβαίνει; Στην αρχή σου χτυπούν καμπανάκια, σαν να σε προετοιμάζουν ότι αυτή τη φορά δεν θα πάρεις αυτό που θες. Εσύ, βέβαια, επί τόπου πεισμώνεις και συνεχίζεις ακάθεκτος τα μεγαλοπρεπή σου σχέδια. Έπειτα, σου χτυπούν καμπάνες, αλλά εσύ κλείνεις αποφασιστικά τα αφτιά, παρ’ όλο που όλες οι ενδείξεις σημαίνουν… κίνδυνο. Στο τέλος, σου έρχεται το καμπαναριό στο κεφάλι, και κάπου εκεί γειώνεσαι απότομα και μην αντέχοντας αυτή σου την ήττα, τα βάφεις μαύρα, δραματοποιώντας τα πάντα με τον δικό σου μοναδικό τρόπο.
Στο σημείο αυτό, θα ‘θελα να παρατηρήσουμε το εξής: Αρκετές φορές, οι άνθρωποι που δηλώνουν ρεαλιστές είναι και αυτοί που φοβούνται να φάνε τα μούτρα τους. Φοβούνται να ανέβουν στο συννεφάκι μην τυχόν και πέσουν. Υπό αυτήν την έννοια, ο ρεαλισμός συνδέεται περισσότερο με την απαισιοδοξία, ίσως και τη μιζέρια, παρά με τη λογική. Μία άλλη άποψη, βέβαια, είναι πως ακόμη κι έτσι, ο καμουφλαρισμένος ως ρεαλιστής θα καταφέρει να προστατεύσει τον εαυτό του από δυσάρεστες καταστάσεις.
Όμως, στο τέλος, τι να την κάνεις τη ζωή αν τη φοβάσαι; Προτιμώ να πέσω 100 φορές από το συννεφάκι μου και να γίνω χίλια κομμάτια, παρά να μείνω στη ζώνη ασφαλείας μου, φορώντας «υπερήφανα» την ταμπέλα του «Α, εγώ ήμουν ρεαλιστής». Βαριέμαι.
