Της Μαρίας Λεουτσάκου,
Για το άρθρο αυτό θα σας συνιστούσα να εξοπλιστείτε με λίγο θάρρος, λίγο περισσότερο απ’ όσο ήδη έχετε, γιατί ετοιμαζόμαστε για ένα αλλιώτικο ταξίδι. Ετοιμαζόμαστε για την οδό Μικράς Ασίας 75 στο Γουδί της Αθήνας, που θα μας ταξιδέψει στον χρόνο μ’ έναν διαφορετικό τρόπο. Μ’ έναν τρόπο που θα αναβιώσει ιστορίες και θα μας φέρει λίγο πιο κοντά στον φόβο του θανάτου και των συνεπειών του.
Στην οδό Μικράς Ασίας 75 στεγάζεται, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Εργαστηρίου Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας, το εγκληματολογικό μουσείο της Αθήνας, που ανήκει στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Η ιστορία και τα εκθέματα του μουσείου οφείλονται στον καθηγητή ιατροδικαστικής Ιωάννη Γεωργιάδη και ειδικότερα στο πάθος του για μανιώδη και συστηματική συλλογή πειστηρίων του εγκλήματος. Το 1932, λοιπόν, ο προαναφερόμενος ιδρύει το μουσείο σ’ ένα δωματιάκι κοντά στην Ομόνοια στην οδό Σωκράτους, όπου και στεγαζόταν μέχρι το 1974, οπότε και μεταφέρθηκε στις καινούριες εγκαταστάσεις της Ιατρικής Σχολής.
Περιδιαβαίνοντας στον χώρο του μουσείου δύναται να δει κανείς συλλογές τουλάχιστον των χιλίων πεντακοσίων εκθεμάτων ιατροδικαστικού, τοξικολογικού και εγκληματολογικού ενδιαφέροντος. Αναλυτικότερα, περιλαμβάνονται ανθρώπινα και ζωικά υπολείμματα, βρόχοι από απαγχονισμένους αυτόχειρες και περιστατικά στραγγαλισμού, κέρινα προπλάσματα, δείγματα εξαρτησιογόνων ουσιών, πειστήρια δηλητηριάσεων, δείγματα χημικών και φαρμακευτικών ουσιών, σκεύη χρήσης χασίς, προπλάσματα δηλητηριωδών μανιταριών, λαιμητόμο της εποχής του Όθωνα, όπλα και πολεμικό υλικό (αρκετά από τα οποία δεν διαθέτει ούτε το πολεμικό μουσείο), αντικείμενα μαγγανείας προερχόμενα από τελετές μαγείας και πλαστά τραπεζογραμμάτια του 19ου και 20ου αιώνα.
Το βλέμμα, ωστόσο, σταματά για μερικά δευτερόλεπτα, που γίνονται αιώνες, μπροστά από τις φωτογραφίες που δίνουν ξανά ζωή στα εγκλήματα. Ζωντανεύουν ιστορίες, όπως του δράκου της Καλογρέζας Δαμιανού Μαυρομάτη που βίαζε και σκότωνε παιδιά, καθώς και του εμπόρου Αθανασόπουλου που σκοτώθηκε και τεμαχίστηκε από την πεθερά του και τη γυναίκα του με τη βοήθεια του ανιψιού της τελευταίας και της υπηρέτριάς τους, λόγω της ανήθικης συζυγικής συμπεριφοράς του.
Το πιο απεχθές, όμως, σημείο των εκθεμάτων βρίσκεται διατηρημένο μέσα σε γυάλινα δοχεία, καθώς στο εσωτερικό τους βρίσκονται κεφάλια αποκεφαλισμένων θυμάτων της εποχής και βρέφη που γεννήθηκαν με διάφορες συγγενείς ανωμαλίες. Ακόμα, περιλαμβάνει μουμιοποιημένα κεφάλια διαβόητων αρχιληστών της εποχής, όπως και το μουμιοποιημένο σώμα ενός νεαρού άντρα.
Το εγκληματολογικό μουσείο, όμως, της Αθήνας δεν απευθύνεται απλά και μόνο στους τολμηρούς. Απευθύνεται στους προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές ή απόφοιτους των τμημάτων Ιατρικής, Φαρμακευτικής και Νομικής, σε μεταπτυχιακούς φοιτητές άλλων τμημάτων ημεδαπών ή αλλοδαπών Πανεπιστημίων με κατεύθυνση την Εγκληματολογία ή άλλο παρόμοιο γνωστικό αντικείμενο, καθώς και σε σπουδαστές των Σχολών της Αστυνομικής Ακαδημίας και εν ενεργεία Αστυνομικούς. Αυτό, βέβαια, οφείλεται τόσο στην ιδιαιτερότητα των εκθεμάτων, όσο και στο γεγονός ότι δεν διαθέτει προσωπικό, εκτός από τη διευθύντρια και την τριμελή επιτροπή που απαρτίζεται από μέλη ΔΕΠ, τα οποία εργάζονται εθελοντικά στο μουσείο.
Ακόμα, το εγκληματολογικό μουσείο της Αθήνας, προφανώς, δεν αποτελεί το μοναδικό στον κόσμο. Υπάρχει μία πληθώρα εγκληματολογικών μουσείων με σημαντικότερο αυτό της Ιταλίας, το οποίο βρίσκεται στη Ρώμη μεταξύ των δρόμων via Giullia και via del Gonfalone. Το μουσείο αυτό ιδρύθηκε το 1931 και περιλαμβάνει γκιλοτίνες, το Τσεκούρι Αποκεφαλισμού, το Ξίφος της Δικαιοσύνης που χρησιμοποιήθηκε για τον αποκεφαλισμό της Beatrice Cenci, τη Σιδερά Παρθένα της Νυρεμβέργης, την καρέκλα βασανιστηρίων που χρησιμοποιούταν στην ανάκριση γυναικών που θεωρούνταν μάγισσες και, τέλος, μία πληθώρα άλλων οργάνων βασανιστηρίων και θανατώσεων.
Αναμφίβολα, λοιπόν, οι εικόνες και τα αντικείμενα τόσο στο εγκληματολογικό μουσείο της Αθήνας, όσο και σε οποιοδήποτε άλλο αυτού του είδους είναι ειδεχθείς. Ωστόσο, κάθε σημείο του χώρου τους έχει μία ιστορία να μας πει. Μία ιστορία που αναδεικνύει την αλήθεια για το πού μπορούν να φτάσουν τα ανθρώπινα όρια και το τι δύνανται να διαπράξει ένα ζευγάρι ανθρώπινων χεριών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Μουσείο Εγκληματολογίας στην Ιταλία, touristorama.com, διαθέσιμο εδώ
- Η via Giulia και το Εγκληματολογικό Μουσείο, romeingreek.eu, διαθέσιμο εδώ
- Το άγνωστο και μακάβριο Εγκληματολογικό Μουσείο της Αθήνας (φωτογραφίες), kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΙΝΤΕΟ: Το ΑΜΕ-ΜΠΕ επισκέφθηκε το Μουσείο Εγκληματολογίας και κατέγραψε τα εκθέματά του, emvolos.gr, διαθέσιμο εδώ
- Το Εγκληματολογικό Μουσείο του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, urbanlife.com, διαθέσιμο εδώ
