Της Ευστρατίας Καραμπατζάκη,
Σάλο από διαδικτυακές επιθέσεις δέχθηκε η Πρόεδρος της Γερουσίας της Κένυας, Gloria Orwoba, έπειτα από «απρεπή εμφάνισή της» στη συνεδρίαση της Γερουσίας. Η ίδια εμφανίστηκε με έναν λεκέ στο λευκό της παντελόνι από ψεύτικο αίμα περιόδου, κάτι που έκανε τους υπόλοιπους συναδέλφους της να νιώσουν άβολα και, εν τέλει, να την καλέσουν να αποχωρήσει από τη συνεδρίαση.
Το πρόβλημα της ανεπάρκειας των προϊόντων υγιεινής είναι γνωστόν τοις πάσι στις αναπτυσσόμενες περιοχές. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε βασικά προϊόντα υγιεινής και για αυτό τον λόγο τα περιστατικά μολύνσεων αποτελούν «καθημερινή πρόκληση» για πολλές κοινωνικές ομάδες. Κάτω από αυτό το πρίσμα, είναι άκρως έντονη η ανεπάρκεια προϊόντων περιόδου, όπως είναι τα ταμπόν και οι σερβιέτες. Δυστυχώς, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας της Κένυας, μόνο το 65% των γυναικών που κατοικούν σε αστικές περιοχές, αλλά και το 46% των γυναικών που κατοικούν σε αγροτικές, έχουν πρόσβαση σε προϊόντα περιόδου.
Το 2017, η Κένυα εισήγαγε νόμο που απαιτούσε από την Κυβέρνηση να παρέχει δωρεάν προϊόντα περιόδου σε μαθήτριες. Παρόλα αυτά, λόγω του ανεπαρκούς προϋπολογισμού και της διαφθοράς στα κανάλια διανομής, μόνο ένα μικρό ποσοστό κοριτσιών έλαβε πραγματικά τη βοήθεια του προγράμματος. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, πως ακόμη και σήμερα περισσότερες από τις μισές γυναίκες της Κένυας δεν έχουν πρόσβαση σε αγαθά που για τον δυτικό κόσμο θεωρούνται δεδομένα, γεγονός που τις αναγκάζει να καταφύγουν σε παλαιές μεθόδους απορρόφησης του αίματος (που αποτελεί αιτία λοιμώξεων) ή να μην συμμετέχουν σε δραστηριότητες της καθημερινότητάς τους, αφού δεν μπορούν πολλές φορές ακόμα και να κάνουν μισό βήμα χωρίς να λερωθούν.
Η εμφάνιση της περιόδου και οι λεκέδες που ενδεχομένως να προκύπτουν στα παντελόνια των γυναικών, αν και απόλυτα φυσιολογικό, πρόκειται για ένα φαινόμενο που δαιμονοποιείται ιδιαίτερα στις υπανάπτυκτες χώρες, μία εκ των οποίων και η Κένυα. Οι γυναίκες αυτών των κοινωνιών υιοθετούν ένα στίγμα κάθε μήνα, χλευάζονται, κακοποιούνται και κατακρίνονται για μία βιολογική διαδικασία, την οποία δεν μπορούν να αποφύγουν. Είναι μεγάλο στίγμα να έχεις περίοδο στην Κένυα. Απόδειξη της προηγούμενης φράσης αποτελεί η αυτοκτονία μίας 14χρονης μαθήτριας, όταν χλευάστηκε από καθηγητή της στο σχολείο, όταν της ήρθε η πρώτη της περίοδος. Οι γυναίκες κλείνονται στον εαυτό τους, στιγματίζονται, γίνονται έρμαια απρεπούς συμπεριφοράς. Η στοχοποίηση αυτή πηγάζει από μεσαιωνικές αντιλήψεις, που κατακλύζουν ακόμη τις κοινωνίες της Αφρικής, για το τι είναι η περίοδος και για το πόσο «γελοίες και βρώμικες» κάνει τις γυναίκες να φαίνονται.
Η Gloria Orwoba παλεύει χρόνια να αλλάξει αυτό το σκηνικό και έχει κάνει πολλάκις εκκλήσεις στη Βουλή της χώρας για να ελαφρύνουν οι φόροι στα προϊόντα περιόδου και σε δεύτερο στάδιο να διανέμονται στην κοινωνία δωρεάν. Η εμφάνιση με ψεύτικους λεκέδες από αίμα στο παντελόνι της, σε επίσημη συνέλευση του κράτους, ήταν ένα έναυσμα για να μεταφέρει στους υπόλοιπους Γερουσιαστές το μήνυμα ότι εάν αυτή η εικόνα σας προκαλεί αμηχανία, τότε είναι καιρός να αλλάξει γιατί αποτελεί καθημερινότητα για χιλιάδες Νιγηριανές. Η ίδια φυσικά δέχθηκε, πέρα από χλευασμό από τους συνεδριάζοντες, πληθώρα υβριστικών μηνυμάτων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κατηγορήθηκε για προσπάθεια πίεσης της Κυβέρνησης, αλλά και για «θεατρικές κινήσεις» που λειτουργούν ως μοχλός πίεσης για το πέρασμα του νομοσχεδίου περί δωρεάν προϊόντων περιόδου.
Συγκριτικά με αυτή την ατυχή εικόνα από την Κένυα, οφείλουμε να αντιπαραβάλουμε τη σπουδαία απόφαση που έλαβε χώρα στην Ισπανία, με την ψήφιση του νομοσχεδίου περί «άδειας περιόδου». Η ισπανική Βουλή εισήγαγε μία νέα νομοθετική καινοτομία με την παροχή «άδειας εμμήνου ρύσεως» για τρεις έως πέντε μέρες, όταν οι εργαζόμενες αδυνατούν να ανταποκριθούν στα εργασιακά τους καθήκοντα. Το μέτρο αυτό αναμένεται να λύσει τα χέρια σε πολλές ισπανίδες εργαζόμενες, αφού, σύμφωνα με την Ισπανική Ένωση Μαιευτικής και Γυναικολογίας, περίπου το ένα τρίτο των γυναικών υπομένει εξαιρετικά επώδυνες περιόδους, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ανταποκριθεί στις εργασιακές του υποχρεώσεις.
Ας μιλήσουμε ανοιχτά, πλέον, για το ζήτημα της περιόδου. Είναι αδιανόητο εν έτει 2023 να υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον πλανήτη που δεν μπορούν να πάνε στη δουλειά τους, στο σχολείο τους, στην καθημερινότητά τους μόνο και μόνο επειδή έτυχε να γεννηθούν με δύο χρωμοσώματα χ’χ. Η Πολιτεία, σε παγκόσμιο επίπεδο, οφείλει να ανταποκρίνεται στα δεδομένα του σήμερα και να αναζητά τρόπους για βιώσιμη ανάπτυξη, που να προωθούν την ισομερή πρόοδο της Κοινωνίας. Εφόσον τα δεδομένα είναι αρνητικά προς την κατεύθυνση αυτή, οφείλουμε να τα αλλάξουμε και, αρχικά, να μειώσουμε τους φόρους στα προϊόντα περιόδου και σε ένα δεύτερο στάδιο, εφόσον η ανάγκη για αυτά είναι πάγια, να τα διανέμουμε δωρεάν. Και μπορεί κάποια μέρα να φτάσουμε στο σημείο της ιδανικής Ισπανίας, που μπορεί να καταλαβαίνει τις εργαζόμενές της και δεν τις αναγκάζει να αποδίδουν όταν δεν μπορούν από τον πόνο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Kenyan senator targeted by online threats after period poverty protest, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Spain becomes first European nation to pass law permitting ‘menstrual leave’, The Economic News, διαθέσιμο εδώ
