Της Ματίνας Γεώργα,
Ο Stephen Antonakos υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους και πιο πρωτοπόρους καλλιτέχνες στον χώρο της Γλυπτικής, η οποία μέσα από αυτόν βλέπουμε να αποκτά νέα διάσταση. Γεννήθηκε το 1926 σε ένα χωριό του νομού Λακωνίας, όπου και έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του, ενώ σε ηλικία τεσσάρων ετών μετακόμισε με την οικογένεια του στις Η.Π.Α. Από νωρίς είχε μια καλλιτεχνική κλίση, καταπιάστηκε με τη ζωγραφική δίχως να έχει γνώσεις ή κάποια καθοδήγηση, φανερώνοντας έτσι όχι μόνο το ταλέντο αλλά και την αγάπη του για τις τέχνες. Φοίτησε για δύο έτη στο Brooklyn Community College και ύστερα, υπηρέτησε στον Αμερικανικό Στρατό. Μετά την επιστροφή του, κάπου στα τέλη της δεκαετίας του ΄40, αποφάσισε να εγκαινιάσει το πρώτο του στούντιο στην περιοχή της Nέας Υόρκης.
Το έτος 1958 οργάνωσε και παρουσίασε την πρώτη του ατομική έκθεση. Από τότε, συμμετείχε σε πολλές εκθέσεις, ατομικές και συλλογικές, όχι μόνο στην Νέα Υόρκη αλλά και σε άλλα μέρη των Η.Π.Α., σε πόλεις της Ευρώπης και της Ασίας, τυγχάνοντας παγκόσμιας αναγνώρισης. Ενδεικτικά, αναφέρονται ορισμένες από αυτές: Eight Artists, Eight Attitudes, Eight Greeks στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1975, Documenta 6 στη Γερμανία το 1977, Chapel of the Heavenly Ledder, 47th International Art Exhibition στην Ιταλία το 1997, Adventure of Medias; Sound, Light, and Image στην Ιαπωνία το 2002 και In and Out of Amsterdam: art & project στη Ν. Υόρκη το 2009.
Κατά τη διάρκεια της καλλιτεχνικής του πορείας, πέρα από τη ζωγραφική, ασχολήθηκε με το κολάζ, τα αφηρημένα γλυπτά, τα εννοιολογικά πακέτα, τα ανάγλυφα και με τις τρισδιάστατες κατασκευές, τις οποίες και δημιουργούσε με υλικά που υπήρχαν ήδη στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, όπως κεντήματα, υφάσματα και ξύλα, αλλά και με πιο ιδιαίτερα όπως το ασήμι, το γυαλί και η περγαμηνή. Η επαγγελματική του εργασία στον χώρο της διαφήμισης και της εικονογραφίας αποτέλεσε τη νοητή γέφυρα, που τον έφερε σε επαφή με τις τελευταίες τεχνολογίες και τον μύησε στον κόσμο του «φωτός». Αντιλήφθηκε γρήγορα τον σπουδαίο επικοινωνιακό και αισθητικό ρόλο των Neon Lights και από το 1960 ξεκίνησε να τα εντάσσει στα έργα του. Οι λαμπτήρες Νeon εκπέμπουν έντονα χρώματα, έλκουν την προσοχή, αποτυπώνουν τη συναισθηματική ένταση ή κατάσταση του καλλιτέχνη και επικοινωνούν άμεσα με το υποσυνείδητο του θεατή. Επίσης, είναι εξαιρετικά εμπορικοί, αλλά αυτό είναι κάτι που ήδη γνώριζε ο Antonakos.
Με το πέρασμα του χρόνου, η χρήση τους έγινε η ειδοποιός διαφορά του καλλιτέχνη από τους συναδέλφους του και λειτούργησε ως η προσωπική του υπογραφή. Τα έργα του είναι συνήθως μεγάλα σε όγκο και αποτελούνται από σωλήνες, ζωγραφισμένες επιφάνειες και με ακρίβεια ρυθμισμένο, συχνά κρυφό, φωτισμό. Πρωταγωνιστικό ρόλο έχει η παρουσία γεωμετρικών σχημάτων, άλλοτε αφηρημένα, άλλοτε ημιτελή και άλλοτε ολοκληρωμένα. Έτσι, γεννιέται στον θεατή η αίσθηση του ρυθμού και της συνέχειας, ακόμα και αν τα έργα δεν διακρίνονται από παραστατικότητα. Στόχος του Antonakos είναι να κεντρίσει συναισθηματικά τον θεατή, δίχως όμως να του προκαλέσει συνειρμούς ή να τον κατευθύνει πνευματικά και ψυχολογικά ως προς τον τρόπο κατανόησης του έργου μέσα από συμβολισμούς. Η αφαιρετικότητα και ο μινιμαλισμός χαρακτηρίζουν κάθε ένα από τα έργα του, τα οποία και έχουν φιλοτεχνηθεί με ιδιαίτερη προσοχή. Προτού να δημιουργήσει, φρόντιζε να λάβει υπόψιν του κάποιες σημαντικές παραμέτρους, όπως το μέρος όπου θα εκτίθενται, η χωρητικότητα, το ύφος, το πολιτισμικό και ιστορικό του υπόβαθρο, αλλά και η οπτική γωνία από την οποία θα παρουσιάζονταν τα έργα στον θεατή, προκειμένου να πετύχει ένα αποτέλεσμα όσο το δυνατόν πιο –καλλιτεχνικά– άρτιο. Μάλιστα, επεδίωκε σε κάθε του εγχείρημα να παρουσιάζει νέα έργα.
Κατά τη διάρκεια της ζωής του, του απονεμήθηκαν σημαντικά βραβεία για την καλλιτεχνική του πορεία, μέχρι και δύο χρόνια πριν τον θάνατό του, το 2013. Σαρανταπέντε δημιουργήματα του Stephen Antonakos εκτίθενται μόνιμα σε δημόσιους ή και ιδιωτικούς χώρους των τριών ηπείρων, διακοσμούν αεροδρόμια, μετρό, σταθμούς και μουσεία, ενώ κάποια άλλα βρίσκονται προς πώληση. Το ιδιαίτερο και μοντέρνο στυλ τους, η μινιμαλιστική συνθετότητά τους, η επιλογή των κατάλληλων υλικών και η πάντοτε προσεγμένη παρουσίαση τους αποτελούν μόνο λίγους από τους πολλούς λόγους για τους οποίους κατάφεραν να γίνουν αντικείμενο καθολικού θαυμασμού, ενώνοντας, έστω νοητά, πόλεις από όλον τον κόσμο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Βio – Stephen Antonakos, stephenantonakos.com, διαθέσιμο εδώ
- Στήβεν Αντωνάκος, citronne.com, διαθέσιμο εδώ
- Stephen Antonakos, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
