Της Κατερίνας Ζευγίτη,
«Και αν δεν μπορείς να κάμεις τη ζωή σου όπως τη θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου»,
έλεγε ο Κωνσταντίνος Καβάφης, κάνοντάς μας να σκεφτούμε ότι το κοινωνικό μας περιβάλλον μας ασκεί μεγάλη επιρροή, και ότι μας αποπροσανατολίζει από το να βρούμε τη δική μας ταυτότητα.
Είναι γεγονός ότι συχνά λαμβάνουμε αρνητικά σχόλια για την εξωτερική μας εμφάνιση από φίλους, οι οποίοι θέλουν να είμαστε κομψοί και αψεγάδιαστοι για να μοιάζουμε με αυτούς ή με αυτό που έχουν στο μυαλό τους. Κάτι που μπορείς να το ακούσεις στο προαύλιο ενός σχολείου, ή ακόμη και στα έδρανα ενός Πανεπιστημίου. Σχόλια επικριτικά, τα οποία μας κάνουν να βλέπουμε το σώμα μας μέσα από τα μάτια αυτών με τους οποίους συναναστρεφόμαστε, και όχι μέσα από τα δικά μας. Επομένως, μας δημιουργούνται ανασφάλειες, όλα αυτά μας αποδιοργανώνουν συναισθηματικά και μας αποτρέπουν από το να έχουμε αυτοπεποίθηση.
Τα τελευταία χρόνια, όμως, παρατηρείται ότι δεν κοιτάζουμε να αλλάξουμε μόνο το σώμα μας, αλλά και να χάσουμε την προσωπικότητά μας, μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, καθώς μέσω εκείνων συναντάμε ανθρώπους με τους οποίους θέλουμε να ταυτιστούμε. Και αναφέρομαι στους λεγόμενους influencers, δηλαδή στα άτομα που ασκούν επιρροή γύρω τους, ή στα ελληνικά, στους καθοδηγητές γνώμης, αφού σε κάθε ιστορία, φωτογραφία ή βίντεο που εμφανίζεται στο instagram, υπάρχει τρομερή απήχηση. Με άλλα λόγια, είναι άτομα τα οποία δημιουργούν στους ακόλουθούς τους την ανάγκη να αποκτήσουν την «τέλεια» ζωή, η οποία, τις περισσότερες φορές, δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα. Παράλληλα, είναι γεγονός ότι καθημερινά «περικυκλωνόμαστε» από στιγμιότυπα που απεικονίζουν «ιδανικές» καταστάσεις, κάτι που εντείνει την επιθυμία μας να το καταφέρουμε. Είναι φανερό ότι είναι οι ήρωες της καθημερινότητάς μας. Και ποιος δεν θα ήθελε να είναι λαμπερός, έξυπνος και επιτυχημένος; Κι έτσι, αρχίζουν οι εσωτερικές συγκρούσεις, οι οποίες δεν βγάζουν εμάς νικητές!
Είναι κοινά παραδεκτό ότι στόχος όλων αυτών των διάσημων είναι καταρχάς το να δημιουργούν κλώνους, κυρίως μέσα από τα πρότυπα ομορφιάς που προβάλλουν. Για παράδειγμα, γυναίκες με χαμηλή αυτοεκτίμηση προσπαθούν να είναι διαρκώς περιποιημένες και καλοχτενισμένες, ώστε να γίνονται όσο το δυνατόν περισσότερο ελκυστικές και εκθαμβωτικές. Και βέβαια, όλες πρέπει να ντύνονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Άρα, συμπεραίνουμε ότι όλοι μας, είτε το θέλουμε είτε όχι, γινόμαστε πιστοί ακόλουθοι της μόδας, μην θέλοντας να αναλογιστούμε τις οικονομικές, αλλά και ψυχικές επιπτώσεις που μπορούν να αποφέρουν τέτοιου είδους συνήθειες.
Επιπλέον, σύμφωνα με την ψυχολόγο Στεφανία Καρκαμάνη, παρατηρούμε συχνά ότι «προβάλλουν με περηφάνια τον εθισμό τους τόσο στις πλαστικές εγχειρίσεις, ή ακόμη και στα αναβολικά. Συνεπώς, επειδή έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, και επειδή θεωρούνται άνθρωποι που διαθέτουν κύρος, “σπρώχνουν” τα θύματα-καταναλωτές να αγοράσουν απαγορευμένες ουσίες, ή δυστυχώς, να θέλουν να αποκτήσουν νέο πρόσωπο. Εκτός απ’ αυτό, μπορεί να βρει κανείς γυναίκες να προωθούν πορνογραφικό υλικό, υποστηρίζοντας ότι αυτή είναι η επιτομή του φεμινισμού, και γράφουν κείμενα στα οποία αναλύουν την ελευθερία της γυναίκας να πουλάει τη σεξουαλικότητά της, και δημιουργούν λογαριασμούς αφιερωμένους σε αυτήν τη φιλοσοφία».
Τέλος, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ένας influencer θα βρει πολλά μέσα να προωθήσει ένα προϊόν και να το πουλήσει χάρη στη διαφήμιση. Ένας από αυτούς είναι η πειθώ. Με άλλα λόγια, θα χρησιμοποιήσει την επίκληση στο συναίσθημα. Αναλυτικότερα, η πλειονότητα εφήβων αγοριών έχουν μια έφεση σε αθλήματα, όπως η καλαθοσφαίριση. Έτσι, ο influencer μπορεί να διαφημίσει ένα αφρόλουτρο που χρησιμοποιούν οι καλύτεροι παίκτες, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Συνεπώς, θα διεγείρει συναισθηματικά το κοινό του, διότι θα του δημιουργήσει την αίσθηση ότι με το συγκεκριμένο αγαθό, θα είναι ικανός να ανταπεξέλθει σε έναν αγώνα ως δια μαγείας.
Ωστόσο, προχωρώντας, διαπιστώνουμε ότι το συγκεκριμένο επάγγελμα δεν είναι τόσο εύκολο όσο νομίζουμε, αφού ελλοχεύει κινδύνους οι οποίοι κρύβονται πίσω από τις εντυπωσιακές εικόνες που μας παρουσιάζουν.
Η Εσένα Ο’Νιλ, μοντέλο από την Αυστραλία με 777.000 ακόλουθους, αποκάλυψε το πόσο αγχωτικό ήταν όλο αυτό, και η ίδια αναφέρει ότι: «Είναι πιο εύκολο να κοιτάζεις λαμπερά και όμορφα πράγματα που φαίνονται ευτυχισμένα, παρά να σταματήσεις και να αντιμετωπίσεις ρεαλιστικά τον εαυτό σου».
Όσον αφορά τη λέξη επάγγελμα, υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι μπορεί κανείς να πληρώνεται δημοσιεύοντας τις καλύτερες προσωπικές του στιγμές στο διαδίκτυο. Κατά κοινή ομολογία, υποστηρίζεται ότι «είναι ένα είδος εργασίας, επειδή πλέον βιοπορίζονται από αυτό πολλοί άνθρωποι». Επίσης, αναφέρεται ότι «οι περισσότεροι θυσιάζουν πολλές ώρες από την προσωπική τους ζωής για να δημιουργούν περιεχόμενο μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή». Χρειάζεται ακόμα να σημειωθεί ότι «τους προσεγγίζουν άτομα που εργάζονται σε εταιρείες μάρκετινγκ, και ότι ύστερα προχωρούν σε προτάσεις στις εταιρείες που ενδιαφέρονται να διαφημιστούν, και αυτές έρχονται στη συνέχεια απευθείας σε επαφή μαζί τους».
Συμπερασματικά, θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι τα social media αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας, και ότι δε θα πρέπει εμείς οι ίδιοι να επιτρέψουμε την ακραία υποταγή μας στη μόδα. Αντιθέτως, θα πρέπει να φιλτράρουμε τις πληροφορίες που λαμβάνουμε με όπλο τη λογική.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Όσο μπορείς, ebooks.edu.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ιντερνετικά πρότυπα και influencers. Όταν η ψυχική ασθένεια διαφημίζεται από τα media., karkamani.gr, διαθέσιμο εδώ
- Νέα πρότυπα και συμπεριφορές στην εποχή των social media, csii.gr, διαθέσιμο εδώ
- Influencer: το χόμπι που μπορεί να γίνει επάγγελμα, efsyn.gr, διαθέσιμο εδώ
