Της Γεωργίας Σκαμπελτζή,
Η μεταφορά ενός λογοτεχνικού κειμένου στον κινηματογράφο ή το θέατρο δεν είναι ένα φαινόμενο που κυριαρχεί τα τελευταία χρόνια. Η λογοτεχνία τροφοδοτεί συχνά τις υπόλοιπες τέχνες με τις ιστορίες της και προσφέρει θέαμα. Η διαδικασία μεταγραφής ενός πεζογραφικού κειμένου σε κινηματογραφική ή θεατρική διασκευή δεν αποτελεί ένα εύκολο εγχείρημα, γι’ αυτό και κάποιες φορές το αποτέλεσμα δεν είναι επιτυχημένο και, κατά συνέπεια, απογοητεύει το κοινό.
Ευτυχώς για εμάς, υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες το εγχείρημα αυτό στέφεται με επιτυχία. Μία τέτοια περίπτωση είναι η θεατρική παράσταση «Σέρρα – Η ψυχή του Πόντου», η οποία βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιάννη Καλπούζου. Ο ίδιος ο συγγραφέας ανέλαβε να διασκευάσει το μυθιστόρημά του και, μάλιστα, σε μορφή μονολόγου. Παρόλο που δεν είναι εύκολο να φανταστεί κανείς πώς θα μπορούσε να διασκευαστεί σε μονόλογο, η εξαιρετική δουλειά των εμπλεκόμενων και το μεράκι τους να παρουσιάσουν το εν λόγω έργο στους θεατρόφιλους αποδεικνύει ότι τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο!
Η ηθοποιός Χρύσα Παπά καλείται να ζωντανέψει επί σκηνής τη διαδρομή του Ποντιακού Ελληνισμού σε βάθος περίπου 50 χρόνων, από το 1915 έως το 1962 και να μεταφέρει το κοινό στον Πόντο, την Τραπεζούντα, το Καζακστάν και αλλού. Υποδυόμενη 12 ρόλους, γυναικείους και ανδρικούς, μεταδίδει στο κοινό εικόνες από τον ξεριζωμό, τις βιαιότητες και τον πόνο που βίωσαν οι άνθρωποι αυτοί, μέσα από την ιστορία του Γαληνού Φιλονίδη, η οποία παρουσιάζεται από την οπτική της κόρης του, Λεμονιάς. Πέρα από την τραγωδία του προσφυγικού ζητήματος, ο Γαληνός βιώνει και τη δική του προσωπική τραγωδία, διότι αποχωρίζεται την οικογένειά του και, στη συνέχεια, βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα δίλημμα.
Στο άρτιο αποτέλεσμα έχει συμβάλλει, εκτός από την πρώτη ύλη, δηλαδή το κείμενο, η σκηνοθετική ματιά του Σωτήρη Χατζάκη, αλλά και η λιτή σκηνογραφία, που επιτρέπει στους θεατές να εστιάσουν στην αφήγηση. Παράλληλα, οι συνθέσεις του Ματθαίου Τσαχουρίδη «ντύνουν» μουσικά την παράσταση και επιτείνουν τη συναισθηματική φόρτιση των θεατών.
Πρόκειται για μία παράσταση που επαναφέρει στη μνήμη ορισμένες από τις πιο μελανές στιγμές του Ελληνισμού και προκαλεί ισχυρά συναισθήματα σε όλους όσοι την παρακολουθούν. Μέσα από το εξαιρετικό κείμενο του Καλπούζου και τη συγκλονιστική ερμηνεία της Παπά αντιλαμβανόμαστε τη φρίκη που βίωσαν οι Πόντιοι και οι Αρμένιοι. Μπορούμε, ενδεχομένως, να κάνουμε κάποιες αντιστοιχίες με τις πολεμικές συρράξεις που λαμβάνουν χώρα στη σημερινή εποχή. Ένα έργο που μας θυμίζει ότι η Ιστορία επαναλαμβάνεται…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Σέρρα – Η ψυχή του Πόντου, athinorama.gr, διαθέσιμο εδώ
