Της Γλυκερίας Πίγκα,
Το φαινόμενο των μαζικών απολύσεων πρωτοεμφανίστηκε κατά τον 19ο αιώνα, όταν μεγάλες βιομηχανίες, λόγω διάφορων οικονομικών παραγόντων, προσέφευγαν στην απόλυση σημαντικού μέρους του εργατικού δυναμικού τους. Παρόλα αυτά, τo ενδεχόμενο επαναπρόσληψης, ύστερα από την καταπολέμηση της εκάστοτε κρίσης, ήταν πάντα ανοιχτό.
Μεταφερόμαστε τώρα, όμως, στον 21ο αιώνα, που το φαινόμενο αυτό επιστρέφει και κυριαρχεί – ως επί το πλείστον στον τομέα της τεχνολογίας. Meta, Twitter και τώρα η Google προχωρούν σε απολύσεις μεγάλου αριθμού εργαζομένων – προφανώς σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης διάφορων προβλημάτων. Κυρίως, αυτό οφείλεται στις προσπάθειες εξυγίανσης της εκάστοτε επιχείρησης και στη ραγδαία ανάπτυξη τεχνολογιών, ικανών να αντικαταστήσουν το ανθρώπινο δυναμικό και την ανθρώπινη εργασία.
Το τελευταίο διάστημα, τον γύρο του διαδικτύου κάνει η ανάρτηση ενός υπαλλήλου της εταιρείας Google, ο οποίος έλαβε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου την ανακοίνωση της απόλυσής του. Ο ίδιος, λοιπόν, αναφέρει πως μετά από οχτώ περίπου χρόνια εργασίας στην εταιρεία, απολύθηκε μέσω ενός e-mail, εξηγώντας πως επηρεάστηκε η ζωή του από τη μείωση εργατικού δυναμικού.
Στην πλατφόρμα του LinkedIn, ανήρτησαν με τη σειρά τους και άλλοι εργαζόμενοι της Google, οι οποίοι και αυτοί ξαφνικά έμειναν άνεργοι. Ένα ποσοστό αυτών των ανθρώπων, μάλιστα, είχε αφιερώσει πολλά χρόνια στην εταιρεία. Από την άλλη πλευρά, οι εργαζόμενοι που έχουν παραμείνει γνωρίζουν πως, πλέον, η σκληρή δουλειά δεν θα αποτελεί την εγγύηση παραμονής τους στην εταιρεία. Θα συνειδητοποιήσουν αργά ή γρήγορα πως είναι «ένα γρανάζι σε μια τεράστια μηχανή», με δυνητικό αποτέλεσμα να γίνουν λιγότερο αποδοτικοί και καινοτόμοι, κάτι που μακροπρόθεσμα θα βλάψει τα κέρδη της επιχείρησης σαν σύνολο.
Τον τελευταίο χρόνο, ο κλάδος συνολικά απώλεσε περίπου 200.000 θέσεις εργασίας, διότι προσπαθούν να κρατήσουν εν ζωή την επιχείρησή τους. Βραχυπρόθεσμα πράττουν το σωστό, καθώς παρέχουν αποζημιώσεις, bonus, ημέρες άδειας, υγειονομική περίθαλψη, υπηρεσίες εύρεσης εργασίας κ.ά. Στον αντίποδα, όμως, όταν καταφεύγουν σε αποφάσεις μαζικών απολύσεων για να μειώσουν τα λειτουργικά τους κόστη, δεν λαμβάνουν υπόψιν το πώς θα νιώθουν οι άνθρωποι που θα απολυθούν, που θα χάσουν τη δουλειά τους. Είναι πολύ πιθανόν να υποστούν εσωτερικά-ψυχολογικά πλήγματα, αλλά, φυσικά, και οικονομικά. Δυστυχώς, μια θέση εργασίας με ίσες ή ακόμα και υψηλότερες αποδοχές δεν έρχεται αμέσως.
Στο προσκήνιο των μαζικών απολύσεων δεν είναι πρωταγωνίστρια μόνο η εταιρεία της Google. Την ίδια τακτική έχουν ακολουθήσει και ορισμένες από τις μεγαλύτερες εταιρίες τεχνολογίας στον κόσμο, οι οποίες συνολικά έχουν απολύσει περισσότερους από 150.000 εργαζόμενους. Πάντα, οι λόγοι για τους οποίους προχώρησαν σε αυτά τα μέτρα αφορούν, κυρίως, την ανάγκη μείωσης του κόστους, λόγω και της γενικότερης οικονομικής επιβράδυνσης που κυριαρχεί στην παγκόσμια οικονομία.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα ευρήματα μιας πρόσφατης έρευνας, υπάρχουν δύο βασικές υποθέσεις που ισχύουν για την κάθε τεχνολογική επιχείρηση. Αρχικά, ένας πολύ πιθανός λόγος των περικοπών θέσεων εργασίας είναι η εύρεση χρημάτων για πιθανές επενδύσεις. Για παράδειγμα, η εταιρεία Microsoft, αμέσως μετά τις απολύσεις που πραγματοποίησε, ανακοίνωσε τους σχεδιασμούς σχετικά με την επένδυση στην OpenAI. Επομένως, πίσω από την απόφασή της να απολύσει εργατικό δυναμικό, κρύβεται ένας επιχειρηματικός σκοπός επένδυσης σε εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης. Από την άλλη πλευρά, η Google προχώρησε στην περικοπή της τάξη του 6% του εργατικού δυναμικού της, παρουσιάζοντας η διοίκηση της εταιρείας βλέψεις για επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη με σκοπό την αναβάθμιση της μηχανής αναζήτησής της (και όχι μόνο).
Η άλλη πιθανή υπόθεση πίσω από τις μαζικές απολύσεις είναι το μεγάλο ποσοστό εργατικού δυναμικού που προσλήφθηκε κατά την περίοδο της πανδημίας, όταν η ζήτηση στον τομέα της τεχνολογίας ήταν μεγαλύτερη, ενώ τώρα δείχνει να έχει υποχωρήσει. Παρατηρήθηκε, επίσης, πως το μέσο επίπεδο εργασιακής εμπειρίας κυμαινόταν στα 11 χρόνια, γεγονός που υποδηλώνει πως οι εργαζόμενοι εκείνοι τείνουν να λαμβάνουν και υψηλότερους μισθούς και, κατά συνέπεια, δεν συμφέρουν τόσο. Τέλος, πλέον με τη ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας, ορισμένες λειτουργίες του ανθρώπινου δυναμικού αντικαθίστανται με την αυτοματοποίηση που προσφέρουν τα εξελιγμένα λογισμικά.
Εάν, όμως, η ιστορία αυτή συνεχιστεί, οι σύγχρονοι ηγέτες της τεχνολογίας θα αφήνουν τις εταιρείες με σοβαρές πληγές και οι μαζικές απολύσεις θα σηματοδοτήσουν την αναβίωση μακροχρόνιων απαξιωμένων εταιρικών τακτικών. Όταν έρθει η στιγμή της ανάκαμψης και υπάρξει ξανά ανάγκη για προσλήψεις, τότε θα φανούν οι επιπτώσεις αυτών των πρακτικών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- «Οι μαζικές απολύσεις όπλο εξυγίανσης;», capital.gr, διαθέσιμο εδώ
- The shock of mass lay-offs is only the beginning for companies, ft.com, διαθέσιμο εδώ
- The Real Reasons For Big Tech Layoffs At Google, Microsoft, Meta, And Amazon, forbes.com, διαθέσιμο εδώ
