Του Χρήστου Χατζηκωνσταντίνου,
Το δράμα στην 7η τέχνη του κινηματογράφου έχει προσφέρει πολλές συγκινήσεις στο ευρύ κοινό. Ο Steven Spielberg ένας σκηνοθέτης που έχει ασχοληθεί με την περιπέτεια (Indiana Jones), αλλά και με τις αληθινές ιστορίες (Schindler’s list), μεταξύ άλλων το 2004 επιχείρησε να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη μια ιστορία που έχει αρκετά κωμικό χαρακτήρα, η οποία εναρμονίζεται με την περιπέτεια. Η παραπάνω προσπάθεια είναι δραματική και αποτελεί την προσωπική «οδύσσεια» ενός τουρίστα, του Βίκτωρ Ναβόρσκι (Tom Hanks), που βρίσκεται εγκλωβισμένος στη γκρίζα περιοχή του αεροδρομίου JFK (Νέα Υόρκη). Η περιπέτεια αυτή είναι αληθινή και ο άνθρωπος πίσω από αυτή είναι ο Mehran Karimi Nasseri, που έμεινε ως εγκλωβισμένος πρόσφυγας από το 1998 μέχρι το 2006, έτσι απομακρύνθηκε από τον χώρο για λόγους υγείας.
Η ταινία διαφέρει από την πραγματικότητα, αφού, στο τέλος, η περιπέτεια του Βίκτωρ έχει αίσιο τέλος, επιστρέφοντας στη χώρα του, ενώ ο Mehran δεν επέστρεψε ποτέ στη Συρία, από όπου καταγόταν. Ο Mehran, μετά από την έκδοση της αυτοβιογραφίας και την παραμονή του σε διάφορες φιλανθρωπικές οργανώσεις, κατέληξε να πεθάνει από φυσικά αίτια στον χώρο του αεροδρομίου του Παρισίου, όπου είχε εγκλωβισθεί εξαρχής. Ο λόγος που η ταινία The Terminal μπόρεσε να διαφέρει από τις υπόλοιπες δουλειές του Spielberg, που ήταν ο παραγωγός, ήταν ότι η εκτέλεσή της ήταν απλή, δηλαδή διαδραματιζόταν μέσα σε ένα αεροδρόμιο και η πρωταγωνιστές-χαρακτήρες πρέπει να αλληλοεπιδρούν μέσα σε συγκεκριμένα πλαίσια. Αυτός ο λόγος, όπως δήλωσε και ο ίδιος ο Spielberg, έκανε την ταινία να ξεχωρίζει και να μπορέσει να ταυτίσει τον κόσμο με το συγκεκριμένο συναισθηματικό ταξίδι.
Η ζωή του Mehran, που ζούσε στον σταθμό του Παρισιού, ήταν πολύ τυπική, αφού δεν μπορούσε να φύγει από τον σταθμό χωρίς να υπογράψει την αίτηση ένταξης στα πλαίσια του νόμου, η οποία θα του στερούσε τα δικαιώματα άσκησης οποιουδήποτε επαγγέλματος εκτός κοινωνικής εργασίας, επιλέγοντας να παραμείνει από ανάγκη στον σταθμό ως ένας πλανόδιος ατέρμονος ταξιδιώτης. Συχνά έγραφε την αυτοβιογραφία του, άκουγε ραδιόφωνο και πάντα έτρωγε στα ταχυφαγεία από τα ψιλά που του έδιναν οι περαστικοί. Ο Mehran επέλεξε να ζει σαν επαίτης από το να ζει σε μια πραγματικότητα ως σκλάβος του συστήματος. Η επιμονή του τον έκανε διάσημο και ο σταθμός αυτός που πέρασε στη ζωή του έδωσε έναυσμα στον κόσμο να ενστερνιστεί την εμπειρία των προσφύγων.
Το έργο που αμφιταλαντεύεται η ταινία περεταίρω είναι ότι ο Βίκτωρ μέσα σε αυτό το αεροδρόμιο ολοκληρώνει τη ζωή του, κάνοντας φίλους, βρίσκοντας εργασίες για επιβίωση μέχρι και την ερωτική περιπέτεια της ζωής του. Η ιστορία μας εμπνέει και μας υπενθυμίζει ότι ακόμη και σε αντίξοες και αναπάντεχες συνθήκες στη ζωή ενός ανθρώπου μπορείς να ευδοκιμήσεις αν υπάρχει θέληση. Μέσα από μια γλυκύτατη και αθώα προσωπικότητα, ο Βίκτωρ δημιουργεί μια καινούργια πραγματικότητα μέσα στον σταθμό. Η τελική σκηνή της ταινίας μας δείχνει τον Βίκτωρ να αποχωρεί από το αεροδρόμιο ως ένας έμπειρος, αλλά και, ταυτόχρονα, κατασταλαγμένος –περισσότερο από ποτέ θα έλεγε κανείς– άνθρωπος ως προς τις ανθρώπινες σχέσεις και την ελευθερία από ποτέ.
Ο λόγος που πραγματικά ήθελα να κάνω μια μικρή ανάλυση για την ταινία αυτή είναι ότι στις μέρες μας είναι πολύ εύκολο να κρίνουμε καταστάσεις, όπως αυτές που περιγράψαμε πιο πάνω. Το να είσαι πρόσφυγας και να σου έχουν στερηθεί τα δικαιώματα δεν είναι μια επιλογή προς τη ζωή σου, αλλά επιτακτική ανάγκη για επιβίωση. Να επιδιώξουμε να ταυτίσουμε λίγο τον εαυτό μας με αυτήν την ιστορία και να δημιουργήσουμε μια αγκαλιά για αυτές τις περιπτώσεις που μπορεί να είναι πιο κοντά σε εμάς απ’ ό,τι νομίζουμε. Η ιστορία του Mehran δεν έχει να μας διδάξει τίποτα περισσότερο από πίστη, επιμονή, αυτοσεβασμό και το κυριότερο θάρρος να μην γίνεις υποτελής μιας ζωής που διάλεξαν άλλοι για σένα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Terminal (2004), IMDb, διαθέσιμο εδώ
- The Terminal πληροφορίες για την ταινία, athinorama.gr, διαθέσιμο εδώ
- The Terminal (2004) Trailer #1 | Movieclips Classic Trailers, YouToube, διαθέσιμο εδώ
